Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Irkucku: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Nacjonalizacja: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
Linia 38: Linia 38:


== Próby odzyskania kościoła ==
== Próby odzyskania kościoła ==
Po przywróceniu struktur kościelnych w Rosji, rozpoczęto starania o przywrócenie budynkowi jego właściwego (sakralnego) charakteru. W 1991 roku udało się wydzierżawić od władz jedno z pomieszczeń na parterze i zaadoptowano je na kaplicę, przy czym ustalono, że w niedziele i uroczystości liturgia może być odprawiana w znajdującej się na piętrze sali organowej<ref name="wiesti"/><ref name="list">{{cytuj stronę | url = http://www.parafia-jozef.rzeszow.opoka.org.pl/misje7.html | tytuł = List ks. bpa Cyryla Klimowicza | data dostępu = 2011-12-07}}</ref>. Władze nie są skłonne do oddania obiektu ponieważ obawiają się, że przeniesienie organów na tył kościoła pogorszy ich walor artystyczny<ref name="wiesti"/>.
Po przywróceniu struktur kościelnych w Rosji, rozpoczęto starania o przywrócenie budynkowi jego właściwego (sakralnego) charakteru. W 1991 roku udało się wydzierżawić od władz jedno z pomieszczeń na parterze i zaadoptowano je na kaplicę, przy czym ustalono, że w niedziele i uroczystości liturgia może być odprawiana w znajdującej się na piętrze sali organowej<ref name="wiesti"/><ref name="list">{{cytuj stronę | url = http://www.parafia-jozef.rzeszow.opoka.org.pl/misje7.html | tytuł = List ks. bpa Cyryla Klimowicza | data dostępu = 2011-12-07}}</ref>. Władze nie są skłonne do oddania obiektu i jako pretekst podają, że przeniesienie organów na tył kościoła pogorszy ich walor artystyczny<ref name="wiesti"/>.


W dniach 24-25 października 2009 roku zorganizowano obchody z okazji 125 rocznicy konsekracji kościoła w Irkucku, podczas których otwarto wystawę poświęconą historii kościoła pt. „Kościół katolicki w Irkucku” i zorganizowano konferencję naukową. W czasie mszy sprawowanej pod przewodnictwem przez biskupów [[Joseph Werth|Wertha]] i [[Cyryl Klimowicz|Klimowicza]] padły zdecydowane słowa pod adresem władz miasta. Hierarchowie Kościoła w Rosji domagali się w nich, aby zwrócono świątynię irkuckiej parafii<ref name="konsulat">{{cytuj stronę | url = http://www.irkuck.polemb.net/index.php?document=195 | tytuł = 125 rocznica konsekracji kościoła w Irkucku | data dostępu = 2011-12-08}}</ref>.
W dniach 24-25 października 2009 roku zorganizowano obchody z okazji 125 rocznicy konsekracji kościoła w Irkucku, podczas których otwarto wystawę poświęconą historii kościoła pt. „Kościół katolicki w Irkucku” i zorganizowano konferencję naukową. W czasie mszy sprawowanej pod przewodnictwem przez biskupów [[Joseph Werth|Wertha]] i [[Cyryl Klimowicz|Klimowicza]] padły zdecydowane słowa pod adresem władz miasta. Hierarchowie Kościoła w Rosji domagali się w nich, aby zwrócono świątynię irkuckiej parafii<ref name="konsulat">{{cytuj stronę | url = http://www.irkuck.polemb.net/index.php?document=195 | tytuł = 125 rocznica konsekracji kościoła w Irkucku | data dostępu = 2011-12-08}}</ref>.

Wersja z 16:48, 16 cze 2014

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Irkucku

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – kościół w Irkucku (ros. Иркутский римско-като­лический костёл во имя Успения Пресвятой Девы Марии) wzniesiony w latach 1881-1884 na miejscu drewnianego kościoła katolickiego zbudowanego w 1826 roku, który spłonął w wielkim pożarze Irkucka w lipcu 1879 roku[1][2]. Kościół nazywany jest także „kościołem polskim” (ros. Польский костёл), gdyż powstał dzięki zamieszkałym w Irkucku zesłańcom powstania styczniowego (1863-1864)[3], oraz ze względu na zewnętrzne wykończenie z klinkieru „kościołem czerwonym” (ros. Красный костёл).

