Kościół Najświętszej Maryi Panny w Grodnie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
|||
Linia 103: | Linia 103: | ||
[[Kategoria:Kościoły diecezji grodzieńskiej]] |
[[Kategoria:Kościoły diecezji grodzieńskiej]] |
||
[[Kategoria:Zniszczone kościoły na Białorusi]] |
[[Kategoria:Zniszczone kościoły na Białorusi]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Architektura gotyku na Białorusi]] |
Wersja z 12:18, 29 sty 2015
Ilustracja Fara Witoldowa w latach 30. XX wieku | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||
Adres |
{{{adres}}} | ||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Białorusi Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} |
Kościół Najświętszej Maryi Panny w Grodnie (biał. Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі) – nieistniejący dziś, gotycki kościół farny w Grodnie, wzniesiony w 2. poł. XIV w. Ponieważ jego fundatorem był wielki książę litewski Witold, świątynię nazywano też fara Witoldowa. W 1961 r. na rozkaz miejscowych władz komunistycznych zabytkowa świątynia została wysadzona w powietrze.
Budowa i dalsze losy świątyni
Ufundowana przez księcia Witolda świątynia była najstarszą katolicką świątynią Grodna. Kilkakrotnie padała ofiarą pożarów, ale za każdym razem ją odbudowywano (m.in. za panowania Aleksandra Jagiellończyka i za czasów królowej Bony).
Król Stefan Batory, który u schyłku życia obrał Grodno za swoją siedzibę, polecił wznieść nową, tym razem murowaną świątynię. Według zachowanych materiałów zakonu jezuitów, nowa świątynia (z cegły) została zbudowana w latach 1584-1587 w stylu gotycko-manierystycznym, zaś autorem projektu najprawdopodobniej był Santi Gucci - architekt i rzeźbiarz królewski.
Tragedie, jakie w kolejnych wiekach dotykały miasto, nie ominęły też Witoldowej fary. Świątynia doznała poważnych zniszczeń w czasie okupacji miasta przez wojska moskiewskie (1655-1661), następnie podczas wojny północnej (na pocz. XVIII w.), dodatkowo w II poł. XVIII w. znów kilkakrotnie spustoszyły ją pożary. Z powodu wspomnianych zniszczeń świątyni nabożeństwa i posługi duszpasterskie przeniesiono do pobliskiego, pojezuickiego kościoła pw. św. Franciszka Ksawerego.
Po rozbiorach Polski Grodno znalazło się pod okupacją rosyjską, natomiast świątynia została przekazana prawosławnym i zamieniona na sobór Mądrości Bożej. Projekt przebudowy budynku w stylu rosyjsko-bizantyjskim wykonał Nikołaj Czagin[1]. Po I wojnie światowej oraz starciach polsko-bolszewickich fara wróciła w ręce katolików i, wyremontowana z przywróceniem gotyckiego charakteru wg projektu Oskara Sosnowskiego w latach 1924-34, pełniła do 1939 r. funkcję kościoła garnizonowego.
Po zakończeniu II wojny światowej sowieci zamknęli świątynię, a następnie przerobili ją na magazyn po czym budowla niszczała coraz bardziej. W marcu 1961 r. wydano decyzję o jego wyburzeniu. 29 listopada 1961 r. na polecenie sowieckich władz miejskich kościół został wysadzony w powietrze przez jednostkę saperów z Leningradu. Na miejscu gdzie stała świątynia, znajduje się dzisiaj niewielki plac miejski.
Ilustracje historyczne
-
Fara Witoldowa (grawiura z ok. 1600 r.) -
Plan przyziemia świątyni - przekrój -
Fara Witoldowa po przebudowie na cerkiew -
Fara Witoldowa i kościół pojezuicki (w głębi)