Diabeł (film 1972): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Tornador (dyskusja | edycje)
644 edycje
drobne red.
przeredagowanie: minus interpretacja, zgodnie z zaleceniem WP:OR
Linia 24: Linia 24:
}}
}}


'''''Diabeł''''' - polski [[horror]] wyprodukowany w [[1972]] roku. Zatrzymany na kilkanaście lat przez [[Cenzura#Cenzura_w_PRL|PRL-owską cenzurę]], doczekał się premiery dopiero w [[1988]] roku.
'''''Diabeł''''' – polski [[horror]] wyprodukowany w [[1972]] roku. Zatrzymany na kilkanaście lat przez [[Cenzura#Cenzura_w_PRL|PRL-owską cenzurę]], doczekał się premiery dopiero w [[1988]] roku.


===Fabuła===
===Fabuła===
Akcja rozgrywa się w styczniu [[1793]] roku podczas [[II_rozbi%C3%B3r_Polski|wkroczenia wojsk pruskich]] do [[Wielkopolska|Wielkopolski]]. Nieznajomy (Pszoniak) wyprowadza z więziennego klasztoru, młodego szlachcica Jakuba (Teleszyński) wraz z zakonnicą. Niedoszły królobójca, wyraźnie oszołomiony torturami Jakub, wraca w towarzystwie zakonnicy w rodzinne strony, ale spotkanie z rodzicami, rodzeństwem, przyjacielem oraz narzeczoną, tylko potęguje w nim [[opętanie]]. Nieznajomy wręcza Jakubowi brzytwę i każe "oczyszczać". Jakub postanawia rozliczyć się z najbliższymi, którzy pogrążyli się w zdradzie i moralnej rozpuście, zatraca przy tym poczucie realności...
Akcja rozgrywa się w styczniu [[1793]] roku podczas [[II_rozbiór_Polski|wkroczenia wojsk pruskich]] do [[Wielkopolska|Wielkopolski]]. Nieznajomy (Pszoniak) wyprowadza z więziennego klasztoru, młodego szlachcica Jakuba (Teleszyński) wraz z zakonnicą. Niedoszły królobójca, wyraźnie oszołomiony torturami Jakub, wraca w towarzystwie zakonnicy w rodzinne strony, ale spotkanie z rodzicami, rodzeństwem, przyjacielem oraz narzeczoną, tylko potęguje w nim [[opętanie]]. Nieznajomy wręcza Jakubowi brzytwę i każe "oczyszczać". Jakub postanawia rozliczyć się z najbliższymi, którzy pogrążyli się w zdradzie i moralnej rozpuście, zatraca przy tym poczucie realności.

===Interpretacja===
Opublikowany w [[1969]] w miesięczniku "Kino" [[scenariusz]] ''Diabła'' (przedrukowany potem w tomie ''Piekielnicy'', [[1994]]) zapowiadał nade wszystko [[horror]]. Realizując film Andrzej Żuławski uczynił go jednak w równym stopniu wizyjnym [[traktat]]em lub [[przypowieść | przypowieścią]] o zmaganiach dobra i zła, [[manicheizm |manichejską]] w tonacji. Mroczny przełom w dziejach Polski (II rozbiór) stanowi tło dla [[parafilia |perwersyjnej]] gry, którą z Jakubem toczy Nieznajomy (inspirując drastyczne zbrodnie). Nieznajomy to szatan lub tylko... pruski urzędnik, który chce wydobyć od Jakuba listę spiskowców? A może postacie otaczające Jakuba to tylko halucynacje obłąkanego jednak bohatera? Znakiem dobra, także plastycznym (biały habit wobec czarnego ubioru Nieznajomego), staje się milcząca Zakonnica.

''Diabeł'' należy do najbardziej perfekcyjnych filmów Żuławskiego. Wyrafinowane kadry ([[pejzaż]]e, w tym zimowe, przypominające [[romantyzm | romantyczne]] malarstwo [[Caspar David Friedrich | Friedricha]], świadomie stosowana kolorystyka), dynamika ujęć, ostry montaż, to znowu spowolnienie [[narracja |narracji]] (atak padaczki u Narzeczonej, sekwencje w opustoszałym domu Jakuba), drastyczne zbliżenia (np. podrzynanie gardła Siostry), kontrastująca z tłem historycznym [[rock]]owo ujęta muzyka [[Andrzej Korzyński |Andrzeja Korzyńskiego]] - nadają filmowi ton wizyjny lub wprost [[oniryzm |oniryczny]], bliski tradycji [[barok]]u i [[romantyzm]]u (z kręgu [[estetyka |estetyki]] [[gotycyzm]]u), zarazem pokrewny wobec filmów takich reżyserów jak [[Roman Polański]] (''[[Nieustraszeni pogromcy wampirów |Bal wampirów]]'' [[1967]]), [[Ken Russell]] (''Diabły'' [[1971]], ''Gotyk'' [[1986]]) i [[Werner Herzog]] (''[[Nosferatu wampir|Nosferatu - nocne widmo]]'' [[1979]]).

