Kołdyczewo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Pomnik: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
Linia 31: Linia 31:


== Obóz koncentracyjny w Kołdyczewie ==
== Obóz koncentracyjny w Kołdyczewie ==
W 1942 r. ww wschodniej części wsi za terenami dworskimi Niemcy utworzyli obóz koncentracyjny, w którym osadzano głównie Żydów i Polaków, a także w mniejszej ilości Białorusinów, Rosjan i Romów. Obóz składał się baraków i trzypiętrowego budynku więzienia obozowego (zachowały się jego fundamenty), w którym przeprowadzano śledztwa przeciwko polskim żołnierzom Armii Krajowej. Obóz otaczał drut kolczasty. Początkowo komendantem obozu był Białorusin lejtnant [[Sergiej Bobko]], a od roku 1943 [[Nikołaj Kalko]] i sprawujący nadzór podoficer SS [[Franz Jörn]]. Załogę obozu stanowili członkowie 4 Kompanii 13 Specjalnego Batalionu SS [[Białoruska Policja Pomocnicza|Białoruskiego Batalonu Pomocniczego]]. Więźniowie byli zmuszani do ciężkich robót przy wydobyciu [[torf]]u, w ceglarni, przy produkcji mydła, butów, odzieży, beczek. Przeciętny dzień pracy wynosił 10-12 godzin. Racje żywnościowe o niemal zerowej kaloryczności - zupa z wody i mąki żytniej oraz kromka chleba - nie pozwalały na regenerację sił. Więźniowie byli zakwaterowani w nieogrzewanych barakach, w których spali na trzy- i czteropiętrowych pryczach. Na porządku dziennym były rozliczne szykany, bicie, szczucie psami, gwałty na kobietach i egzekucje. W listopadzie 1942 r. w obozie zbudowano [[krematorium]], w którym spalono zwłoki około 600 ludzi, przywiezionych z Baranowicz i Stołbców. Likwidacja obozu nastąpiła w dniu 30 czerwca 1944 r. w związku ze zbliżającą się Armią Czerwoną. Wtedy też naziści rozstrzelali ostatnich więźniów i podpalili baraki.
W 1942 r. ww wschodniej części wsi za terenami dworskimi Niemcy utworzyli obóz koncentracyjny, w którym osadzano głównie Żydów i Polaków, a także w mniejszej ilości Białorusinów, Rosjan i Romów. Obóz składał się baraków i trzypiętrowego budynku więzienia obozowego (zachowały się jego fundamenty), w którym przeprowadzano śledztwa przeciwko polskim żołnierzom Armii Krajowej. Obóz otaczał drut kolczasty. Początkowo komendantem obozu był Białorusin lejtnant [[Sergiej Bobko]], a od roku 1943 [[Nikołaj Kalko]] i sprawujący nadzór podoficer SS [[Franz Jörn]]. Załogę obozu stanowili członkowie 4 Kompanii 13 Specjalnego Batalionu SS [[Białoruska Policja Pomocnicza|Białoruskiego Batalonu Pomocniczego]]. Więźniowie byli zmuszani do ciężkich robót przy wydobyciu [[torf]]u, w ceglarni, przy produkcji mydła, butów, odzieży, beczek. Przeciętny dzień pracy wynosił 10-12 godzin. Racje żywnościowe o niemal zerowej kaloryczności - zupa z wody i mąki żytniej oraz kromka chleba - nie pozwalały na regenerację sił. Więźniowie byli zakwaterowani w nieogrzewanych barakach, w których spali na trzy- i czteropiętrowych pryczach. Na porządku dziennym były rozliczne szykany, bicie, szczucie psami, gwałty na kobietach i egzekucje.
Od połowy 1942 roku planowo niszczono tu ludność polską. W pierwszej kolejności - księży (około 100) z różnych regionów Polski, a także inteligencję (około 5 tys.). 14 listopada 1942 roku w uroczysku Lachowka za pomocą gazu zamordowano księży: Kazimierza Dembowskiego z Darewa, Kazimierza Koreckiego z Połoneczki, Antoniego Mackiewicza z Mira, Stanisława Nowaka z Domraczewa, Antoniego Leusza ze Stołpców, Wacława Niesmaka z Nowego Świerżnia razem z 44-osobową grupą inteligencji polskiej rejonu stołpeckiego. W uroczysku Pogorzelec (Łozy) rozstrzelano dwa tabory Cyganów.
W listopadzie 1942 r. w obozie zbudowano dwa krematoria, w których spalono zwłoki około 600 ludzi, przywiezionych z Baranowicz i Stołpców.


Likwidacja obozu nastąpiła w dniu 30 czerwca 1944 r. w związku ze zbliżającą się Armią Czerwoną. Wtedy też naziści rozstrzelali ostatnich więźniów i podpalili baraki<ref><ref>http://pawet.net/zl/zl/1997_23/9.html</ref>.</ref>.

