Ludwik Narbutt: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Biografia: drobne merytoryczne
Linia 21: Linia 21:


== Biografia ==
== Biografia ==
Syn [[Teodor Narbutt|Teodora Narbutta]] i Krystyny z Sadowskich. Za udział w konspiracji w 1850 roku aresztowany w [[Wilno|Wilnie]] i karnie w marcu 1851 roku wcielony do [[Armia Imperium Rosyjskiego|wojska rosyjskiego]], uczestniczył w walkach na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]], gdzie został odznaczony za odwagę [[order św. Anny|orderem św. Anny]] 4 stopnia. Na Litwę wrócił w 1860 roku w stopniu podporucznika. W 1861 r. ożenił się z młodą wdową Amelią z Kuncewiczów Siedlikowską. Zamieszkał w Sierbieniszkach poświęcając się gospodarstwu. Młodszy brat Ludwika Bronisław, pisał w swoim pamiętniku o nim: „''Widziałem go w 1860 roku w Lidzie. Był niewielkiego wzrostu, szczupły, blondyn, nieco łysy, z melancholijnym wyrazem na twarzy wielki zdrowy rozsądek, uczciwość, miłość dla ludzi – to były główne jego zalety małomówiący, skromny w ułożeniu, chętny zawsze dla każdego z pomocą”.''
Syn [[Teodor Narbutt|Teodora Narbutta]] i Krystyny z Sadowskich. Uczył się w szkole pijarów w Lidzie. Za udział w konspiracji w 1850 roku aresztowany w [[Wilno|Wilnie]] i karnie w marcu 1851 roku wcielony do [[Armia Imperium Rosyjskiego|wojska rosyjskiego]], uczestniczył w walkach na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]], gdzie został odznaczony za odwagę [[order św. Anny|orderem św. Anny]] 4 stopnia. Na Litwę wrócił w 1860 roku w stopniu podporucznika. W 1861 r. ożenił się z młodą wdową Amelią z Kuncewiczów Siedlikowską. Zamieszkał w Sierbieniszkach poświęcając się gospodarstwu. Młodszy brat Ludwika Bronisław, pisał w swoim pamiętniku o nim: „''Widziałem go w 1860 roku w Lidzie. Był niewielkiego wzrostu, szczupły, blondyn, nieco łysy, z melancholijnym wyrazem na twarzy wielki zdrowy rozsądek, uczciwość, miłość dla ludzi – to były główne jego zalety małomówiący, skromny w ułożeniu, chętny zawsze dla każdego z pomocą”.''
Był członkiem konspiracji w [[Armia Imperium Rosyjskiego|Armii Imperium Rosyjskiego]], poprzedzającej wybuch [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]]<ref>''Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864'', Lwów 1904, s. 13.</ref>.
Był członkiem konspiracji w [[Armia Imperium Rosyjskiego|Armii Imperium Rosyjskiego]], poprzedzającej wybuch [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]]<ref>''Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864'', Lwów 1904, s. 13.</ref>.
[[Plik:Andriolli.Ludwik Narbutt.jpg|thumb|200px|left|''[[Michał Elwiro Andriolli]]''. Śmierć Ludwika Narbutta w Dubiczach. 1864–1865. Litografia.]]
[[Plik:Andriolli.Ludwik Narbutt.jpg|thumb|200px|left|''[[Michał Elwiro Andriolli]]''. Śmierć Ludwika Narbutta w Dubiczach. 1864–1865. Litografia.]]

Wersja z 12:22, 19 sty 2016

Ludwik Narbutt
Ilustracja
Herb rodowy
Trąby (herb szlachecki)
Data urodzenia

26 sierpnia 1832

Data i miejsce śmierci

5 maja 1863
pod Dubiczami

Rodzice

Teodor Narbutt
Krystyna z Sadowskich

Małżeństwo

Amelia z Kuncewiczów

Wojny i bitwy

Powstanie styczniowe

Ludwik Narbutt (ur. 26 sierpnia 1832, zm. 5 maja 1863) – polski ziemianin, dowódca powstania styczniowego na Litwie w rejonie Lidy. Poległ 5 maja 1863 r. w walce z wojskami rosyjskimi pod Dubiczami[1].

