Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach: Różnice pomiędzy wersjami

Katedra Świętych Apostołów
Piotra i Pawła w Szawlach
Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra
	katedra
Państwo	Litwa
Miejscowość	Szawle
Adres	{{{adres}}}
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	szawelska
Wezwanie	Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Historia
Data rozpoczęcia budowy	po 1617
Data zakończenia budowy	przed 1634
Data poświęcenia	1634
Data zniszczenia	1941-1943
Data odbudowy	1951–1953
Fundator	Mikołaj Radziwiłł "Sierotka"; Hieronim Wołłowicz
Dane świątyni
Styl	manieryzm
	Położenie na mapie Szawli Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Litwy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:04, 23 sty 2017

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach (lit. Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra) – kościół rzymskokatolicki położony przy Aušros takas 3 w Szawlach . Zbudowany w 1 połowie XVII wieku w stylu manierystycznym, przebudowany w niewielkim stopniu na przełomie XIX/XX wieku. Podniesiony do roli katedry w 1997.

Historia

Pomiędzy rokiem 1610 a 1616 zapadła decyzją o wniesieniu obecnego kościoła, podjęta wspólnie przez starostę szawelskiego Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę” oraz biskupa wileńskiego Mikołaja Paca. Po śmierci "Sierotki" budowie patronował Hieronim Wołłowicz, na co wskazuje herb na portalu prowadzącym do zakrystii. Kościół został zbudowany najpewniej niedługo przed 1634 rokiem^[1], w którym został poświęcony przez biskupa żmudzkiego Jerzego Tyszkiewicza (według innych źródeł kościół powstał w: 1595^[2], 1617, 1625^[3]). Wzorem dla kościoła mogła być kaplica grobowa w Château d’Anet pod Paryżem, którą przed 1566 rokiem zaprojektował Claude de Foucque^[4].

O obronnym charakterze kościoła w Szawlach decyduje obecność wąskich okienek strzelniczych umieszczonych w poszczególnych elewacjach i sześć nadwieszonych wieżyczek na rzucie okręgu wyposażone w otwory strzelnicze.

W końcu XIX wieku nastąpiła niewielka przebudowa podczas której podwyższono wieżę, dodając ostatnią kondygnację oraz wymieniono hełmy na wieży i na wieżyczkach. Do obiegającego trzecią kondygnację fryzu arkadkowego dodano pilastry. W latach 1911–1912 przebudowano oba aneksy dodając wieloboczne zamknięcia, a w roku 1924 obie kaplice kaplice boczne, w tym jedną, od strony północnej, na miejscu wcześniejszej kruchty.

Po zniszczeniach II wojny światowej odbudowany w latach 1951–1953.

Kościół charakteryzuje się ponad 70–metrową ośmioboczną wieżą zakończoną szpicem widoczną z każdego punktu miasta. W świątyni znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej oraz XVIII-wieczne organy przeniesionymi tu z kościoła św. Trójcy w Kownie.

Bibliografia:

Aleksandra Szymanowicz-Hren, Ecclesia parochialis in oppido Szaule murata, tituli SS. Petri et Pauli apostolorum, habens omnem decorem, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kowalczyk, J., Sebastian Serlio a sztuka polska, o roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Wrocław: Zakład Narod. im. Ossolińskich, 1973.
Baranowski, A. J., Między Rzymem a Wilnem. Magnackie fundacje sakralne w Wielkim Księstwie Litewskim w czasach kontrreformacji na tle polityki Dynastycznej w Europie Środkowej, Warszawa: IS PAN, 2006
Tarwoynia, P., Przywitanie wesołe <...> na szczęśliwy przyjazd do Szawel <...> Georgii Tyszkiewicz <...> Episcopi Samogitiae <...> na <...> Kościoła Szawelskiego poświęcenie. Roku Pańskiego 1634, Wilno, 1634.(Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. BPAU, st. dr. 3903)

↑ [1]
↑ Baranowski, A. J. Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewski. Biuletyn Historii Sztuki. 1984. 46(4), s.380
↑ Lietuvos architektūros istorija. T. 1. Red. J. Minkevičius. Vilnius: Mokslas, 1987
↑ http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf

[1] [1]

[2] Baranowski, A. J. Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewski. Biuletyn Historii Sztuki. 1984. 46(4), s.380

[3] Lietuvos architektūros istorija. T. 1. Red. J. Minkevičius. Vilnius: Mokslas, 1987

