Kościół św. Józefa w Gdańsku: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m wzmianka o Gdańszczanach nie wydaje mi się konieczna: raz, nie jest to aż tak istotne, że schronili się mieszkańcy miasta, dwa, czy jest gwarancja, że nie było nikogo z zewnątrz?, int.
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
Merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 67: Linia 67:
|www =
|www =
}}
}}
'''Kościół św. Józefa w Gdańsku''' – [[kościół (budynek)|kościół]] rektorski należący do [[Parafia św. Brygidy w Gdańsku|parafii św. Brygidy]] [[Archidiecezja gdańska|archidiecezji gdańskiej]]. Do kościoła przylega kaplica, w której przez cały dzień odbywa się adoracja Najświętszego Sakramentu, w czasie której można też skorzystać z sakramentu pojednania.
'''Kościół św. Józefa w Gdańsku''' – [[kościół (budynek)|kościół]] rektorski należący do [[Parafia św. Brygidy w Gdańsku|parafii św. Brygidy]] [[Archidiecezja gdańska|archidiecezji gdańskiej]]. Do kościoła przylega kaplica, w której przez cały dzień odbywa się adoracja Najświętszego Sakramentu, w czasie której można też skorzystać z sakramentu pojednania. Przez długi czas był to jeden z trzech działających w Gdańsku kościołów rzymsko-katolickich (obok Dominikanów i Brygidek).


== Opis ==
== Opis ==
Linia 74: Linia 74:


We wnętrzu zachowały się barokowe konfesjonały, chrzcielnica oraz dwa epitafia poświęcone rodom Sierakowskich i Potulickich<ref>[https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Ponad-300-letnie-krypty-odkryto-w-kosciele-sw-Jozefa-n122121.html Ponad 300-letnie krypty odkryto w kościele św. Józefa]</ref>.
We wnętrzu zachowały się barokowe konfesjonały, chrzcielnica oraz dwa epitafia poświęcone rodom Sierakowskich i Potulickich<ref>[https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Ponad-300-letnie-krypty-odkryto-w-kosciele-sw-Jozefa-n122121.html Ponad 300-letnie krypty odkryto w kościele św. Józefa]</ref>.

W okresie I Rzeczpospolitej kościół karmelitów był miejscem licznych pochówku katolickich rodów szlacheckich, m.in. zmarłego w 1656 r. starosty tykocińskiego [[Wojciech Wessel (zm. 1656)|Wojciech Wessla]], kasztelana gdańskiego [[Dymitr Wejher|Dymitra Wejhera]] (zm. 1628), kasztelanowej sierpeckiej Eleonory Niszczyckiej (zm.1633), wojewodów pomorskich [[Ludwik Wejher (zm. 1656)|Ludwika Wejhera]] (zm. 1656) i [[Władysław Denhoff (1639–1683)|Władysława Denhoffa]] (zm. 1683), wojewody brzesko-kujawskiego [[Jan Jakub Potulicki|Jana Jakuba Potulickiego]] (1707-1726), kasztelanowej słońskiej Anny Sierakowskiej (zm. 1792) i tablica ku czci jej męża senatora [[Kajetan Onufry Sierakowski|Kajetana Onufrego Sierakowskiego]] (zm. 1841)<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Historia kościoła |data dostępu = 2019-10-24 |opublikowany = Oblaci Gdańsk |url = https://gdansk.oblaci.pl/historia-kosciola/ |język = pl-PL}}</ref>.


