Kuchnie Królewskie na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 35: Linia 35:


== Historia ==
== Historia ==
Składające się pierwotnie z trzech budynków kuchnie królewskie wzniesiono w latach 1516–1517, przygotowując wesele [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] z [[Bona Sforza|Boną Sforza]]. Znajdowały się tam m.in. mieszkanie podrzęczego wielkorządcy krakowskiego, mieszkanie klucznika (przy [[Brama Bartłomieja Berrecciego na Wawelu|bramie wjazdowej]]). W [[1806]] r. budynki scalono (także [[Wozownia Królewska na Wawelu|wozownię królewską]] i [[Rotunda Najświętszej Marii Panny na Wawelu|Rotundę Najświętszej Marii Panny]]), przeznaczając je na lazaret wojskowy. W XIX wieku zbudowano dwupiętrową loggię od południa. Na biura generalnego gubernatora [[Hans Frank|Hansa Franka]] przebudowano obiekt w 1940 r. Przebudowane po 2005 roku, gdy zlikwidowano balkon na ryzalicie zachodnim i wysokie zachodnie okna w ryzalicie wschodnim.
Składające się pierwotnie z trzech budynków kuchnie królewskie wzniesiono w latach 1516–1517, przygotowując wesele [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] z [[Bona Sforza|Boną Sforza]]. Znajdowały się tam m.in. mieszkanie podrzęczego wielkorządcy krakowskiego, mieszkanie klucznika (przy [[Brama Bartłomieja Berrecciego na Wawelu|bramie wjazdowej]]). W [[1806]] r. budynki scalono (także [[Wozownia Królewska na Wawelu|wozownię królewską]] i [[Rotunda Najświętszej Marii Panny na Wawelu|Rotundę Najświętszej Marii Panny]]), przeznaczając je na lazaret wojskowy. W XIX wieku zbudowano dwupiętrową loggię od południa. W 1918 roku przekształcono elewację kuchni od strony dziedzińca arkadowego wg proj. Szyszko-Bohusza, która to forma przetrwała do dzisiaj. W czasie okupacji niemieckiej, przebudowano Kuchnie od strony dziedzińca zewnętrznego w latach 1940-1943 na biura generalnego gubernatora [[Hans Frank|Hansa Franka]]. Część z lat okupacji niemieckiej przebudowano w latach 2005-2007 wg projektu arch. Jana Wrana, Piotra Stępnia i Marii Kowalczyk likwidując balkon na ryzalicie zachodnim, wysokie zachodnie okna w ryzalicie wschodnim, zmieniając tynk i fakturę tynku.
Obecnie mieści się tu wystawa ''[[Wawel Zaginiony]]'' oraz biura dyrekcji [[Zamek Królewski na Wawelu - Państwowe Zbiory Sztuki|muzeum]] i pracownie naukowo-konserwacyjne, a także Sklep Firmowy ''[[Mennica Polska|Mennicy Polskiej]]''.
Obecnie mieści się tu wystawa ''[[Wawel Zaginiony]]'' oraz biura dyrekcji [[Zamek Królewski na Wawelu - Państwowe Zbiory Sztuki|muzeum]] i pracownie naukowo-konserwacyjne, a także Sklep Firmowy ''[[Mennica Polska|Mennicy Polskiej]]''.



Wersja z 23:38, 18 sty 2015

Kuchnie Królewskie na Wawelu
Ilustracja
tzw. Kuchnie Królewskie po przekształceniu w 2005 r.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wawel, Kraków

Ukończenie budowy

1516 – 1517, 1806 (scalenie)

Plan budynku
Plan budynku
Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: PL-MA Kraków Stare Miasto
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

Kuchnie Królewskie – zespół budynków na wzgórzu wawelskim w Krakowie, połączonych ze sobą i z budynkami obok. Znajdowały się w zachodniej części Zamku Królewskiego, na południe od zachodniego skrzydła zamku.

Historia

Składające się pierwotnie z trzech budynków kuchnie królewskie wzniesiono w latach 1516–1517, przygotowując wesele Zygmunta I Starego z Boną Sforza. Znajdowały się tam m.in. mieszkanie podrzęczego wielkorządcy krakowskiego, mieszkanie klucznika (przy bramie wjazdowej). W 1806 r. budynki scalono (także wozownię królewską i Rotundę Najświętszej Marii Panny), przeznaczając je na lazaret wojskowy. W XIX wieku zbudowano dwupiętrową loggię od południa. W 1918 roku przekształcono elewację kuchni od strony dziedzińca arkadowego wg proj. Szyszko-Bohusza, która to forma przetrwała do dzisiaj. W czasie okupacji niemieckiej, przebudowano Kuchnie od strony dziedzińca zewnętrznego w latach 1940-1943 na biura generalnego gubernatora Hansa Franka. Część z lat okupacji niemieckiej przebudowano w latach 2005-2007 wg projektu arch. Jana Wrana, Piotra Stępnia i Marii Kowalczyk likwidując balkon na ryzalicie zachodnim, wysokie zachodnie okna w ryzalicie wschodnim, zmieniając tynk i fakturę tynku. Obecnie mieści się tu wystawa Wawel Zaginiony oraz biura dyrekcji muzeum i pracownie naukowo-konserwacyjne, a także Sklep Firmowy Mennicy Polskiej.

Architektura

Budynek ma 4 kondygnacje. Składa się z trzech skrzydeł z dziedzińczykiem. W zachodniej elewacji skrzydła północnego znajduje się balkon na wysokości 2. piętra. W tej elewacji wyższe kondygnacje podparte są kolumnami na wysokości parteru.

Bibliografia

  • Kazimierz Kuczman: Wzgórze Wawelskie, Przewodnik. Wyd. 2. Kraków: 1988.
  • Budynek dawnych kuchni królewskich na Wawelu. [w:] Atrakcje Krakowa: Zamek Królewski na Wawelu [on-line]. Kraków.pl. [dostęp 2010-01-09].