Cerkiew św. Bazylego we Włodzimierzu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne techniczne |
merytoryczne |
||
Linia 74: | Linia 74: | ||
'''Cerkiew św. Bazylego we Włodzimierzu Wołyńskim''', zw. Rotundą – [[cerkiew (budynek)|cerkiew]] [[prawosławie|prawosławna]] we [[Włodzimierz Wołyński|Włodzimierzu Wołyńskim]]. |
'''Cerkiew św. Bazylego we Włodzimierzu Wołyńskim''', zw. Rotundą – [[cerkiew (budynek)|cerkiew]] [[prawosławie|prawosławna]] we [[Włodzimierz Wołyński|Włodzimierzu Wołyńskim]]. |
||
Według miejscowych legend w 992 [[Włodzimierz I Wielki]], powracając z wojny, zatrzymał się na terenie dzisiejszego miasta Włodzimierz Wołyński i wspólnie z towarzyszącymi mu drużynnikami osobiście wzniósł rotundową cerkiew pod wezwaniem św. [[Bazyli Wielki|Bazylego Wielkiego]]<ref name="wołodymyr">[http://volodymyrrada.gov.ua/arhitectura.htm Церква св.Василiя]</ref>. Dokładna data budowy cerkwi nie jest jednak jednoznacznie ustalona (rejestr zabytków podaje XIII w.)<ref name="rejestr"/>, jednak wg badań W.Antonowycza i A.Prachowa cerkiew powstała w XIV-XV wieku. Z kolei M. |
Według miejscowych legend w 992 [[Włodzimierz I Wielki]], powracając z wojny, zatrzymał się na terenie dzisiejszego miasta Włodzimierz Wołyński i wspólnie z towarzyszącymi mu drużynnikami osobiście wzniósł rotundową cerkiew pod wezwaniem św. [[Bazyli Wielki|Bazylego Wielkiego]]<ref name="wołodymyr">[http://volodymyrrada.gov.ua/arhitectura.htm Церква св.Василiя]</ref>. Dokładna data budowy cerkwi nie jest jednak jednoznacznie ustalona (rejestr zabytków podaje XIII w.)<ref name="rejestr"/>, jednak wg badań W.Antonowycza i A.Prachowa cerkiew powstała w XIV-XV wieku. Z kolei M.Walicki porównując ornamentykę północnego portalu z portalem [[Opactwo Cystersów w Wąchocku|Opactwa Cystersów w Wąchocku]] uznał, że cerkiew powstała w XIII wieku<ref>{{Cytuj|autor=Yurii Dyba|tytuł=Dyba J. Kaplica na wieży w Stołpiu i jej wołyńskie analogie // Do pieńkna nadprzyrodzonego. Sesja naukowa na temat rozwoju sztuki sakralnej od X do XX wieku na terenie dawnych diecezji Chełmskich. – Chełm: В. w., 2003. - T. 1: Referaty. – S. 36–51.|data dostępu=2017-02-15|url=https://www.academia.edu/30996077/Dyba_J._Kaplica_na_wie%C5%BCy_w_Sto%C5%82piu_i_jej_wo%C5%82y%C5%84skie_analogie_Do_pie%C5%84kna_nadprzyrodzonego._Sesja_naukowa_na_temat_rozwoju_sztuki_sakralnej_od_X_do_XX_wieku_na_terenie_dawnych_diecezji_Che%C5%82mskich._Che%C5%82m_%D0%92._w._2003._-_T._1_Referaty._S._36_51|język=en}}</ref>. Świątynię wzniesiono z dobrze wypalonej cegły ''palcówki'' o przeciętnych wymiarach 26-27 x 12 x 8-8,5 cm układanej w [[Wątek wendyjski|wątku wendyjskim]]. Do 1914 w jej północnej ścianie znajdowała się deska z napisem w [[język cerkiewnosłowiański|języku cerkiewnosłowiańskim]], z którego możliwe do odczytania były jedynie słowa ''Boże dopomóż... kniaź'' oraz data 670 (odpowiadająca dacie rocznej 1194)<ref name="wołodymyr"/>. Jednak źródła pisane wspominają o istnieniu cerkwi na miejscu zachowanego do naszych czasów obiektu dopiero w pierwszej połowie XVI wieku; w tym okresie budynek jest opisywany w dokumentach jako zapuszczony i wymagający remontu. Wiadomo również, że służący w świątyni duchowny imieniem Martyn sprzeciwił się aktowi [[unia brzeska|unii brzeskiej]] i został z tego powodu ekskomunikowany przez biskupa włodzimierskiego i brzeskiego [[Hipacy Pociej|Hipacego Pocieja]]<ref name="wołodymyr"/>. |
||
Remont porzuconej cerkwi został podjęty w 1844. W czasie renowacji zmienione zostało rozplanowanie świątyni. Do rotundy mieszczącej nawę i [[prezbiterium]] obiektu dobudowano dzwonnicę, przedsionek, przypory, a budynek otoczono murem. W cerkwi pojawiła się również ikona Matki Bożej przeniesiona ze spalonej w 1859 roku cerkwi Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni we Włodzimierzu Wołyńskim. |
|||
