Stanisław Pac (lekarz): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
m dr. tech. |
||
| (Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 15 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|2=inne osoby nazywające się [[Stanisław Pac (ujednoznacznienie)|Stanisław Pac]]}} |
|||
'''Stanisław Pac''' ( ur. [[1703]], zm. [[3 grudnia]] [[1826]] w [[Satanów|Satanowie]]), lekarz nadworny [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], zoolog i podróżnik. |
|||
'''Stanisław Pac''' (ur. [[1703]], zm. [[3 grudnia]] [[1826]] w [[Satanów|Satanowie]]) – lekarz nadworny [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], zoolog i podróżnik. Stanisław Pac zmarł w wieku 123 lat<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie |data = 1978 |data dostępu = 2021-07-05 |wydawca = [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Wydawn. Polskiej Akademii Nauk |s = 110 |url = https://books.google.co.kr/books?id=DB3hAAAAMAAJ&q=Stanis%C5%82aw+Pac+1706+1826&dq=Stanis%C5%82aw+Pac+1706+1826&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiX9rW9nMzxAhWPw4sBHWlYA0IQ6AEwAHoECAQQAg |język = pl}}</ref>, [[superstulatek]]. |
|||
Absolwent [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] w [[Kraków|Krakowie]] i w Niemczech. Będąc podróżnikiem przebywał w Ameryce, krajach Orientu oraz Egipcie. |
|||
Po śmierci króla jako 92 letni starzec zamieszkał w Satanowie. Zajmował się leczeniem okolicznych mieszkańców oraz [[aklimatyzacja zwierząt|aklimatyzacją zwierząt]]. |
|||
Nie wiadomo wiele o wczesnym życiu Stanisława Paca; studiował w Polsce i w Niemczech na bliżej nieznanych uczelniach<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Dmytro Poluchowycz |tytuł = Podolski „doktor Faust” i eliksir długowieczności |czasopismo = Kurier Galicyjski |data = 17–30 stycznia 2020 |wolumin = 341 |numer = 1 |url = https://arch.kuriergalicyjski.com/images/archiwum/kg/pdf/kg_2020_1_341.pdf}}</ref>. Będąc podróżnikiem przebywał w Ameryce, krajach Orientu oraz Egipcie<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Katarzyna Węglicka |tytuł = Wędrówki kresowe: gawędy o miejscach, ludziach i zdarzeniach |data = 2006 |data dostępu = 2021-07-05 |isbn = 978-83-05-13450-7 |wydawca = [[Książka i Wiedza]]|s = 305 |url = https://books.google.co.kr/books?id=W8EjAQAAIAAJ&q=Stanis%C5%82aw+Pac+%22Pac+ma+mieszka%C4%87+w+pa%C5%82acu%22+-wiki&dq=Stanis%C5%82aw+Pac+%22Pac+ma+mieszka%C4%87+w+pa%C5%82acu%22+-wiki&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwj23LyZnczxAhU1yosBHQk5C7QQ6AEwAHoECAIQAg |język = pl}}</ref>. Po śmierci króla jako 92-letni starzec zamieszkał w [[Satanów|Satanowie]] (dziś miasto na zachodzie Ukrainy).<ref name=":0" /> Zajmował się leczeniem okolicznych mieszkańców, w tym biedoty, oraz [[aklimatyzacja|aklimatyzacją zwierząt]] egzotycznych<ref name=":1" /><ref name=":2" />. Mimo swojej charytatywnej działalności był uważany za dziwaka, nawet czarnoksiężnika, który sprzedał swoją duszę diabłu<ref name=":2" />. W swoim domu otworzył zwierzyniec z egzotycznymi zwierzętami, de facto pierwsze zoo na Ukrainie, otwarte o sto lat wcześniej niż [[Ogród Zoologiczny w Kijowie|zoo w Kijowie]]<ref name=":1" /><ref name=":2" />. Jego dom, zwany też niekiedy pałacem, i uważany za jedną z najciekawszych budowli Satanowa pierwszej połowy XIX-wieku, był oryginalną budowlą; trzy poziomy tej budowli znajdowały się pod ziemią, natomiast czwarta, ozdobiona rzeźbami, nad ziemią<ref name=":1" /><ref>{{SgKP|X|336|Satanów}}</ref><ref name=":2" />. Po śmierci Paca jego pałac popadł w ruinę i został rozebrany już w połowie XIX-wieku; jego dokładna lokalizacja nie jest do dziś znana<ref name=":2" />. |
