Czaplinek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Toponimia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
|||
| Linia 67: | Linia 67: | ||
== Toponimia == |
== Toponimia == |
||
Na polskiej mapie wojskowej z 1938 r. podano polski egzonim ''Czaplinek''<ref>[http://polski.mapywig.org/viewpage.php?page_id=5 Arkusz 42 Stettin (Szczecin)]. ''Mapa operacyjna 1:300 000''. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1938.</ref>. |
Na mapie PALATINATVS POSNANIENSIS, IN MAIORI POLONIA PRIMARII NOVA DELINEATIO z 1668 roku zapisano nazwę miasta jako ''Czaplinek''<ref>http://commons.wikimedia.org/wiki/File:PALATINATVS_POSNANIENSIS,_IN_MAIORI_POLONIA_PRIMARII_NOVA_DELINEATIO.PNG</ref>. Na polskiej mapie wojskowej z 1938 r. podano polski egzonim ''Czaplinek''<ref>[http://polski.mapywig.org/viewpage.php?page_id=5 Arkusz 42 Stettin (Szczecin)]. ''Mapa operacyjna 1:300 000''. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1938.</ref>. |
||
Po przejęciu miasta przez administrację polską przejściowo używano nazwy ''Czaplice''<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945-1948| inni = Tadeusz Białecki (red.)| wydawca = Książnica Pomorska w Szczecinie| miejsce = Szczecin| rok = 2002| strony = 45| isbn = 83-87879-34-7}}</ref>, nazwę ''Czaplinek'' wprowadzono formalnie 12 listopada 1946<ref>{{Monitor Polski|rok=1946|numer=142|pozycja=262}}</ref>. |
Po przejęciu miasta przez administrację polską przejściowo używano nazwy ''Czaplice''<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945-1948| inni = Tadeusz Białecki (red.)| wydawca = Książnica Pomorska w Szczecinie| miejsce = Szczecin| rok = 2002| strony = 45| isbn = 83-87879-34-7}}</ref>, nazwę ''Czaplinek'' wprowadzono formalnie 12 listopada 1946<ref>{{Monitor Polski|rok=1946|numer=142|pozycja=262}}</ref>. |
||
Wersja z 14:19, 26 kwi 2013
Szablon:POL miasto infobox Czaplinek (dawniej Tempelbork, niem. Tempelburg) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Czaplinek. Położone między jeziorami Drawsko a Czaplino.
Według danych z 31 grudnia 2009 roku miasto miało 6838 mieszkańców[1].
Położenie
Czaplinek leży na Pojezierzu Drawskim, między jeziorami Drawsko a Czaplino, na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 20 z drogami wojewódzkimi nr 163, nr 171 i nr 177, w odległości ok. 125 km od Szczecina, 95 km od Koszalina, 65 km od Piły.
Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia miasta wynosi 13,62 km²[2].
W latach 1946–1950 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego, a w latach 1950–1998 do woj. koszalińskiego.
Jedna z części miasta posiada nazwę Zawada.
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa, pochodzące sprzed 2500 lat, odkryto na wyspie Bielawa na jeziorze Drawsko i w Starym Drawsku. Na początku naszej ery byli tu germańscy Goci, po nich przyszli Słowianie, których gród w XII wieku najprawdopodobniej spalił Bolesław Krzywousty, włączając słowiańskie Pomorze do Polski.
W tamtych czasach była tu granica polsko-pomorska i pomorsko-wielkopolska, wykorzystująca przesmyk między jeziorami jako naturalną przeszkodę.
Jesienią 1286 roku książę wielkopolski Przemysław II, sprowadził na ten teren rycerzy Zakonu Świątyni Jerozolimskiej, którzy zbudowali Świątynny Gród – Tempelborh/burg obok istniejącej osady rybackiej. Około 1300 roku ziemia czaplinecka została włączona do Brandenburgii, a potem do biskupstwa kamieńskiego. W 1368 roku ziemie te nabył Kazimierz III Wielki. W rękach polskich Czaplinek pozostawał do 1668 roku, kiedy to przeszedł we władanie Brandenburgii.
