Imperium (utwór)

Imperium – książka autorstwa Antonio Negri i Michaela Hardta.

Zdaniem autorów mamy do czynienia z narodzinami Imperium. Skończyły się czasy imperializmu, Stany Zjednoczone Ameryki ani żadne inne państwo narodowe nie jest już w stanie stworzyć projektu imperialistycznego. Jednocześnie powoli gaśnie władza państw narodowych – mają one coraz mniejszą zdolność kontrolowania ekonomicznej i kulturalnej wymiany, a to jest, zdaniem A. Negri i M. Hardta, zwiastunem ery Imperium. Imperium nabiera kształtu wtedy, gdy język i komunikacja - czyli niematerialna praca i kooperacja stają się dominującą siłą produkcyjną.

Cechy Imperium

• nie ustanawia geograficznego centrum władzy
• nie wymaga trwałych granic i barier
• jest zdecentralizowanym, aterytorialnym aparatem władzy

Etapy przejścia, ewolucji od imperializmu do Imperium

1. proces dekolonizacji, który stopniowo modyfikował światowy rynek
2. stopniowa decentralizacja produkcji
3. budowanie struktury międzynarodowych stosunków

Umiejscowienie władzy w Imperium

Mamy do czynienia z piramidalną strukturą globalnej władzy. Możemy wyróżnić trzy segmenty, kondygnacje tej piramidy. Każdy z nich obejmuje kilka podmiotów:

1. Pierwsza kondygnacja piramidy władzy
   1. Wąski szczyt zajmują USA (supermocarstwo, które może działać samodzielnie, ale woli współpracować z innymi w ramach ONZ)
   2. Piramida nieco się poszerza, obejmując grupę państw, które kontrolują globalne instrumenty monetarne (mogą kontrolować wymianę międzynarodową). Państwa te wchodzą w skład m.in. G7, Klubu Paryskiego, Klubu Londyńskiego, Davos, etc.
   3. Trzeci poziom tego segmentu zajmuje szereg stowarzyszeń, które rozlokowują na szczeblu globalnym władzę biopolityczną i kulturową.
2. Druga kondygnacja
   1. Korporacje transnarodowe- sieci przepływu kapitału, technologii, ludności
   2. Suwerenne państwa narodowe (często podporządkowane władzy ponadnarodowych korporacji)
3. Trzecia kondygnacja: Najszersza, mieści grupy reprezentujące interesy ogółu w globalnym układzie sił. Globalne społeczeństwo reprezentowane jest przez organizacje względnie niezależne od państw narodowych i kapitału.

Rola państw narodowych w dobie Imperium

Funkcja państw narodowych ogranicza się do:

• politycznej mediacji w odniesieniu do globalnych, hegemonicznych mocarstw
• negocjacji w odniesieniu do korporacji transnarodowych
• redystrybucji dochodów według biopolitycznych potrzeb na własnym terytorium

Możliwości i wyzwania

Przejście do fazy Imperium i procesy globalizacji, które mu towarzyszą, to otwarcie nowych możliwości siłom wolnościowym.

Zdaniem autorów Imperium, nasze polityczne zadanie nie polega na przeciwstawianiu się tym procesom, lecz na ich rozpoznaniu i skierowaniu ku innym celom: ludzie będą musieli stworzyć nowe formy demokracji i władzy przedstawicielskiej.

Bibliografia

• "Imperium", Michael Hardt, Antonio Negri, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2005

Linki zewnętrzne

• C. Rudnicki, "Imperium" (1): od dyscypliny do kontroli (wprowadzenie lektury książki)
• C. Rudnicki, "Imperium" (2): biowładza contra biopolityka (druga część wprowadzenia do lektury książki)