W latach 1974-1978 został przerobiony na salę organową i obecnie stanowi drugi budynek irkuckiej filharmonii, jest również jedynym na Syberii obiektem architektonicznym urządzonym wewnątrz w stylu neogotyckim[2]. Budynek jest położony przy ul. Suche-Batora 1.

Historia

Pod koniec XVIII wieku po nieudanych wystąpieniach zbrojnych mających na celu obronę niepodległości Rzeczypospolitej (konfederacja barska i insurekcja kościuszkowska) wielu Polaków zostało zesłanych na Syberię i znaczna ich część osiedliła się w Irkucku, a katolicka wiara stała się dla zesłańców symbolem przynależności narodowej. Po przegranej przez Napoleona wojnie z Rosją nastąpiły kolejne masowe deportacje. Już w XVIII wieku powstały pierwsze parafie, jednakże nie było zgody władz carskich na budowę kościoła[4].

Kościół drewniany

W 1825 roku pełniący wtenczas w Irkucku służbę bernardyni, dzięki staraniom grafa Giulio Litty (1763-1839), który był członkiem zakonu maltańskiego i bratem kardynała, uzyskali zezwolenie na budowę świątyni[5][6]. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (skrót ros. МВД) Rosji zgodziło się na budowę kościoła pod zniekształconą nazwą „Niebowziqcia NajSwiqtszej Panny”[5]. Prace szły szybko i już w następnym roku drewniany kościół był postawiony. Całkowity koszt budowy wyniósł około 25 tys. rubli, nie licząc 3 tysięcy wydanych wcześniej na kupno placu. Pieniądze pochodziły z dobrowolnych datków ludzi, gdyż władze miasta nie zgodziły się na finansowane budowy z podatków[7].

W 1855 roku przeprowadzono kapitalny remont, wnętrze świątyni wydłużono przez wyburzenie ściany oddzielającej nawę od sieni, pobielono ściany, odnowiono obrazy i położono nowy dach[5], a w 1856 roku wymieniono fisharmonię na nową z paryskiej fabryki Debaina[8][9]. W 1868 roku przeprowadzono remont prezbiterium i wymieniono ołtarz na nowy w stylu gotyckim, wykonany przez Wojciecha Koperskiego, projekt wykonał i nad pracami czuwał architekt Walerian Kulikowski[5].

Kościół spłonął w 1879 roku podczas największego w historii Irkucka pożaru miasta[10].

Odbudowa świątyni

Kościół w początku XX wieku

Postanowiono na miejscu spalonego kościoła wybudować nowy, murowany. Projekt wykonał irkucki architekt Jan Tamulewicz[11]. Prace rozpoczęto w lipcu 1881 roku (błogosławieństwo abp. mogilewskiego A. Fiałkowskiego na położenie fundamentów). Techniczny nadzór nad budową kościoła z cegły w stylu neogotyckim sprawował inżynier-architekt baron Henrich Rozen[11]. Pod koniec 1884 roku budynek był gotowy i w grudniu w święto Niepokalanego Poczęcia NMP w kościele została odprawiona pierwsza msza[4]. Kościół został konsekrowany 8 stycznia 1885 roku[12].

Całkowity kosz budowy wyniósł 63 163 ruble i 16 kopiejek, z czego większość pochodziła od darczyńców. Najwięcej na budowę ofiarował adwokat Michał Kossowski (25 tys. rubli)[11]. Dużą rolę odegrał ówczesny proboszcz ks. Krzysztof Szwernicki (1812-1894), który prowadził budowę i organizował zbiórki pieniężne na nią.

Prace wykończeniowe wnętrza świątyni wykonane według rysunków Wojciecha Koperskiego (budowniczy ołtarza z 1868 roku) zakończyły się pod koniec lat 90. XIX wieku[5]. Postawiono m.in. ołtarz główny, ołtarze boczne, ambonę. W roku 1896 ustawiono w kościele sprowadzoną z Ameryki fisharmonię[3]. W początkach XX wieku powstały plany rozbudowy kościoła.

W 1914 roku wikariuszem był ksiądz bł. Antoni Leszczewicz.

Nacjonalizacja

Z nastaniem władzy sowieckiej rozpoczęto ateizację kraju, czemu towarzyszyła stopniowa likwidacja struktur kościelnych i przejmowanie majątku. W 1921 roku irkucką świątynię znacjonalizowano, a 7 kwietnia 1938 roku oficjalnie zamknięto. Następnie w niszczejącym budynku otwarto magazyn wschodnio-sybirskiego studia Kroniki Filmowej[5].