W wieku XVII wieku miasto przeżywało bardzo ożywiony rozwój. Czaplinka nie omijały w tym czasie wielkie pożary, które niszczyły miasto prawie w całości. W 2. poł. XVIII wieku zamek Drahim stopniowo tracił znaczenie na rzecz miasta, a zamek zaczął popadać w ruinę. Pod koniec XIX wieku doprowadzono do miasta linię kolejową. Rozpoczęła się budowa dróg, brukowanych ulic, sieci gazowniczej, powstała poczta wraz z telegrafem. W okresie II wojny światowej w Czaplinku i jego okolicach, utworzono obóz pracy dla jeńców radzieckich, a spora grupa Polaków była zatrudniona przez Niemców jako robotnicy przymusowi.
Miasto znajdowało się na linii niemieckiego oporu zwanej Pommersche Seenstellung – (pol. Wał Pomorski) i było bronione przez oddziały SS. Po przełamaniu głównych pozycji Wału Pomorskiego w kierunku Czaplinka nacierały oddziały 7 pułku 3 Dywizji Piechoty. Trzy bataliony wspierane przez pododdziały artylerii zdobyły miasto 3 marca 1945 roku.
Po wojnie miasto powoli straciło swój rolniczy charakter, pełniąc funkcję zaplecza rolniczego, a główny przemysł oparł się o elektronikę i turystykę.
Toponimia
Na mapie PALATINATVS POSNANIENSIS, IN MAIORI POLONIA PRIMARII NOVA DELINEATIO z 1668 roku zapisano nazwę miasta jako Czaplinek[3]. Na polskiej mapie wojskowej z 1938 r. podano polski egzonim Czaplinek[4]. Po przejęciu miasta przez administrację polską przejściowo używano nazwy Czaplice[5], nazwę Czaplinek wprowadzono formalnie 12 listopada 1946[6].
Zabytki i atrakcje turystyczne
Zabytki chronione prawem:[7]
- układ urbanistyczny (śródmieście), nr rej. 438 z dnia 19 marca 1965 r.
- kościół pw. Świętej Trójcy z XIII wieku, odrestaurowany w 1725 r., nr rej. 191 z dnia 29 kwietnia 1959, kościół parafialny parafii Świętej Trójcy
- dzwonnica drewniana przy kościele parafialnym z XVIII wieku, nr rej. 191 z dnia 29 kwietnia 1959 r.
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1829 r., nr rej. 436 z dnia 19 marca 1965, kościół filialny parafii Świętej Trójcy,
- ratusz z 1845 r., ul. rynek 6, nr rej. 439 z dnia 19 marca 1965 r.
- dawny budynek warsztatowo-mieszkalny przy ul. Studziennej 2.
.jpg)
.jpg)
Turystyka
.jpg)
Czaplinek współcześnie jest miejscowością turystyczną. Znajduje się tutaj baza noclegowa, duża przystań żeglarska. W Czaplinku zaczyna się spływ rzeką Drawą.
Przy ul. Drahimskiej nad jeziorem Drawsko wyznaczono letnie kąpielisko[8].
Kultura i sport
Miasto znane jest z Międzynarodowego Zlotu Miłośników motocykli Harley-Davidson. Odbywa się tu również wystawa gołębi.
Miejscową drużyną piłkarską jest „Lech” Czaplinek grający obecnie w IV lidze polskiej. W sezonach 2002–2004 oraz 2007/2008 klub grał w grupie zachodniopomorskiej IV ligi. „Lech” posiada 5 sekcji wiekowych (Młodzik Młodszy, Młodzik, Junior Młodszy i Starszy oraz Senior). Klub posiada własny stadion na ponad 250 miejsc, przy ulicy Parkowej. W klubie można trenować również tenis stołowy.
W Czaplinku jest również „Salos” Czaplinek (młodzież salezjańska), który posiada sekcję w takich dyscyplinach jak: koszykówka, siatkówka, tenis stołowy.