|||
Zbudował tzw. Budynek Dr. Paca. Trzy poziomy tej budowli znajdowały się pod ziemią, natomiast czwarta, ozdobiona nad ziemią. |
|||
| ⚫ | |||
Stanisław Pac zmarł w wieku 123 lat i był najdłużej żyjącym lekarzem przebywającym na dworze królewskim. |
|||
== Źródła == |
|||
| ⚫ | |||
{{przypisy}} |
|||
==Bibliografia== |
== Bibliografia == |
||
| ⚫ | |||
* Katarzyna Węglicka: "Wędrówki kresowe: gawędy o miejscach, ludziach i zdarzeniach" (2006, str. 305) |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* {{Cytuj stronę | url = http://rzecz-pospolita.com/satanow0.php3 | tytuł = Satanów | opublikowany = Rzeczpospolita Wirtualna | archiwum = https://web.archive.org/web/20080305211153/http://rzecz-pospolita.com/satanow0.php3 | zarchiwizowano = 2008-03-05}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Lekarze nadworni Stanisława Augusta Poniatowskiego]] |
|||
* [http://rzecz-pospolita.com/satanow0.php3 Rzeźba dr. Paca w Satanowie] |
|||
| ⚫ | |||
* {{SgKP|X|336|Satanów}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[ |
[[Kategoria:Zmarli w 1826]] |
||
| ⚫ | |||
[[kategoria:Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego]] |
|||
[[kategoria:Pacowie|Stanisław, Pac]] |
|||
| ⚫ | |||
[[kategoria:Ludzie związani z Krakowem]] |
|||
| ⚫ | |||
[[kategoria:Zmarli w 1826]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 09:04, 16 sie 2022
Stanisław Pac (ur. 1703, zm. 3 grudnia 1826 w Satanowie) – lekarz nadworny Stanisława Augusta Poniatowskiego, zoolog i podróżnik. Stanisław Pac zmarł w wieku 123 lat[1], superstulatek.
Nie wiadomo wiele o wczesnym życiu Stanisława Paca; studiował w Polsce i w Niemczech na bliżej nieznanych uczelniach[2]. Będąc podróżnikiem przebywał w Ameryce, krajach Orientu oraz Egipcie[3]. Po śmierci króla jako 92-letni starzec zamieszkał w Satanowie (dziś miasto na zachodzie Ukrainy).[1] Zajmował się leczeniem okolicznych mieszkańców, w tym biedoty, oraz aklimatyzacją zwierząt egzotycznych[3][2]. Mimo swojej charytatywnej działalności był uważany za dziwaka, nawet czarnoksiężnika, który sprzedał swoją duszę diabłu[2]. W swoim domu otworzył zwierzyniec z egzotycznymi zwierzętami, de facto pierwsze zoo na Ukrainie, otwarte o sto lat wcześniej niż zoo w Kijowie[3][2]. Jego dom, zwany też niekiedy pałacem, i uważany za jedną z najciekawszych budowli Satanowa pierwszej połowy XIX-wieku, był oryginalną budowlą; trzy poziomy tej budowli znajdowały się pod ziemią, natomiast czwarta, ozdobiona rzeźbami, nad ziemią[3][4][2]. Po śmierci Paca jego pałac popadł w ruinę i został rozebrany już w połowie XIX-wieku; jego dokładna lokalizacja nie jest do dziś znana[2].
Z Pacem związane jest powiedzenie: „Pac ma mieszkać w pałacu, a nie w Satanowie”[3].
Źródła[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawn. Polskiej Akademii Nauk, 1978, s. 110 [dostęp 2021-07-05] (pol.).
- ↑ a b c d e f Dmytro Poluchowycz, Podolski „doktor Faust” i eliksir długowieczności, „Kurier Galicyjski”, 341 (1), 30 stycznia 2020.
- ↑ a b c d e Katarzyna Węglicka, Wędrówki kresowe: gawędy o miejscach, ludziach i zdarzeniach, Książka i Wiedza, 2006, s. 305, ISBN 978-83-05-13450-7 [dostęp 2021-07-05] (pol.).
- ↑ Satanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 336.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przeździecki Alexander: Podole, Wołyń, Ukraina: Obrazy miejsc i czasów (Wilno 1841, tom 2, str. 48)
- „Satanów” – „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” (Warszawa 1889, tom 10, str. 336)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Satanów. Rzeczpospolita Wirtualna. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-05)].