=== Liczba ofiar ===
Ocenia się, że do czasu likwidacji obozu w dn. 29 czerwca 1944 r. w Kołdyczewie Niemcy i białoruscy kolaboranci zamordowali około 22 tys. osób.
Ocenia się, że do czasu likwidacji obozu w dn. 29 czerwca 1944 r. w Kołdyczewie Niemcy i białoruscy kolaboranci zamordowali około 22 tys. osób.


=== Mogiły zbiorowe ===
Po 1944 roku komisja śledcza ujawniła na terenie obozu oraz w jego okolicach liczne zbiorowe mogiły:
Po 1944 roku komisja śledcza ujawniła na terenie obozu oraz w jego okolicach liczne zbiorowe mogiły:
* na terenie obozu w formie litery T o wymiarach 35x5 m, ze zwłokami około 1 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci. Badania medyczne ustaliły, że dorosłych zabito strzałem z broni, a dzieci wrzucano do dołów żywe.
* na terenie obozu w formie litery T o wymiarach 35x5 m, ze zwłokami około 1 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci. Badania medyczne ustaliły, że dorosłych zabito strzałem z broni, a dzieci wrzucano do dołów żywe.
* w odległości 1,5 km od obozu w uroczysku [[Arabowszczyzna]] odkryto osiem 45-metrowych mogił. Podczas ekshumacji i ekspertyzy medycznej ustalono, że pogrzebano tu 5140 osób, w tym całą ludność żydowską miasteczka [[Stołowicze]];
* w odległości 1,5 km od obozu w uroczysku [[Arabowszczyzna]] odkryto osiem 45-metrowych mogił. Podczas ekshumacji i ekspertyzy medycznej ustalono, że pogrzebano tu 5140 osób, w tym całą ludność żydowską miasteczka [[Stołowicze]];
* w uroczysku [[Pogorzelec]] (Łozy), w odległości 2 km od obozu znaleziono 15 mogił od 30 do 40 m długości i 4,6 m szerokości, kryjących szczątki około 15 tys. osób<ref>http://www.sztetl.org.pl/pl/article/koldyczewo/13,miejsca-martyrologii/27581,koldyczewo-nazistowski-oboz-koncentracyjny/</ref><ref> B. P. Szerman, I uzasnulas' ziemlia. O zwierstwach niemieckich faszistow na teritorii goroda Baranowicz i jego okriestnosti, Baranowiczi 1970</ref><ref> http://www.historycy.org/historia/index.php/t60342.html</ref><ref>http://blogmedia24.pl/node/67480</ref><ref>http://pawet.net/zl/zl/1997_23/9.html</ref>.
* w uroczysku [[Pogorzelec]] (Łozy), w odległości 2 km od obozu znaleziono 15 mogił od 30 do 40 m długości i 4,6 m szerokości, kryjących szczątki około 15 tys. osób<ref>http://www.sztetl.org.pl/pl/article/koldyczewo/13,miejsca-martyrologii/27581,koldyczewo-nazistowski-oboz-koncentracyjny/</ref><ref> B. P. Szerman, I uzasnulas' ziemlia. O zwierstwach niemieckich faszistow na teritorii goroda Baranowicz i jego okriestnosti, Baranowiczi 1970</ref><ref> http://www.historycy.org/historia/index.php/t60342.html</ref><ref>http://blogmedia24.pl/node/67480</ref>


== Pomnik ==
== Pomnik ==

Wersja z 17:06, 30 sty 2015

Kołdyczewo
Калдычэва
Państwo

 Białoruś

Obwód

brzeski

Rejon

baranowicki

Populacja 
• liczba ludności


145 (2010)

Nr kierunkowy

+375 163

Kod pocztowy

225314

Tablice rejestracyjne

1

Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Kołdyczewo (biał. Калдычэва) – wieś na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie baranowickim. Wieś położona jest przy głównej drodze biegnącej z Baranowicz do Nowogródka.

Historia

We wsi zachowały się pozostałości parku dworskiego rodu Szalewiczów. Na cmentarzu katolickim zachował się obelisk z inskrypcją: "S.P. Jozeffowi FILIPOWICZOWI Wuiowi i Dobrodzieiowi Pomnik". We wsi urodził się polski działacz społeczny i samorządowiec, poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938) Tomasz Szalewicz. W latach 1921-1939 na terytorium II Rzeczpospolitej. Od jesieni 1939 roku okupowana przez Związek Radziecki. W czerwcu 1941 roku pod okupacją niemieckiej III Rzeszy.

