Andronik Kantakuzen

Andronik Kantakuzen (gr. Ανδρόνικος Καντακουζηνός, rum. Andronic lub Andronie Cantacuzino; ur. 1553, zm. 1601) – grecki magnat aktywny w Mołdawii i na Wołoszczyźnie, znany też jako Mihaloğlu Derviş. Jeden z powierników Michała Walecznego, regent Mołdawii.

Życiorys

Pochodzenie

Pochodził z rodziny, której korzenie sięgały dynastii rządzących średniowiecznym Bizancjum. Był synem Michała Kantakuzena Şeytanoğlu. Jego ojciec oskarżony o spiskowanie przeciw sułtanowi 3 marca 1578 roku został powieszony na bramie swojego pałacu w Anchialos.

Majątek oraz wpływy

Jego majątek został licytowany. Andronik i jego bracia ocaleli (choć przejściowo znaleźli się w niewoli), gdyż ich protektorem był wielki wezyr Sokollu Mehmed Pasza. Już od około roku 1585 Andronik odzyskał część majątku ojca i rozpoczął handel z Republiką Wenecką oraz Mołdawią i Wołoszczyzną. Uzyskał spore wpływy, gdy władcą Mołdawii był Stefan I Głuchy. Był też protektorem kariery władcy wołoskiego Michała Walecznego. Finansował politykę tego władcy, która miała charakter antyturecki. Sukcesy Michała spowodowały, iż Andronik umocnił swoją pozycję na Wołoszczyźnie.

Rządy w Mołdawii

W 1600 roku po opanowaniu przez Michała Walecznego Mołdawii został jej regentem. Jego rządy nie trwały długo Mołdawię zajęły siły polskie Jana Zamoyskiego, które wkrótce wkroczyły także na Wołoszczyznę. Już 20 października 1600 Zamoyski pokonał Michała w rozstrzygającej bitwie pod Bukowem. Andronik Kantakuzen został zabity w Stambule, gdy odmówił przyjęcia islamu (październik-listopad 1601). Andronik pozostawił pięcioro dzieci.

Ród

Kantakuzeni (rum. Cantacuzino) stali się ważnym rodem bojarskim na Wołoszczyznie. Pochodziło z niego wiele znanych osobistości w historii Rumunii: hospodarów Wołoszczyzny i Mołdawii a także: dyplomaci, politycy, pisarze, artyści i naukowcy.

Bibliografia

• Cristian Nicolae Apetrei, A Descendant of the Byzantine Emperors at the Court of the Moldavian Princes: the Grand Postelnik Dumitrache Chiriță Paleologul [w:] Medieval and Early Modern Studies for Central and Eastern Europe 2 (2010), s. 215–245.
• Danuta Bieńkowska, Michał Waleczny, wyd. 2, Katowice: "Śląsk" 1985.
• Matei Cazacu, Stratégies matrimoniales et politiques des Cantacuzène sous la Turcocratie (XVe–XVIe s.), "Revue des Études Roumaines" 19/20 (1995/1996), s. 157–181.
• Juliusz Demel, Historia Rumunii, wyd. 2 popr. i uzup., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1986.
• Nicolae Iorga, Byzance après Byzance. Continuation de l’Histoire de la vie byzantine, Bucarest: Association Internationale d’Etudes du sud-Est Européen 1971.
• Nicolae Iorga, Les grandes byzantines et l'idee byzantine en Roumanie, "Buletinul Secțiunii Istorice" 18 (1931), s. 3–23.
• Tom Papademetriou, Render unto the Sultan. Power, Authority, and the Greek Orthodox Church in the Early Ottoman Centuries, Oxford: Oxford University Press 2015.
• Radu Ștefan Vergatti, Mihai Viteazul și Andronic Cantacuzino, "Alamanah Bisericesc" (2013), s. 229–240.