== Rys historyczny ==
== Rys historyczny ==
* [[1467]] Karmelici obejmują [[leprozorium]] św. Jerzego.
* [[1467]] Karmelici obejmują [[leprozorium]] św. Jerzego, po tym gdy musieli opuścić klasztor w Młodym Mieście
* [[1480]] Koniec I etapu budowy kościoła (skończono prezbiterium) i kaplicy.
* [[1480]] Koniec I etapu budowy kościoła (skończono prezbiterium) i kaplicy.
*[[1482]] położenie fundamentów pod chór<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2019-10-24 |opublikowany = trojmiasto.wyborcza.pl |url = https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,25126632,tego-na-pewno-nie-wiecie-zlota-kaplica-felieton.html?disableRedirects=true}}</ref> Kościół nosi wezwanie Matki Boskiej oraz świętych proroków Eliasza i Elizeusza.
⚫
* [[1493]] Kościół pokryto dachówką.
*1483 położenie fundamentów pod nawę
⚫
*[[1493]] Kościół pokryto dachówką
*[[1496]] zbudowanie szczytu wschodniego
*1523 dewastacja kościoła
*1576 dewastacja kościoła i klasztoru w czasie konfliktu z królem Batorym
* [[1623]] Dobudowano zachodni korpus świątyni.
* [[1623]] Dobudowano zachodni korpus świątyni.
* [[1663]] Pożar i odbudowa kościoła.
*1668 Pożar kościoła.
* [[1663]]-[[1683]] Zniszczenie kościoła przez protestantów.
* 1670 Zniszczenie kościoła przez protestantów.
* 2 poł. [[XVII wiek|XVII]] wieku - Odbudowa po pogromie i rozbudowa kościoła i klasztoru do stanu obecnego - wystrój barokowy.
* 2 poł. [[XVII wiek|XVII]] wieku - Odbudowa po pogromie i rozbudowa kościoła i klasztoru do stanu obecnego - wystrój barokowy.
*[[1681]] poświęcenie kościoła przez opata [[Pelplin|pelplińskiego]] Ludwika Łasia
* [[1734]]-[[1835]] W klasztorze mieszkają kolejno: Rosjanie, Francuzi, Prusacy.
* [[1734]]-[[1835]] W klasztorze mieszkają kolejno: Rosjanie, Francuzi, Prusacy.
*1823 władze pruskie skasowały zakon karmelitów.
* [[1840]] Wysiedlenie karmelitów; powstaje parafia.
*[[1840]] Powstaje parafia pod wezwaniem św. Józefa. Pierwszym proboszczem został ks. Józef Michalski<ref name=":0" />.
*[[1869]] władze pruskie skasowały polskie nabożeństwa
*[[1886]] przywrócenie polskich nabożeństwa<ref name=":0" />
* 27 marca [[1945]] żołnierze zdobywający Gdańsk, nie szanując prawa azylu w kościele, gdzie schroniło się ponad 100 osób, wtoczyli i podpalili beczki z płynem zapalającym; wraz z kościołem spłonęli ludzie szukający w nim schronienia. Kościół w wyniku pożaru stracił dachy i sklepienia oraz prawie całe wyposażenie wnętrza<ref>[https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Szczatki-ofiar-pozaru-kosciola-czekaja-na-ekshumacje-n100189.html Szczątki ofiar pożaru kościoła czekają na ekshumację]</ref>.
* 27 marca [[1945]] żołnierze zdobywający Gdańsk, nie szanując prawa azylu w kościele, gdzie schroniło się ponad 100 osób, wtoczyli i podpalili beczki z płynem zapalającym; wraz z kościołem spłonęli ludzie szukający w nim schronienia. Kościół w wyniku pożaru stracił dachy i sklepienia oraz prawie całe wyposażenie wnętrza<ref>[https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Szczatki-ofiar-pozaru-kosciola-czekaja-na-ekshumacje-n100189.html Szczątki ofiar pożaru kościoła czekają na ekshumację]</ref>.
* [[1947]] Kościół obejmują w opiekę Misjonarze Oblaci
* [[1947]] Kościół obejmują w opiekę Misjonarze Oblaci

Wersja z 12:37, 24 paź 2019

Kościół św. Józefa w Gdańsku
652 z dnia 15.10.1973 r.[1]
kościół rektorski
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Józefa

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Józefa w Gdańsku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Józefa w Gdańsku”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Józefa w Gdańsku”
Ziemia54°21′14,75″N 18°38′49,65″E/54,354097 18,647125
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Józefa w Gdańsku – kościół rektorski należący do parafii św. Brygidy archidiecezji gdańskiej. Do kościoła przylega kaplica, w której przez cały dzień odbywa się adoracja Najświętszego Sakramentu, w czasie której można też skorzystać z sakramentu pojednania. Przez długi czas był to jeden z trzech działających w Gdańsku kościołów rzymsko-katolickich (obok Dominikanów i Brygidek).