Biografia

Syn Teodora Narbutta i Krystyny z Sadowskich. Uczył się w szkole pijarów w Lidzie. Za udział w konspiracji w 1850 roku aresztowany w Wilnie i karnie w marcu 1851 roku wcielony do wojska rosyjskiego, uczestniczył w walkach na Kaukazie, gdzie został odznaczony za odwagę orderem św. Anny 4 stopnia. Na Litwę wrócił w 1860 roku w stopniu podporucznika. W 1861 r. ożenił się z młodą wdową Amelią z Kuncewiczów Siedlikowską. Zamieszkał w Sierbieniszkach poświęcając się gospodarstwu. Młodszy brat Ludwika Bronisław, pisał w swoim pamiętniku o nim: „Widziałem go w 1860 roku w Lidzie. Był niewielkiego wzrostu, szczupły, blondyn, nieco łysy, z melancholijnym wyrazem na twarzy wielki zdrowy rozsądek, uczciwość, miłość dla ludzi – to były główne jego zalety małomówiący, skromny w ułożeniu, chętny zawsze dla każdego z pomocą”. Był członkiem konspiracji w Armii Imperium Rosyjskiego, poprzedzającej wybuch powstania styczniowego[2].

Michał Elwiro Andriolli. Śmierć Ludwika Narbutta w Dubiczach. 1864–1865. Litografia.

Po wybuchu powstania styczniowego Ludwik Narbutt jako jeden z pierwszych w rejonie Lidy stanął do walki. 2 lutego 1863 roku wyruszył do Puszczy Rudnickiej na czele świeżo sformowanego oddziału, w skład którego wchodzili oprócz niego jeszcze jedynie jego brat i sześciu chłopów. Narbutt cieszył się dobrą opinią w okolicy, dzięki czemu oddział ziemiańsko-włościański szybko urósł w znaczną siłę. Do jego partii dołączył między innymi Michał Elwiro Andriolli z kilkoma swoimi poddanymi. Oddział Ludwika Narbutta wspierała jego siostra Teodora[3].

Narbutt stoczył szereg potyczek z wojskami carskimi, zadając nieprzyjacielowi dotkliwe straty. 16 lutego 1863 roku Narbutt zaatakował rosyjski pociąg pod Marcinkańcami i odbił wiezionych rekrutów. W dniu 9 marca 1863 roku doszło, w okolicach stacji kolejowej Rudziszki, do bitwy 100-osobowego oddziału Ludwika Narbutta z trzema rotami piechoty rosyjskiej i sotnią kozacką pod komendą Wimberga. Rosjanie, zaatakowani znienacka, pierzchli tracąc sporo ludzi i sprzętu. Kolejne bitwy i potyczki stoczono pod Nowym Dworem, pod Piłownią, koło Berszt, pod Kowalkami, nad jeziorem Dumbla.

5 maja 1863 roku w okolicach jeziora Pielasa koło Dubicz oddział Narbutta został rozbity. W wyniku zdrady kmiecia z Dubicz Bazylego Karpowicza, który wskazał Rosjanom drogę do obozowiska powstańców, śmierć poniósł bohaterski dowódca oddziału i kilkunastu powstańców, wielu dostało się do niewoli, a pozostali poszli w rozsypkę. Nowy dowódca oddziału, Aleksander Poradowski, ukarał zdrajcę – w dniu Zielonych Świąt Bazyli Karpowicz został powieszony we wsi Montaty koło Dubicz. Podobny los spotkał innego zdrajcę, włościanina Jana Szymielewicza, powieszonego 3 czerwca 1863 roku w majątku Sumorokowszczyzna. Ten akt sprawiedliwości nie mógł jednak powetować straty rozbicia bitnego oddziału i śmierci utalentowanego dowódcy.

W Warszawie, na starym Mokotowie jest ulica nazwana jego imieniem – ulica Ludwika Narbutta.

  1. Narbutt Ludwik. Encyklopedia PWN
  2. Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864, Lwów 1904, s. 13.
  3. Teodora Monczuńska. genealogia.okiem.pl. [dostęp 17 kwietnia 2015].

Bibliografia

  • Paweł Komorowski, Aleksander Kołyszko, Ludwik Narbutt – Z dziejów historycznej świadomości Polaków na Ziemi Lidzkiej , Wydawnictwo Retro-Art, Warszawa-Lida 1999

Linki zewnętrzne