Czaplinek był trzykrotnie organizatorem Inspektorialnych Igrzysk w latach 1996, 1998, 2001 oraz w roku 2004 organizował Ogólnopolskie Rozgrywki Animatorów Sportowych.[potrzebny przypis]
Oświata
W Czaplinku znajduje się szkoła podstawowa, gimnazjum oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, który obejmuje Liceum Ogólnokształcące im. 3 Dywizji Strzelców Karpackich oraz Zasadniczą Szkołę Zawodową im. Stefana Czarnieckiego.
Administracja
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Czaplinka wybierają do swojej rady miejskiej 9 radnych (9 z 15). Pozostałych sześciu radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Czaplinek. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest Ratusz na czaplineckim Rynku.
Gmina Czaplinek utworzyła w obrębie miasta 3 jednostki pomocnicze, zwane osiedlami samorządu mieszkańców (tj. Osiedle Nr 1, 2, 3 Samorządu Mieszkańców). W każdym z nich organ uchwałodawczy – ogólne zebranie mieszkańców wybiera zarząd osiedla, który składa się z 3 do 8 członków, wraz z przewodniczącym[9][10][11].
Mieszkańcy Czaplinka wybierają parlamentarzystów z okręgu wyborczego Koszalin, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego Gorzów Wielkopolski.
Współpraca zagraniczna
Partnerzy miasta i gminy Czaplinek:[12]
- Bad Schwartau (Niemcy) od 4 września 1993
- Grimmen (Niemcy) od 19 lipca 2002
- Lychen (Niemcy) od 16 listopada 2001
- Marlow (Niemcy) od 19 lipca 2002
- Ratekau (Niemcy) od 1991
Komunikacja
W Czaplinku znajduje się stacja kolejowa linii kolejowej nr 210. Ok. 7 km na południowy wschód od miasta funkcjonuje lądowisko Czaplinek-Broczyno.
Wspólnoty wyznaniowe
Osoby urodzone w Czaplinku
- Emil Palleske (1823–1880) – niemiecki pisarz i aktor
- Longin Komołowski (ur. 1948) – polski polityk
Ciekawostki
W Czaplinku podczas II wojny światowej mieszkał Iwan Sołoniewicz, rosyjski pisarz, który w 1934 wraz z synem Jurijem i bratem Borysem zbiegł z gułagu w rejonie Karelii i przedostał się do sąsiedniej Finlandii.
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06-11. ISSN 1734-6118.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-08-20. ISSN 1505-5507.
- ↑ http://commons.wikimedia.org/wiki/File:PALATINATVS_POSNANIENSIS,_IN_MAIORI_POLONIA_PRIMARII_NOVA_DELINEATIO.PNG
- ↑ Arkusz 42 Stettin (Szczecin). Mapa operacyjna 1:300 000. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1938.
- ↑ Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945-1948. Tadeusz Białecki (red.). Szczecin: Książnica Pomorska w Szczecinie, 2002, s. 45. ISBN 83-87879-34-7.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262
- ↑ „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin.
- ↑ Uchwała Nr VI/66/11 Rady Miejskiej w Czaplinku z dnia 12 maja 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. Nr 72 poz. 1322).
- ↑ Uchwała Nr X/83/07 Rady Miejskiej w Czaplinku z dnia 6 lipca 2007 r. ws. Statutu Osiedla Nr 1 (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2007 r. Nr 88, poz. 1482).
- ↑ Uchwała Nr X/84/07 Rady Miejskiej w Czaplinku z dnia 6 lipca 2007 r. ws. Statutu Osiedla Nr 2 (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2007 r. Nr 88, poz. 1483).
- ↑ Uchwała Nr X/85/07 Rady Miejskiej w Czaplinku z dnia 6 lipca 2007 r. ws. Statutu Osiedla Nr 3 (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2007 r. Nr 88, poz. 1485).
- ↑ Kontakty zagraniczne. UMiG w Czaplinku. [dostęp 04.03.2009]. (pol.).
- ↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów (www.jw.org) z 29 stycznia 2013.
Linki zewnętrzne
- Historia Żydów w Czaplinku na portalu Wirtualny Sztetl
Zobacz też
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
|
