Drohobuż: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m poprawa linków, po czyszczeniu kodu przejrzyj wykonane zmiany!
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 32: Linia 32:
Pierwsza pisemna wzmianka o Dorohobużu pochodzi z [[1084]] r. w związku z jego nadaniem przez wielkiego księcia kijowskiego [[Wsiewołod I|Wsiewołoda I]] w [[księstwo udzielne|udziale]] księciu [[Dawid Igorewicz|Dawidowi Igorewiczowi]].
Pierwsza pisemna wzmianka o Dorohobużu pochodzi z [[1084]] r. w związku z jego nadaniem przez wielkiego księcia kijowskiego [[Wsiewołod I|Wsiewołoda I]] w [[księstwo udzielne|udziale]] księciu [[Dawid Igorewicz|Dawidowi Igorewiczowi]].


Po śmierci Dawida Igorewicza ([[1112]]) dzielnicę dorohobuską otrzymał [[Księstwo halicko-wołyńskie|książę włodzimiersko-wołyński]] [[Jarosław II Świetopełkowicz|Jarosław Światopełkowicz]], syn [[Światopełk II Michał|Światopełka II Michała]]. Potem Dorohobużem władali [[Władcy Rusi Kijowskiej|wielcy książęta kijowscy]]: [[Włodzimierz III Mścisławowicz]] (1150-1154, 1170-1171) oraz [[Izjasław II Pantelejmon]], za którego panowania Dorohobuż miał własnych książąt, zależnych od Kijowa. Pod koniec [[XII wiek]]u księstwo dorohobuskie weszło w skład księstwa [[Peresopnica|peresopnickiego]], a następstwie księstwa [[łuck]]iego<ref name="Orłowicz">{{Cytuj książkę |nazwisko = Orłowicz| imię = Mieczysław| autor link = Mieczysław Orłowicz| tytuł = Ilustrowany przewodnik po Wołyniu| url = http://web.archive.org/web/20071210035656/http://wolyn.ovh.org:80/ippw/014.htm| wydawca = | miejsce = Łuck| rok = 1929| strony = | isbn =}}</ref><ref name="Rąkowski">{{Cytuj książkę |nazwisko = Rąkowski| imię = Grzegorz | autor link = Grzegorz Rąkowski| tytuł = Wołyń. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej| url = http://books.google.pl/books?id=BwWBBYDGNLsC&pg=PA457&lpg=PA457&dq=drohobu%C5%BC&source=bl&ots=l22OYd4Ncf&sig=fqmZuCXTajdZRSAixevRhUQtFu8&hl=pl&sa=X&ei=J0u2UqyFCoHStAaC_4C4Dg&ved=0CDgQ6AEwBDgU#v=onepage&q=drohobu%C5%BC&f=false| wydawca = | miejsce = Pruszków| rok = 2005| strony = 335| część = 1| isbn =}}</ref>. Jako ostatni książę dorohobuski wymieniany jest [[Izjasław Ingwarewicz]], syn [[Ingwar Jarosławicz|Ingwara Jarosławicza]]<ref>{{cytuj książkę | autor r = Леонтій Войтович | rozdział = Рюриковичі. Персональний склад. 3.15. Волинська гілка Мономаховичів. Болохівські князі. Князі Острозькі та Заславські| tytuł = Князівські династії східної Європи (кінець IX – початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження | adres rozdziału = http://litopys.org.ua/dynasty/dyn37.htm| wydawca = | url = http://litopys.org.ua/dynasty/dyn.htm| miejsce = [[Lwów|Львів]]| rok = 2000| strony =}}</ref>. Po śmierci Izjasława w [[Bitwa nad rzeką Kałką|bitwie nad Kałką]] ([[1223]]) księstwo dorohobuskie ostatecznie weszło w skład [[Księstwo halicko-wołyńskie|księstwa halicko-wołyńskiego]].