W latach 1900-1901 roku cerkiew przebudowano w stylu moskiewskim wg projektu K.Kozłowa, zwieńczając dach dwoma cebulastymi kopułami oraz dwoma portalami, których pierwotnie nie posiadała. Na podstawie badań archeologicznych prowadzonych w sąsiedztwie budynku ustalono, że na miejscu dzisiejszej świątyni znajdowała się najprawdopodobniej cerkiew znacznie starsza. W 1955 prof. M. Karher odkrył w tym miejscu ruiny nieznanego dotąd budynku sakralnego<ref name="wołodymyr" />. |
|||
Cerkiew jest wpisana do rejestru zabytków o znaczeniu ogólnokrajowym<ref name="rejestr">[http://www.heritage.com.ua/PU/reestry/index.php?id=54 Державний реєстр національного культурного надбання]</ref>. |
Cerkiew jest wpisana do rejestru zabytków o znaczeniu ogólnokrajowym<ref name="rejestr">[http://www.heritage.com.ua/PU/reestry/index.php?id=54 Державний реєстр національного культурного надбання]</ref>. |
Wersja z 17:42, 15 lut 2017
cerkiew parafialna | |||||||
Widok od strony zachodniej | |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||
Adres |
{{{adres}}} | ||||||
Wyznanie | |||||||
Kościół | |||||||
Parafia | |||||||
Wezwanie |
św. Bazyli Wielki | ||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} |
Cerkiew św. Bazylego we Włodzimierzu Wołyńskim, zw. Rotundą – cerkiew prawosławna we Włodzimierzu Wołyńskim.
Według miejscowych legend w 992 Włodzimierz I Wielki, powracając z wojny, zatrzymał się na terenie dzisiejszego miasta Włodzimierz Wołyński i wspólnie z towarzyszącymi mu drużynnikami osobiście wzniósł rotundową cerkiew pod wezwaniem św. Bazylego Wielkiego[1]. Dokładna data budowy cerkwi nie jest jednak jednoznacznie ustalona (rejestr zabytków podaje XIII w.)[2], jednak wg badań W.Antonowycza i A.Prachowa cerkiew powstała w XIV-XV wieku. Z kolei M.Walicki porównując ornamentykę północnego portalu z portalem Opactwa Cystersów w Wąchocku uznał, że cerkiew powstała w XIII wieku[3]. Świątynię wzniesiono z dobrze wypalonej cegły palcówki o przeciętnych wymiarach 26-27 x 12 x 8-8,5 cm układanej w wątku wendyjskim. Do 1914 w jej północnej ścianie znajdowała się deska z napisem w języku cerkiewnosłowiańskim, z którego możliwe do odczytania były jedynie słowa Boże dopomóż... kniaź oraz data 670 (odpowiadająca dacie rocznej 1194)[1]. Jednak źródła pisane wspominają o istnieniu cerkwi na miejscu zachowanego do naszych czasów obiektu dopiero w pierwszej połowie XVI wieku; w tym okresie budynek jest opisywany w dokumentach jako zapuszczony i wymagający remontu. Wiadomo również, że służący w świątyni duchowny imieniem Martyn sprzeciwił się aktowi unii brzeskiej i został z tego powodu ekskomunikowany przez biskupa włodzimierskiego i brzeskiego Hipacego Pocieja[1].
Remont porzuconej cerkwi został podjęty w 1844. W czasie renowacji zmienione zostało rozplanowanie świątyni. Do rotundy mieszczącej nawę i prezbiterium obiektu dobudowano dzwonnicę, przedsionek, przypory, a budynek otoczono murem. W cerkwi pojawiła się również ikona Matki Bożej przeniesiona ze spalonej w 1859 roku cerkwi Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni we Włodzimierzu Wołyńskim.
W latach 1900-1901 roku cerkiew przebudowano w stylu moskiewskim wg projektu K.Kozłowa, zwieńczając dach dwoma cebulastymi kopułami oraz dwoma portalami, których pierwotnie nie posiadała. Na podstawie badań archeologicznych prowadzonych w sąsiedztwie budynku ustalono, że na miejscu dzisiejszej świątyni znajdowała się najprawdopodobniej cerkiew znacznie starsza. W 1955 prof. M. Karher odkrył w tym miejscu ruiny nieznanego dotąd budynku sakralnego[1].
Cerkiew jest wpisana do rejestru zabytków o znaczeniu ogólnokrajowym[2].
-
Rekonstrukcja pierwotnego wyglądu
-
Wygląd w 1888 roku
-
Gotycki portal północny (1914)
-
Romański portal zachodni (1931)
- ↑ a b c d Церква св.Василiя
- ↑ a b Державний реєстр національного культурного надбання
- ↑ Yurii Dyba , Dyba J. Kaplica na wieży w Stołpiu i jej wołyńskie analogie // Do pieńkna nadprzyrodzonego. Sesja naukowa na temat rozwoju sztuki sakralnej od X do XX wieku na terenie dawnych diecezji Chełmskich. – Chełm: В. w., 2003. - T. 1: Referaty. – S. 36–51. [online] [dostęp 2017-02-15] (ang.).