Mstyczów: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: stylistyczne
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: merytoryczne
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna
Linia 61: Linia 61:
== Zabytki ==
== Zabytki ==
* Zespół kościoła parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (ok. 1908)
* Zespół kościoła parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (ok. 1908)
** kościół murowany
** kościół murowany w stylu neogotyckim zbudowany w latach 1908-1919 wg projektu arch. Kowalskiego z Kielc
** ogrodzenie murowano-żelbetowe
** ogrodzenie murowano-żelbetowe
* Pozostałości zespołu dworskiego z XIX w.
* Pozostałości zespołu dworskiego z XIX w.

Wersja z 11:28, 16 sty 2020

Artykuł

50°31′30″N 19°58′31″E

- błąd

39 m

WD

50°31'30.0"N, 19°58'31.1"E, 50°31'47.06"N, 19°59'8.23"E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Mstyczów
wieś
{{{alt zdjęcia}}}
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (ok. 1908)
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

jędrzejowski

Gmina

Sędziszów

Liczba ludności (2003)

308

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-340[1]

Tablice rejestracyjne

TJE

SIMC

0267140

Położenie na mapie gminy Sędziszów
Mapa konturowa gminy Sędziszów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mstyczów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Mstyczów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mstyczów”
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego
Mapa konturowa powiatu jędrzejowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mstyczów”
Ziemia50°31′30″N 19°58′31″E/50,525000 19,975278
Starosłowiański bożek, głowa wyłowiona ze stawu w Mstyczowie, zdj. ok. 1909 r. z archiwum rodzinnego Anny Fryczkowskiej z d. Kugler
Lata 30., zabudowania dworskie na półwyspie w Mstyczowie. Zdjęcie wykonane przez Józefa Domaszewskiego, który w czasie wojny latał jako lotnik w Afryce, zmarł po wojnie w USA

Mstyczówwieś sołecka[2] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sędziszów[3][4].

Do 1954 roku siedziba gminy Mstyczów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Mstyczów[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0993277 Janinów osada
0993283 Józefów kolonia
0993290 Przedmoszczany przysiółek
0993308 Wojciechów osada

Historia

W wieku XIX Mstyczów opisany był jako wieś nad rzeką Mierzawą – w gminie i parafii Mstyczów – przy trakcie z Wodzisławia do Pilicy, posiadającą kościół, młyn wodny, szkołę, tartak i pokłady torfu w okolicy, a także fabrykę dachówek.
W 1827 r. Mstyczów miał 368 mieszkańców i 40 domów. Dobra Mstyczów posiadały przeszło 2000 mórg rozległości oraz 2 folwarki: Józefów i Podsadek. Sam Mstyczów posiadał 621 morgi, w tym gruntu ornego 116, łąk 26, pastwisk 18, lasu 438, nieużytków i płacy 23 mórg. Budynków murowanych było 17, z drzewa 6.

Folwark Podsadek miał 476 mórg, budynków murowanych 1, z drzewa 3. Wieś Podsadek miała osad 50, gruntu ornego 466 mórg[5].

Według Paprockiego (Herbarz, str. 198) Mstyczów to starożytne gniazdo Lisów. Epitafium w Jędrzejowie wspomina Petrosława ze Mstyczowa kasztelana krakowskiego, pieczętującego się herbem Lis alias Mzura. Boniecki natomiast wymienia Ottona Lisa syna Pakosława ze Mstyczowa.

  • kościół istniał w Mstyczowie już w roku 1316[5], były też dwie prebendy. W połowie XV wieku Mstyczów posiadał murowany kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia N. Marii Panny i św. Mikołaja,
  • od połowy XV w. dziedziczy na Mstyczowie rodzina Płazów, która jest jedną z najdawniejszych rodzin małopolskich, a zarazem jedną z gałęzi Toporczyków,
  • Długosz w Liber beneficiorum wymienia że około 1470 r. Stanisław Płaza jest dziedzicem Mstyczowa,
  • w 1507 r. właścicielami Mstyczowa byli Jan i Jakub Płazowie, którzy godzą się na skasowanie drugiego probostwa w Mstyczowie,
  • około 1680 r. Mstyczów przechodzi do Męcińskich, herbu Poraj. Pierwszym właścicielem z tej linii był Jan, poseł na Sejm z roku 1669 r.,[6]
  • od Męcińskich przechodzi Mstyczów na krótko do Jordanów (ok. 1760 r.), bo w 1767 r. jest już w rękach Skorupków,
  • Józef hr. Skorupka nabył prawa własności Mstyczowa i Przedmoszczan w 1806 r.
  • od Leona hr.o Skorupki w 1856 r. kupuje Mstyczów Józef Founes Pace (Borkiewicz podaje to nazwisko brzmieniu francuskim - Józef Foanes Paysse) pochodzący ze starej angielskie rodziny (Anglików sprowadza do Polski książę Lubecki – głównie specjalistów inżynierów–mechaników),
  • w 1881 r. córka Józefa Founes Pace wychodzi za mąż za Ludwika Kuglera i wnosi mu w posagu majątek w Mstyczowie
  • syn Ludwika – Bolesław w 1896 r. odkupił Mstyczów od rodziny - w rękach jego syna Tadeusza Mstyczów pozostał do końca II wojny światowej[6][7].

Zabytki

  • Zespół kościoła parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (ok. 1908)
    • kościół murowany w stylu neogotyckim zbudowany w latach 1908-1919 wg projektu arch. Kowalskiego z Kielc
    • ogrodzenie murowano-żelbetowe
  • Pozostałości zespołu dworskiego z XIX w.
  • Murowany zespół dworskiej cegielni Janinów (ok. 1908)
  • Park z XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.136 z 6.12.1957)[8].

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 26.03.2015].
  2. Jednostki organizacyjne gminy Sędziszów. Urząd Gminy Sędziszów. [dostęp 26.03.2015].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 20.03.2015]. 
  4. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 26.03.2015].
  5. a b Mstyczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 780.
  6. a b Borkiewicz i Linowski ↓, s. 115.
  7. Agnieszka Dziarmaga, Wspominki o Mstyczowie, „Niedziela” (40), Edycja kielecka, niedziela.pl, 2005 [dostęp 2019-05-10] (pol.).
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 10 [dostęp 2015-10-19].

Bibliografia