Po śmierci Dawida Igorewicza ([[1112]]) dzielnicę dorohobuską otrzymał [[Księstwo halicko-wołyńskie|książę włodzimiersko-wołyński]] [[Jarosław II Świetopełkowicz|Jarosław Światopełkowicz]], syn [[Światopełk II Michał|Światopełka II Michała]]. Później został mu odebrany i wrócił do książąt kijowskich, którzy przekazywali go swoim krewnym, sojusznikom i wasalom. Potem Dorohobużem władali [[Władcy Rusi Kijowskiej|wielcy książęta kijowscy]]: [[Włodzimierz III Mścisławowicz]] (1150-1154, 1170-1171) oraz [[Izjasław II Pantelejmon]], za którego panowania Dorohobuż miał własnych książąt, zależnych od Kijowa. Pod koniec [[XII wiek]]u księstwo dorohobuskie weszło w skład księstwa [[Peresopnica|peresopnickiego]], a następstwie księstwa [[łuck]]iego<ref name="Orłowicz">{{Cytuj książkę |nazwisko = Orłowicz| imię = Mieczysław| autor link = Mieczysław Orłowicz| tytuł = Ilustrowany przewodnik po Wołyniu| url = http://web.archive.org/web/20071210035656/http://wolyn.ovh.org:80/ippw/014.htm| wydawca = | miejsce = Łuck| rok = 1929| strony = | isbn =}}</ref><ref name="Rąkowski">{{Cytuj książkę |nazwisko = Rąkowski| imię = Grzegorz | autor link = Grzegorz Rąkowski| tytuł = Wołyń. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej| url = http://books.google.pl/books?id=BwWBBYDGNLsC&pg=PA457&lpg=PA457&dq=drohobu%C5%BC&source=bl&ots=l22OYd4Ncf&sig=fqmZuCXTajdZRSAixevRhUQtFu8&hl=pl&sa=X&ei=J0u2UqyFCoHStAaC_4C4Dg&ved=0CDgQ6AEwBDgU#v=onepage&q=drohobu%C5%BC&f=false| wydawca = | miejsce = Pruszków| rok = 2005| strony = 335| część = 1| isbn =}}</ref>. Jako ostatni książę dorohobuski wymieniany jest [[Izjasław Ingwarewicz]], syn [[Ingwar Jarosławicz|Ingwara Jarosławicza]]<ref>{{cytuj książkę | autor r = Леонтій Войтович | rozdział = Рюриковичі. Персональний склад. 3.15. Волинська гілка Мономаховичів. Болохівські князі. Князі Острозькі та Заславські| tytuł = Князівські династії східної Європи (кінець IX – початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження | adres rozdziału = http://litopys.org.ua/dynasty/dyn37.htm| wydawca = | url = http://litopys.org.ua/dynasty/dyn.htm| miejsce = [[Lwów|Львів]]| rok = 2000| strony =}}</ref>. Po śmierci Izjasława w [[Bitwa nad rzeką Kałką|bitwie nad Kałką]] ([[1223]]) księstwo dorohobuskie ostatecznie weszło w skład [[Księstwo halicko-wołyńskie|księstwa halicko-wołyńskiego]].