Opis

Wnętrze kościoła

Budowa w zamierzeniu architektów miała być o wiele większa od swojego obecnego kształtu. Miała mieścić się w ramach obmurowania, brama wejściowa miała być wejściem do świątyni. Karmelitom zabrakło funduszy na zrealizowanie tak dużego projektu.

We wnętrzu zachowały się barokowe konfesjonały, chrzcielnica oraz dwa epitafia poświęcone rodom Sierakowskich i Potulickich[2].

W okresie I Rzeczpospolitej kościół karmelitów był miejscem licznych pochówku katolickich rodów szlacheckich, m.in. zmarłego w 1656 r. starosty tykocińskiego Wojciech Wessla, kasztelana gdańskiego Dymitra Wejhera (zm. 1628), kasztelanowej sierpeckiej Eleonory Niszczyckiej (zm.1633), wojewodów pomorskich Ludwika Wejhera (zm. 1656) i Władysława Denhoffa (zm. 1683), wojewody brzesko-kujawskiego Jana Jakuba Potulickiego (1707-1726), kasztelanowej słońskiej Anny Sierakowskiej (zm. 1792) i tablica ku czci jej męża senatora Kajetana Onufrego Sierakowskiego (zm. 1841)[3].

Rys historyczny

  • 1467 Karmelici obejmują leprozorium św. Jerzego, po tym gdy musieli opuścić klasztor w Młodym Mieście
  • 1480 Koniec I etapu budowy kościoła (skończono prezbiterium) i kaplicy.
  • 1482 położenie fundamentów pod chór[4] Kościół nosi wezwanie Matki Boskiej oraz świętych proroków Eliasza i Elizeusza.
  • 1483 położenie fundamentów pod nawę
  • 1493 Kościół pokryto dachówką
  • 1496 zbudowanie szczytu wschodniego
  • 1523 dewastacja kościoła
  • 1576 dewastacja kościoła i klasztoru w czasie konfliktu z królem Batorym
  • 1623 Dobudowano zachodni korpus świątyni.
  • 1668 Pożar kościoła.
  • 1670 Zniszczenie kościoła przez protestantów.
  • 2 poł. XVII wieku - Odbudowa po pogromie i rozbudowa kościoła i klasztoru do stanu obecnego - wystrój barokowy.
  • 1681 poświęcenie kościoła przez opata pelplińskiego Ludwika Łasia
  • 1734-1835 W klasztorze mieszkają kolejno: Rosjanie, Francuzi, Prusacy.
  • 1823 władze pruskie skasowały zakon karmelitów.
  • 1840 Powstaje parafia pod wezwaniem św. Józefa. Pierwszym proboszczem został ks. Józef Michalski[3].
  • 1869 władze pruskie skasowały polskie nabożeństwa
  • 1886 przywrócenie polskich nabożeństwa[3]
  • 27 marca 1945 żołnierze zdobywający Gdańsk, nie szanując prawa azylu w kościele, gdzie schroniło się ponad 100 osób, wtoczyli i podpalili beczki z płynem zapalającym; wraz z kościołem spłonęli ludzie szukający w nim schronienia. Kościół w wyniku pożaru stracił dachy i sklepienia oraz prawie całe wyposażenie wnętrza[5].
  • 1947 Kościół obejmują w opiekę Misjonarze Oblaci
  • 1953 Poświęcenie kościoła odbudowanego przez Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.
  • 2000 Poświęcenie pomnika „Ofiar Nieludzkich Systemów”.
  • 2014 Prace konserwatorskie

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-05-04].
  2. ↑ Ponad 300-letnie krypty odkryto w kościele św. Józefa
  3. ↑ a b c Historia kościoła [online], Oblaci Gdańsk [dostęp 2019-10-24] (pol.).
  4. ↑ Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2019-10-24].
  5. ↑ Szczątki ofiar pożaru kościoła czekają na ekshumację

Linki zewnętrzne

Zabytki Starego Miasta w Gdańsku
Średniowieczne
Nowożytne
Współczesne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Józefa_w_Gdańsku&oldid=57799495”