Obóz koncentracyjny w Kołdyczewie

W 1942 r. ww wschodniej części wsi za terenami dworskimi Niemcy utworzyli obóz koncentracyjny, w którym osadzano głównie Żydów i Polaków, a także w mniejszej ilości Białorusinów, Rosjan i Romów. Obóz składał się baraków i trzypiętrowego budynku więzienia obozowego (zachowały się jego fundamenty), w którym przeprowadzano śledztwa przeciwko polskim żołnierzom Armii Krajowej. Obóz otaczał drut kolczasty. Początkowo komendantem obozu był Białorusin lejtnant Sergiej Bobko, a od roku 1943 Nikołaj Kalko i sprawujący nadzór podoficer SS Franz Jörn. Załogę obozu stanowili członkowie 4 Kompanii 13 Specjalnego Batalionu SS Białoruskiego Batalonu Pomocniczego. Więźniowie byli zmuszani do ciężkich robót przy wydobyciu torfu, w ceglarni, przy produkcji mydła, butów, odzieży, beczek. Przeciętny dzień pracy wynosił 10-12 godzin. Racje żywnościowe o niemal zerowej kaloryczności - zupa z wody i mąki żytniej oraz kromka chleba - nie pozwalały na regenerację sił. Więźniowie byli zakwaterowani w nieogrzewanych barakach, w których spali na trzy- i czteropiętrowych pryczach. Na porządku dziennym były rozliczne szykany, bicie, szczucie psami, gwałty na kobietach i egzekucje. Od połowy 1942 roku planowo niszczono tu ludność polską. W pierwszej kolejności - księży (około 100) z różnych regionów Polski, a także inteligencję (około 5 tys.). 14 listopada 1942 roku w uroczysku Lachowka za pomocą gazu zamordowano księży: Kazimierza Dembowskiego z Darewa, Kazimierza Koreckiego z Połoneczki, Antoniego Mackiewicza z Mira, Stanisława Nowaka z Domraczewa, Antoniego Leusza ze Stołpców, Wacława Niesmaka z Nowego Świerżnia razem z 44-osobową grupą inteligencji polskiej rejonu stołpeckiego. W uroczysku Pogorzelec (Łozy) rozstrzelano dwa tabory Cyganów. W listopadzie 1942 r. w obozie zbudowano dwa krematoria, w których spalono zwłoki około 600 ludzi, przywiezionych z Baranowicz i Stołpców.

Likwidacja obozu nastąpiła w dniu 30 czerwca 1944 r. w związku ze zbliżającą się Armią Czerwoną. Wtedy też naziści rozstrzelali ostatnich więźniów i podpalili baraki

Błąd w przypisach: Brak znacznika zamykającego </ref> po otwartym znaczniku <ref>
BŁĄD PRZYPISÓW

.</ref>.

Liczba ofiar

Ocenia się, że do czasu likwidacji obozu w dn. 29 czerwca 1944 r. w Kołdyczewie Niemcy i białoruscy kolaboranci zamordowali około 22 tys. osób.

Mogiły zbiorowe

Po 1944 roku komisja śledcza ujawniła na terenie obozu oraz w jego okolicach liczne zbiorowe mogiły:

  • na terenie obozu w formie litery T o wymiarach 35x5 m, ze zwłokami około 1 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci. Badania medyczne ustaliły, że dorosłych zabito strzałem z broni, a dzieci wrzucano do dołów żywe.
  • w odległości 1,5 km od obozu w uroczysku Arabowszczyzna odkryto osiem 45-metrowych mogił. Podczas ekshumacji i ekspertyzy medycznej ustalono, że pogrzebano tu 5140 osób, w tym całą ludność żydowską miasteczka Stołowicze;
  • w uroczysku Pogorzelec (Łozy), w odległości 2 km od obozu znaleziono 15 mogił od 30 do 40 m długości i 4,6 m szerokości, kryjących szczątki około 15 tys. osób[1][2][3][4]

Pomnik

  • Na miejscu masowych grobów znajduje się figura kobiety z zakłamującym historię rosyjskim napisem "W tym miejscu i w okolicy pogrzebano 22 tysiące sowieckich patriotów zamordowanych przez niemiecko-faszystowskich grabieżców w latach 1942-1944".
  • Na skutek zabiegów Józefa Lichuty z Mińska, którego siedmiu krewnych zginęło w obozie, Rozporządzeniem nr 364 z 21 grudnia 2005 r. obóz kołdyczewski otrzymał status memoriału. W związku z tym w 2006 roku Baranowicki Rejonowy Komitet Wykonawczy wydał Związkowi Polaków na Białorusi pozwolenie na zaprojektowanie pomnika, który zaprojektował Wacław Matelski. W dniu 3 lipca 2007 roku przy szosie do Baranowicz odsłonięto pomnik, na którym umieszczono napis w języku białoruskim: "Przechodniu zatrzymaj się! W tym miejscu w latach wielkiej wojny Ojczyźnianej był Kołdyczewski obóz śmierci. 22 tysiące pokój miłujących ludzi poniosło śmierć z rąk hitlerowskich katów".
  1. ↑ http://www.sztetl.org.pl/pl/article/koldyczewo/13,miejsca-martyrologii/27581,koldyczewo-nazistowski-oboz-koncentracyjny/
  2. ↑ B. P. Szerman, I uzasnulas' ziemlia. O zwierstwach niemieckich faszistow na teritorii goroda Baranowicz i jego okriestnosti, Baranowiczi 1970
  3. ↑ http://www.historycy.org/historia/index.php/t60342.html
  4. ↑ http://blogmedia24.pl/node/67480

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kołdyczewo&oldid=41669082”