W 2 połowie [[XIV wiek]]u Dorohobuż znalazł się pod władzą [[Wielkie Księstwo Litewskie|litewską]]<ref group=uwaga>Por. ''[[Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392]]''.</ref>. W ramach [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] wszedł w posiadanie [[kniaź|kniaziów]] [[Ostrogscy|Ostrogskich]] (od [[1371]]<ref name="Orłowicz" />).
W 2 połowie [[XIV wiek]]u Dorohobuż znalazł się pod władzą [[Wielkie Księstwo Litewskie|litewską]]<ref group=uwaga>Por. ''[[Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392]]''.</ref>. W ramach [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] wszedł w posiadanie [[kniaź|kniaziów]] [[Ostrogscy|Ostrogskich]] (od [[1371]]<ref name="Orłowicz" />). W 1514 r. wielki książę Zygmunt II Stary nadał go po bitwie pod Orszą z pozostałościami dawnego księstwa wielkiemu hetmanowi litewskiemu Konstantemu Ostrogskiemu wraz z przywilejem na założenie miasta na prawie magdeburskim. Ostrogskim można przypisać budowę zamku w Drohobużu, który wymieniono w dokumentach z 1577, 1603 i 1620 r.


W [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] leżał w granicach [[powiat łucki|powiatu łuckiego]] [[Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita)|województwa wołyńskiego]] ([[1569]]-[[1795]]). Po Ostrogskich Drohobuż wraz z całą [[Ordynacja Ostrogska|ordynacją]] przeszedł na [[Zasławscy|Zasławskich]], a później na [[Sanguszkowie|Sanguszków]]. W wyniku [[Transakcja kolbuszowska|transakcji kolbuszowskiej]] ([[1753]]) dokonanej przez [[Janusz Aleksander Sanguszko|Janusza Sanguszkę]] dobra drohobuskie (miasteczko i 5 wsi) znalazły się w rękach innych rodów. Kolejnymi właścicielami byli m.in.<ref group=uwaga>[[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego]], a także (zapewne za nim) [[Mieczysław Orłowicz|Orłowicz]] i [[Grzegorz Rąkowski|Rąkowski]] jako kolejnych po Sanguszkach wymieniają [[Koniecpolscy|Koniecpolskich]], jednak zdaje się to wątpliwe, ponieważ ród ten wygasł na [[Jan Aleksander Koniecpolski|Janie Aleksandrze Koniecpolskim]] w [[1719]] r.</ref> Walewscy, Zawiszowie, Jodkowie<ref group=uwaga>Zob. też: {{cytuj stronę | url = http://teki.bkpan.poznan.pl/search.php?section=2&single=1&fileno=1&page=2492| tytuł = Teki Dworzaczka – Grodzkie i ziemskie – Kalisz – Inskrypcje – XVII/XVIII wiek – 8277 (Nr. 228) 1788| data dostępu = 2013-12-22 | autor = | opublikowany = [[Biblioteka Kórnicka]]| praca = | data = | cytat = '''Tomasz Leszczyc Mierzewski''' [...] dóbr m. Drohobuż i wsi: [[Podolany (obwód rówieński)|Podolany]], [[Drozdów (Ukraina)|Drozdów]], [[Horbów (Ukraina)|Herbow]], Herbaszkowice, [[Ilin]], Monasterzec i in. [...] z powodu odległego położ. tej substancji, prawa swe spadkowe ced. '''Marcinowi Drogosław Skorzewskiemu''' | język =}}</ref>. Od [[XIX wiek|XIX w.]] Drohobuż (wówczas już wieś) miał właścicieli [[Rosjanie|Rosjan]]: najpierw Fiedorowa, potem Rakowiczów, w których ręku pozostawał aż do [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] [[17 września]] [[1939]] r.<ref>{{cytuj stronę | url = http://rzecz-pospolita.com/dorohobuz0.php3| tytuł = Dorohobuż| data dostępu = 2013-12-22 | autor = | opublikowany = Rzeczpospolita wirtualna| praca = | data = | język =}}</ref>
W [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] leżał w granicach [[powiat łucki|powiatu łuckiego]] [[Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita)|województwa wołyńskiego]] ([[1569]]-[[1795]]). Po Ostrogskich Drohobuż wraz z całą [[Ordynacja Ostrogska|ordynacją]] przeszedł na [[Zasławscy|Zasławskich]], a później na [[Sanguszkowie|Sanguszków]]. W wyniku [[Transakcja kolbuszowska|transakcji kolbuszowskiej]] ([[1753]]) dokonanej przez [[Janusz Aleksander Sanguszko|Janusza Sanguszkę]] dobra drohobuskie (miasteczko i 5 wsi) znalazły się w rękach innych rodów. Kolejnymi właścicielami byli m.in.<ref group=uwaga>[[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego]], a także (zapewne za nim) [[Mieczysław Orłowicz|Orłowicz]] i [[Grzegorz Rąkowski|Rąkowski]] jako kolejnych po Sanguszkach wymieniają [[Koniecpolscy|Koniecpolskich]], jednak zdaje się to wątpliwe, ponieważ ród ten wygasł na [[Jan Aleksander Koniecpolski|Janie Aleksandrze Koniecpolskim]] w [[1719]] r.</ref> Walewscy, Zawiszowie, Jodkowie<ref group=uwaga>Zob. też: {{cytuj stronę | url = http://teki.bkpan.poznan.pl/search.php?section=2&single=1&fileno=1&page=2492| tytuł = Teki Dworzaczka – Grodzkie i ziemskie – Kalisz – Inskrypcje – XVII/XVIII wiek – 8277 (Nr. 228) 1788| data dostępu = 2013-12-22 | autor = | opublikowany = [[Biblioteka Kórnicka]]| praca = | data = | cytat = '''Tomasz Leszczyc Mierzewski''' [...] dóbr m. Drohobuż i wsi: [[Podolany (obwód rówieński)|Podolany]], [[Drozdów (Ukraina)|Drozdów]], [[Horbów (Ukraina)|Herbow]], Herbaszkowice, [[Ilin]], Monasterzec i in. [...] z powodu odległego położ. tej substancji, prawa swe spadkowe ced. '''Marcinowi Drogosław Skorzewskiemu''' | język =}}</ref>. Od [[XIX wiek|XIX w.]] Drohobuż (wówczas już wieś) miał właścicieli [[Rosjanie|Rosjan]]: najpierw Fiedorowa, potem Rakowiczów, w których ręku pozostawał aż do [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] [[17 września]] [[1939]] r.<ref>{{cytuj stronę | url = http://rzecz-pospolita.com/dorohobuz0.php3| tytuł = Dorohobuż| data dostępu = 2013-12-22 | autor = | opublikowany = Rzeczpospolita wirtualna| praca = | data = | język =}}</ref>

