Kaolinit

Kaolinit
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	zasadowy krzemian glinu; (Al4[Si4O10](OH)8)
Twardość w skali Mohsa	2–2,5
Przełam	praktycznie niewidoczny
Łupliwość	doskonała, jednokierunkowa
Pokrój kryształu	łuseczkowy, płytkowy
Układ krystalograficzny	trójskośny lub jednoskośny
Gęstość minerału	2,58 – 2,61 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	biały, zielony, szary, żółtawy, brunatny
Rysa	biała
Połysk	matowy, perłowy, tłusty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kaolinit – bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa kaolinitu).

Jego nazwa pochodzi od chińskiej miejscowości Gaoling (高嶺), gdzie znajdują się duże i od dawna znane złoża tego minerału^[1].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Tworzy małe kryształy o pokroju tabliczkowym, blaszkowym – blaszki heksagonalne; zrosty robakowate. Przeważnie występuje w skupieniach ziemistych; zbitych i skrytokrystalicznych. Jego monomineralne nagromadzenia tworzą skałę zwaną kaolinem. Jest giętki, miękki, przeświecający. Agregaty kaolinitu rozcierają się w palcach; w dotyku dają wrażenie suchych i nieco tłustych, czasami szorstkich bądź śliskich.

Kaolinit sam nie jest ogniotrwały, tracąc bowiem wodę w stosunkowo niskiej temperaturze przestaje być już kaolinitem. Jednym z produktów jego rozpadu jest mullit – minerał, który w skorupie ziemskiej znaleziono tylko raz (na wyspie Mull u wybrzeży Szkocji), natomiast w produktach ceramicznych powstający bardzo często. Mullit jest minerałem wytrzymującym temperatury do 1800 stopni C.

Kaolinit jest składnikiem kaolinu, miękkiej plastycznej skały, jednego z najważniejszych surowców ceramiki szlachetnej. Kaolin stosuje się w stanie surowym lub uszlachetnionym. Na jego przydatność wpływa biała barwa, drobnokrystaliczność, zdolność do przechodzenia w stan zawiesiny, niska twardość, obojętność chemiczna, powszechność występowania i niska cena surowca. Kaolin stanowi 40–65% masy do produkcji porcelany, fajansu, szamotowych materiałów ogniotrwałych oraz jako wypełniacz do papieru i gumy.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Produkt wietrzenia glinokrzemianów, zwłaszcza skaleni. Składnik kaolinów, glin ogniotrwałych i ceramicznych oraz iłów kaolinitowych.

Miejsca występowania: Chiny, USA, Niemcy, Czechy, Wielka Brytania, Włochy, Ukraina, Rosja.

Polska – główny składnik karbońskich górno- i dolnośląskich łupków ogniotrwałych oraz glin ogniotrwałych z okolic Strzegomia. Najważniejsze złoża kaolinu związane są z granitami i gnejsami Dolnego Śląska.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Podstawowy surowiec przemysłu ceramiki szlachetnej (porcelana, porcelit, fajans)
do produkcji materiałów izolacyjnych i ogniotrwałych,
używany do produkcji gumy, papieru, farb, kosmetyków,
znajduje zastosowanie w medycynie.
w przemyśle farmaceutycznym używa się go jako adsorbentu i masy wypełniającej, ma jednocześnie właściwości wiązania kwasów, buforowania odczynu i stabilizowania emulsji.