Donżon: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
przykłady donjonow Znacznik: Z urządzenia mobilnego |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
'''Donżon''' (fr. ''donjon'', ang. ''keep'') – wieża łącząca w sobie główne funkcje mieszkalne i obronne, przez co zamieszkiwana była w czasie pokoju. Często mylona z wieżą ostatecznej obrony typu [[Stołp]] (zwanej też ''Bergried''), która służyła jedynie funkcji militarnej. Istnieje także sporo form pośrednich między donżonami a typowymi stołpami, przy czym zazwyczaj dominują cechy jednego z tych obiektów. Donżon to zarazem wieża ostatecznej obrony jak i stałe, główne mieszkanie feudała. Z donżonu wykrystalizowały się dwa obiekty - prawie czysto obronny stołp/bergfried i prawie czysto mieszkalny pałac/dom. |
'''Donżon''' (fr. ''donjon'', ang. ''keep'') – wieża łącząca w sobie główne funkcje mieszkalne i obronne, przez co zamieszkiwana była w czasie pokoju. Często mylona z wieżą ostatecznej obrony typu [[Stołp]] (zwanej też ''Bergried''), która służyła jedynie funkcji militarnej. Istnieje także sporo form pośrednich między donżonami a typowymi stołpami, przy czym zazwyczaj dominują cechy jednego z tych obiektów. Donżon to zarazem wieża ostatecznej obrony jak i stałe, główne mieszkanie feudała. Z donżonu wykrystalizowały się dwa obiekty - prawie czysto obronny stołp/bergfried i prawie czysto mieszkalny pałac/dom. |
||
Wieże mieszkalne typu ''donjon'' zaczęły najwcześniej powstawać w stylu romańskim we Francji w wieku X i XI (np. [[Langeais]] około 994 r., Freteval z 1040 r., |
Wieże mieszkalne typu ''donjon'' zaczęły najwcześniej powstawać w stylu romańskim we Francji w wieku X i XI (np. [[Langeais]] około 994 r., [[Freteval]] z 1040 r., [[Loches]], Bressuire, [[Beaugency]], Provins, Arques, [[Caen]], Gaillard), a następnie po najeździe Normanów rozpowszechniły się w Anglii (gdzie określa się je jako ''Keep''). Jedną z najstarszych i najbardziej znanych wież tego typu w Anglii jest mieszkalna wieża [[Tower of London|Tower w Londynie]] z 1077 roku zbudowana na wzór [[Rouen]]. Inne przykłady to Hedingham, [[Rochester]] z 1128 r., Conisborough z 1190 r., Bamburgh, [[Dover]]. W Niemczech architektura tego typu rozwijała się później i jako przykład donżonu można,wymienić Frauenburg z XIII w. i [[Trifelz]] z XII w. Z okresu gotyku jako przykład donżonu można wymienić wieżę w [[Coucy]] z 1225 r., Vincennes z 1360 r., w Hiszpanii [[Fuensaldana]] i Medina del Campo, w Portugalii wieżę w [[Beja]]. Na terenie Europy Środkowej przykładami są [[Zamek Kost]], wieża na zamku [[Karlstejn]] w Czechach, zamek w [[Nagyvázsony]] (Kinizsi-vár) na Węgrzech. Wieże tego typu były budowane tez na terenie łacińskich królestw na Bliskim Wschodzie w okresie Krucjat. |
||
== Patrz także == |
== Patrz także == |
||
Wersja z 22:04, 5 sie 2013
Donżon (fr. donjon, ang. keep) – wieża łącząca w sobie główne funkcje mieszkalne i obronne, przez co zamieszkiwana była w czasie pokoju. Często mylona z wieżą ostatecznej obrony typu Stołp (zwanej też Bergried), która służyła jedynie funkcji militarnej. Istnieje także sporo form pośrednich między donżonami a typowymi stołpami, przy czym zazwyczaj dominują cechy jednego z tych obiektów. Donżon to zarazem wieża ostatecznej obrony jak i stałe, główne mieszkanie feudała. Z donżonu wykrystalizowały się dwa obiekty - prawie czysto obronny stołp/bergfried i prawie czysto mieszkalny pałac/dom.
Wieże mieszkalne typu donjon zaczęły najwcześniej powstawać w stylu romańskim we Francji w wieku X i XI (np. Langeais około 994 r., Freteval z 1040 r., Loches, Bressuire, Beaugency, Provins, Arques, Caen, Gaillard), a następnie po najeździe Normanów rozpowszechniły się w Anglii (gdzie określa się je jako Keep). Jedną z najstarszych i najbardziej znanych wież tego typu w Anglii jest mieszkalna wieża Tower w Londynie z 1077 roku zbudowana na wzór Rouen. Inne przykłady to Hedingham, Rochester z 1128 r., Conisborough z 1190 r., Bamburgh, Dover. W Niemczech architektura tego typu rozwijała się później i jako przykład donżonu można,wymienić Frauenburg z XIII w. i Trifelz z XII w. Z okresu gotyku jako przykład donżonu można wymienić wieżę w Coucy z 1225 r., Vincennes z 1360 r., w Hiszpanii Fuensaldana i Medina del Campo, w Portugalii wieżę w Beja. Na terenie Europy Środkowej przykładami są Zamek Kost, wieża na zamku Karlstejn w Czechach, zamek w Nagyvázsony (Kinizsi-vár) na Węgrzech. Wieże tego typu były budowane tez na terenie łacińskich królestw na Bliskim Wschodzie w okresie Krucjat.