Wersja z 17:55, 18 gru 2018

Drohobuż
Дорогобуж
Ilustracja
Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Drohobużu
Państwo

 Ukraina

Obwód

rówieński

Rejon

hoszczański

Populacja 
• liczba ludności


663[1]

Kod pocztowy

35434

Tablice rejestracyjne

BK

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Drohobuż”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Drohobuż”
Ziemia50°37′08″N 26°33′59″E/50,618889 26,566389

Drohobuż, Dorohobuż[a] (ukr. Дорогобуж, Dorohobuż) – wieś na Ukrainie w rejonie hoszczańskim obwodu rówieńskiego, w silskiej radzie Horbaków. Niegdyś staroruski gród, ośrodek księstwa udzielnego i prywatne miasteczko Ostrogskich[2].

Geografia

Miejscowość położona na Wołyniu, na południe od rzeki Horyń, ok. 8 km na zachód od Hoszczy i ok. 24 km na wschód od Równego. Sąsiednie miejscowości to Raśniki, Drozdów, Podolany, Mniszyn, Horbaków, Ilin i Babin. Na południe od wsi przebiega droga magistralna znaczenia międzynarodowego M06.

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka o Dorohobużu pochodzi z 1084 r. w związku z jego nadaniem przez wielkiego księcia kijowskiego Wsiewołoda I w udziale księciu Dawidowi Igorewiczowi.

Po śmierci Dawida Igorewicza (1112) dzielnicę dorohobuską otrzymał książę włodzimiersko-wołyński Jarosław Światopełkowicz, syn Światopełka II Michała. Później został mu odebrany i wrócił do książąt kijowskich, którzy przekazywali go swoim krewnym, sojusznikom i wasalom. Potem Dorohobużem władali wielcy książęta kijowscy: Włodzimierz III Mścisławowicz (1150-1154, 1170-1171) oraz Izjasław II Pantelejmon, za którego panowania Dorohobuż miał własnych książąt, zależnych od Kijowa. Pod koniec XII wieku księstwo dorohobuskie weszło w skład księstwa peresopnickiego, a następstwie księstwa łuckiego[3][4]. Jako ostatni książę dorohobuski wymieniany jest Izjasław Ingwarewicz, syn Ingwara Jarosławicza[5]. Po śmierci Izjasława w bitwie nad Kałką (1223) księstwo dorohobuskie ostatecznie weszło w skład księstwa halicko-wołyńskiego.