[4] ttp://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 25: / Linia 25: @@
  |data dekretu              =
  |dekret wydał              =
- |data rozpoczęcia budowy   = 1617 lub 1594
+ |data rozpoczęcia budowy   = po 1617
- |data zakończenia budowy   = 1634 lub 1625
+ |data zakończenia budowy   = przed 1634
- |data konsekracji          =
+ |data konsekracji          = 1634
  |data zamknięcia           =
  |aktualne przeznaczenie    =
- |data zniszczenia          = w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]
+ |data zniszczenia          = 1941-1943
  |zniszczona przez          =
  |data odbudowy             = 1951–1953
  |data reaktywacji          =
  |poprzednie wyznanie       =
- |fundator                  =
+ |fundator                  = Mikołaj Radziwiłł "Sierotka"<br />
+Hieronim Wołłowicz
  |plan świątyni             =
  |opis planu                =
- |styl                      =
+ |styl                      = manieryzm
  |architekt                 =
  |materiał budowlany        =
@@ Linia 72: / Linia 73: @@
  |www                       =
 }}
-'''Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach''' ([[lit.]] Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra) – kościół rzymskokatolicki położony przy Aušros takas 3 w [[Szawle|Szawlach]], podniesiony do roli katedry w 1997.
+'''Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach''' ([[lit.]] Šiaulių Šv. apaštalų Petro ir Pauliaus katedra) – kościół rzymskokatolicki położony przy Aušros takas 3 w [[Szawle|Szawlach]] . Zbudowany w 1 połowie XVII wieku w stylu [[Manieryzm (sztuka)|manierystycznym]], przebudowany w niewielkim stopniu na przełomie XIX/XX wieku. Podniesiony do roli katedry w 1997.
 == Historia ==
+Pomiędzy rokiem 1610 a 1616  zapadła decyzją o wniesieniu obecnego kościoła, podjęta wspólnie przez starostę szawelskiego [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (Sierotka)|Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę”]] oraz biskupa wileńskiego Mikołaja Paca. Po śmierci "Sierotki"  budowie patronował [[Hieronim Wołłowicz]], na co wskazuje herb na portalu prowadzącym do zakrystii. Kościół został zbudowany najpewniej niedługo przed 1634 rokiem<ref>[http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf]</ref>, w którym został poświęcony przez biskupa żmudzkiego Jerzego  Tyszkiewicza (według innych źródeł kościół powstał w: 1595<ref>Baranowski, A. J. ''Nurty, fazy i centra barokowej architektury sakralnej w Wielkim Księstwie Litewski''. Biuletyn Historii Sztuki. 1984. 46(4), s.380</ref>, 1617, 1625<ref>Lietuvos architektūros istorija. T. 1. Red. J. Minkevičius. Vilnius: Mokslas, 1987</ref>). Wzorem dla kościoła mogła być kaplica grobowa w Château d’Anet pod Paryżem, którą przed 1566 rokiem zaprojektował [[Claude de Foucque]]<ref>http://www.lmaleidykla.lt/publ/1392-1002/2012/4/menotyra2012-4-2.pdf</ref>.
-Został zbudowany w latach 1617–1634 (według innych źródeł{{doprecyzuj|data=2015-12|jakich?}}: 1594–1625) w stylu [[renesans]]owym, a po zniszczeniach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] odbudowany w latach 1951–1953.
-Charakteryzuje się ponad 70–metrową [[oktogon|ośmioboczną]] wieżą zakończoną szpicem widoczną z każdego punktu miasta. W katedrze znajduje się cudowny obraz [[Najświętsza Maria Panna|Matki Boskiej]] oraz XVIII-wieczne [[organy]] przeniesionymi tu z kościoła św. Trójcy w [[Kowno|Kownie]].
+O obronnym charakterze kościoła w Szawlach decyduje obecność wąskich okienek strzelniczych umieszczonych w poszczególnych elewacjach i sześć nadwieszonych wieżyczek na rzucie okręgu wyposażone w otwory strzelnicze.
 [[Plik:Šiauliai church in 19th c.jpg|left|thumb|250px|Kościół św. św. Piotra i Pawła w [[Szawle|Szawlach]] w [[XIX wiek]]u.]]
+W końcu XIX wieku nastąpiła niewielka przebudowa podczas której podwyższono wieżę, dodając ostatnią kondygnację oraz wymieniono hełmy na wieży i na wieżyczkach. Do obiegającego trzecią kondygnację fryzu arkadkowego dodano [[Pilaster|pilastry]]. W latach 1911–1912 przebudowano oba aneksy dodając wieloboczne zamknięcia, a w roku 1924 obie kaplice kaplice boczne, w tym jedną, od strony północnej, na miejscu wcześniejszej kruchty.
+Po zniszczeniach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] odbudowany w latach 1951–1953.
+Kościół charakteryzuje się ponad 70–metrową [[oktogon|ośmioboczną]] wieżą zakończoną szpicem widoczną z każdego punktu miasta. W świątyni znajduje się cudowny obraz [[Najświętsza Maria Panna|Matki Boskiej]] oraz XVIII-wieczne [[organy]] przeniesionymi tu z kościoła św. Trójcy w [[Kowno|Kownie]].
+== Bibliografia: ==
+* Aleksandra Szymanowicz-Hren, ''Ecclesia parochialis in oppido Szaule murata, tituli SS. Petri et Pauli apostolorum, habens omnem decorem'', Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego
+* Kowalczyk, J., ''Sebastian  Serlio  a  sztuka  polska,  o  roli  włoskich  traktatów  architektonicznych  w  dobie  nowożytnej'', Wrocław: Zakład Narod. im. Ossolińskich, 1973.
+* Baranowski, A. J., ''Między Rzymem a Wilnem. Magnackie fundacje sakralne w Wielkim Księstwie Litewskim w czasach kontrreformacji na tle polityki Dynastycznej w Europie Środkowej'', Warszawa: IS PAN, 2006
+* Tarwoynia, P., ''Przywitanie wesołe <...> na szczęśliwy przyjazd do Szawel <...> Georgii Tyszkiewicz <...> Episcopi Samogitiae  <...>  na  <...>  Kościoła  Szawelskiego  poświęcenie. Roku Pańskiego 1634'', Wilno, 1634.(Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. BPAU, st. dr. 3903)
+{{Przypisy}}
 {{SORTUJ:Szawle}}