W latach 1974-1978 wyremontowano budynek według projektu Galiny Wiazunowej. Pierwotnie po remoncie obiekt miał być przeznaczony na Muzeum Polaków na Syberii, ostatecznie jednak władze administracyjne Irkucka przekazały kościół filharmonii, aby urządzić w nim salę organową[2]. Została ona otwarta 3 listopada 1978 roku.

Organy

W kościele w miejscu ołtarza są postawione mechaniczne organy firmy Schuke z Poczdamu. Posiadają one 27 głosów i 1836 piszczałek, kontuar ma dwa manuałów, po cztery i pół oktawy każdy i pedał[13].

W Irkucku grali m.in. Harry Grodberg, Ludmiła Macura, Rolf Uusviali, Leopoldas Digris, Joachim Grubich, Eugenia Lisicyna, Ruben Abdullin, Leonid Royzman.

Poza koncertami organowymi w Sali Organowej odbywają się też koncerty fortepianowe oraz inne występy artystyczne[2].

Próby odzyskania kościoła

Po przywróceniu struktur kościelnych w Rosji, rozpoczęto starania o przywrócenie budynkowi jego właściwego (sakralnego) charakteru. W 1991 roku udało się wydzierżawić od władz jedno z pomieszczeń na parterze i zaadoptowano je na kaplicę, przy czym ustalono, że w niedziele i uroczystości liturgia może być odprawiana w znajdującej się na piętrze sali organowej[13][14]. Władze nie są skłonne do oddania obiektu i jako pretekst podają, że przeniesienie organów na tył kościoła pogorszy ich walor artystyczny[13].

W dniach 24-25 października 2009 roku zorganizowano obchody z okazji 125 rocznicy konsekracji kościoła w Irkucku, podczas których otwarto wystawę poświęconą historii kościoła pt. „Kościół katolicki w Irkucku” i zorganizowano konferencję naukową. W czasie mszy sprawowanej pod przewodnictwem przez biskupów Wertha i Klimowicza padły zdecydowane słowa pod adresem władz miasta. Hierarchowie Kościoła w Rosji domagali się w nich, aby zwrócono świątynię irkuckiej parafii[15].

Zobacz też

Nieprawidłowe parametry: {52|17|25.5|N|104|16|57.3|E|region:RU-IRK_type:landmark_scale:100}

  1. Римско-католический костел. [dostęp 2011-12-03]. (ros.).
  2. a b c d Органный зал (второй зал иркутской филармонии). [dostęp 2011-12-03]. (ros.).
  3. a b Польский костел. [dostęp 2011-12-03]. (ros.).
  4. a b S. Leończyk: Dzieje Polaków na Syberii. [dostęp 2011-12-04].
  5. a b c d e f Иркутский костел. [dostęp 2011-12-04]. (ros.).
  6. S. Leończyk: Życie i śmierć na wygnaniu. [dostęp 2011-12-04].
  7. Б.С. Шостакович: Начальный период истории Иркутского Римско-католического костела и прихода. W: Конфессии народов Сибири в XXVII - начале XX веков: развиеие и взаимодействие. Irkuck: 2005. (ros.).
  8. Л.А. Павлович: Иркутск купеческий. [dostęp 2011-12-04]. (ros.).
  9. С.М. Бубкеев. Органное музицирование в России XIX столетя и его анальиз в критике современников. „Мир науки,культуры, образования”. 4(11), s. 58 (przypis 2), 2008. ISSN 19915497. 
  10. Описание пожара 1879 года взято из дневника современника, Константина Андреевича Антонова. [dostęp 2011-12-04]. (ros.).
  11. a b c Б.С. Шостакович: История иркутского римско-католического прихода до начала ХХ века в отражении материалов госудаственного архива иркутской области. W: Сибир в истории и культуре польского народа. Irkuck: 2005, s. 118-119. (ros.).
  12. А.В. Ветрова, Р.Г. Михеева: Иркутский хронограф. Календарь знаменательных и памятных дат на 2010 год. [dostęp 2011-12-08].
  13. a b c Католическая епархия требует вернуть здание костела и убрать орган. [dostęp 2011-12-05]. (ros.).
  14. List ks. bpa Cyryla Klimowicza. [dostęp 2011-12-07].
  15. 125 rocznica konsekracji kościoła w Irkucku. [dostęp 2011-12-08].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: 2.

Linki zewnętrzne