W 2 połowie XIV wieku Dorohobuż znalazł się pod władzą litewską[b]. W ramach Wielkiego Księstwa Litewskiego wszedł w posiadanie kniaziów Ostrogskich (od 1371[3]). W 1514 r. wielki książę Zygmunt II Stary nadał go po bitwie pod Orszą z pozostałościami dawnego księstwa wielkiemu hetmanowi litewskiemu Konstantemu Ostrogskiemu wraz z przywilejem na założenie miasta na prawie magdeburskim. Ostrogskim można przypisać budowę zamku w Drohobużu, który wymieniono w dokumentach z 1577, 1603 i 1620 r.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów leżał w granicach powiatu łuckiego województwa wołyńskiego (1569-1795). Po Ostrogskich Drohobuż wraz z całą ordynacją przeszedł na Zasławskich, a później na Sanguszków. W wyniku transakcji kolbuszowskiej (1753) dokonanej przez Janusza Sanguszkę dobra drohobuskie (miasteczko i 5 wsi) znalazły się w rękach innych rodów. Kolejnymi właścicielami byli m.in.[c] Walewscy, Zawiszowie, Jodkowie[d]. Od XIX w. Drohobuż (wówczas już wieś) miał właścicieli Rosjan: najpierw Fiedorowa, potem Rakowiczów, w których ręku pozostawał aż do agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r.[6]

Po III rozbiorze (1795) Drohobuż znalazł się w zaborze rosyjskim; po 1815 r. – na obszarze tzw. ziem zabranych: w powiecie ostrogskim guberni wołyńskiej.

W okresie międzywojennym Drohobuż należał do gminy Buhryń w powiecie rówieńskim województwa wołyńskiego[7].

Po II wojnie światowej wieś ostatecznie znalazła się w granicach ZSRR, a od 1991 r. w granicach niepodległej Ukrainy.

Zabytki

Uwagi

  1. ↑ W literaturze polskojęzycznej stosuje się wymiennie te dwa warianty nazwy zarówno w odniesieniu do wołyńskiego Drohobuża, jak i smoleńskiego Dorohobuża, por. Archiwum Wróblewieckie. Bywa to niekiedy źródłem błędów, np. informacja o zajęciu Drohobuża nad Horyniem przez wojska rosyjskie i zdobyciu go przez Stanisława Kiszkę podczas wojny z Rosją: Drohobuż – zamek.
  2. ↑ Por. Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392.
  3. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, a także (zapewne za nim) Orłowicz i Rąkowski jako kolejnych po Sanguszkach wymieniają Koniecpolskich, jednak zdaje się to wątpliwe, ponieważ ród ten wygasł na Janie Aleksandrze Koniecpolskim w 1719 r.
  4. ↑ Zob. też: Teki Dworzaczka – Grodzkie i ziemskie – Kalisz – Inskrypcje – XVII/XVIII wiek – 8277 (Nr. 228) 1788. Biblioteka Kórnicka. [dostęp 2013-12-22]. Cytat: Tomasz Leszczyc Mierzewski [...] dóbr m. Drohobuż i wsi: Podolany, Drozdów, Herbow, Herbaszkowice, Ilin, Monasterzec i in. [...] z powodu odległego położ. tej substancji, prawa swe spadkowe ced. Marcinowi Drogosław Skorzewskiemu

Przypisy

  1. ↑ Za ukraińską Wikipedią.
  2. ↑ Drohobuż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 150.
  3. ↑ a b c Mieczysław Orłowicz: Ilustrowany przewodnik po Wołyniu. Łuck: 1929.
  4. ↑ a b Grzegorz Rąkowski: Wołyń. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Cz. 1. Pruszków: 2005, s. 335.
  5. ↑ Леонтій Войтович: Рюриковичі. Персональний склад. 3.15. Волинська гілка Мономаховичів. Болохівські князі. Князі Острозькі та Заславські. W: Князівські династії східної Європи (кінець IX – початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження. Львів: 2000.
  6. ↑ Dorohobuż. Rzeczpospolita wirtualna. [dostęp 2013-12-22].
  7. ↑ Wykaz miejscowości województwa wołyńskiego w roku 1936. wolyn.ovh.org. [dostęp 2013-12-22].
  8. ↑ Grzegorz Rąkowski: Wołyń. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Cz. 1. Pruszków: 2005, s. 336.
  9. ↑ We Lwowie można podziwiać najstarszą ikonę z Wołynia – Hodegetria z Drohobuża. zik.ua, 2012-09-21. [dostęp 2013-12-22].

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Drohobuż&oldid=55321742”