===Kontrowersje===
Zróżnicowane, ale też entuzjastyczne, przyjęcie pełnometrażowego debiutu fabularnego Żuławskiego, jakim była ''[[Trzecia część nocy]]'' w [[1971]] roku, wpłynęło na żywe zainteresowanie jego filmem następnym. Oczekiwano arcydzieła. Prasa zamieszczała [[reportaż]]e z planu ''Diabła'', a reżyser udzielał [[wywiad]]ów. Po tym wszystkim zapadła cisza. Nieoficjalnie mówiło się tylko, że ''Diabła'' zatrzymała [[cenzura]] z powodu okrucieństwa i zbyt śmiałych scen erotycznych. Rozgoryczony Żuławski wyjechał do Francji, gdzie zrealizował - dobrze tam przyjęty - film z [[Romy Schneider]] - ''[[Najważniejsze to kochać]]''.

Nawet wydarzenia sierpnia [[1980]] nie zmieniły sytuacji zatrzymanych na półce taśm filmu (bodaj najsłynniejszego z tzw. "półkowników", tj. filmów zakwestionowanych przez cenzurę PRL-u). Premiera odbyła się dopiero w roku [[1988]].


===Obsada===
===Obsada===
Linia 49: Linia 39:
* [[Wiktor Sadecki]] - Herz
* [[Wiktor Sadecki]] - Herz
* [[Iga Mayr]] - Matka Jakuba
* [[Iga Mayr]] - Matka Jakuba

===Realizacja===
* [[Scenariusz]] ''Diabła'', opublikowany w [[1969]] w miesięczniku "Kino", zapowiadał klasyczny [[horror]].
* Prasa zamieszczała [[reportaż]]e z planu ''Diabła'', a reżyser udzielał [[wywiad]]ów dotyczących powstającego filmu. Jednak ''Diabła'' zatrzymała [[cenzura]] z powodu okrucieństwa i zbyt śmiałych scen erotycznych. Po tym wydarzeniu Żuławski wyjechał do Francji. Mimo odblokowania po [[Sierpień 1980|Sierpniu '80]] wielu niecenzuralnych dotąd filmów, premiera ''Diabła'' odbyła się dopiero w roku [[1988]].


===Linki zewnętrzne===
===Linki zewnętrzne===

Wersja z 13:13, 23 lis 2007

{{{tytuł}}}
Język

polski

Reżyseria

Andrzej Żuławski

Scenariusz

Andrzej Żuławski

Muzyka

Andrzej Korzyński

Zdjęcia

Maciej Kijowski

Scenografia

Jan Grandys

Montaż

Krzysztof Osiecki

Diabeł – polski horror wyprodukowany w 1972 roku. Zatrzymany na kilkanaście lat przez PRL-owską cenzurę, doczekał się premiery dopiero w 1988 roku.

Fabuła

Akcja rozgrywa się w styczniu 1793 roku podczas wkroczenia wojsk pruskich do Wielkopolski. Nieznajomy (Pszoniak) wyprowadza z więziennego klasztoru, młodego szlachcica Jakuba (Teleszyński) wraz z zakonnicą. Niedoszły królobójca, wyraźnie oszołomiony torturami Jakub, wraca w towarzystwie zakonnicy w rodzinne strony, ale spotkanie z rodzicami, rodzeństwem, przyjacielem oraz narzeczoną, tylko potęguje w nim opętanie. Nieznajomy wręcza Jakubowi brzytwę i każe "oczyszczać". Jakub postanawia rozliczyć się z najbliższymi, którzy pogrążyli się w zdradzie i moralnej rozpuście, zatraca przy tym poczucie realności.

Obsada

Realizacja

  • Scenariusz Diabła, opublikowany w 1969 w miesięczniku "Kino", zapowiadał klasyczny horror.
  • Prasa zamieszczała reportaże z planu Diabła, a reżyser udzielał wywiadów dotyczących powstającego filmu. Jednak Diabła zatrzymała cenzura z powodu okrucieństwa i zbyt śmiałych scen erotycznych. Po tym wydarzeniu Żuławski wyjechał do Francji. Mimo odblokowania po Sierpniu '80 wielu niecenzuralnych dotąd filmów, premiera Diabła odbyła się dopiero w roku 1988.

Linki zewnętrzne


Filmy w reżyserii Andrzeja Żuławskiego
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2019

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Diabeł_(film_1972)&oldid=10346017”