Wołodymyr Iwasiuk

Wołodymyr Iwasiuk

Володимир Івасюк

Data i miejsce urodzenia	4 marca 1949 Kocmań
Data i miejsce śmierci	24 lub 27 kwietnia 1979 Brzuchowice
Odznaczenia
Strona internetowa

Wołodymyr Iwasiuk (ukr. Володимир Івасюк; ur. 4 marca 1949 w Kicmaniu, zm. 24 lub 27 kwietnia 1979 w Brzuchowicach) – ukraiński poeta, kompozytor i muzyk. Odznaczony pośmiertnie tytułem bohatera Ukrainy w 2009 roku. Jego największym przebojem muzycznym była piosenka Czerwona ruta (Червона Рута) skomponowana w 1970 r.

Życiorys

Wołodymyr Iwasiuk urodził się w 4 marca 1949, w mieście Kicmań, w rodzinie nauczycieli. Będąc dzieckiem uczęszczał do miejscowej muzycznej szkoły dla dzieci. Później kontynuował naukę w średniej szkole w Kicmaniu. Od dziecka brał udział w licznych koncertach i przeglądach muzycznych. W 1964 założył swój własny zespół „Bukowynka”, który zwyciężył na konkursie republikańskim. W 1966 rodzina Iwasiuków przeprowadziła się do Czerniowców, tam zostaje przyjęty do Instytutu Medycznego.

Był jednym z założycieli ukraińskiej muzyki pop, autor 107 pieśni, 53 utworów instrumentalnych oraz muzyki do kilku spektakli, z zawodu lekarz i skrzypek, grał na fortepianie, wiolonczeli i gitarze. Jego ciało znaleziono 18 maja 1979 powieszone w lesie. Według oficjalnej wersji popełnił samobójstwo, jednak społeczeństwo i współcześni badacze mają wątpliwości co do tej wersji.

Dokumenty archiwalne opisujące sprawę znajdują się w Moskwie i nie były udostępnione ani krewnym, ani pracownikom muzeum poświęconego kompozytorowi. Krewni Iwasiuka uważają, że został on zabity. Podobne stanowisko formułują obecnie służby bezpieczeństwa, a także medyczne zespoły badawcze. 26 stycznia 2009 roku Prokuratura Generalna Ukrainy wznowiła dawno zamkniętą już sprawę kryminalną dotyczącą śmierci kompozytora, która w 2012 roku została ponownie zamknięta ze względu na „brak jasnych dowodów na popełnienie przestępstwa”. Kompozytor został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

W 2009 roku został pośmiertnie uhonorowany tytułem Bohatera Ukrainy, przez prezydenta Wiktora Juszczenkę.

Sylwetkę kompozytora w polskiej literaturze przywołał Sławomir Gowin, autor spektaklu Czerwona ruta, który wystawił w sierpniu 2010 roku Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Przedstawienie w reżyserii Dariusza Brojka traktuje o sprawach polsko-ukraińskich poprzez piosenkę ukraińską, w tym także słynną „Czerwoną rutę” Iwasiuka. To pierwsze tak szerokie odwołanie do jego twórczości w Polsce. Wcześniej Czerwoną rutę wykonywał Janusz Gniatkowski i – w oryginale – zespół „No to co”. Od lat 60. realizacja rzeszowska jest pierwszym powrotem do tamtych klimatów.