Księstwo opolskie

Herb księstwa opolskiego

Księstwo Opolskie

Pierwotnie Księstwo powstało w 1172r. jako dzielnica dla najstarszego syna Bolesława I Wysokiego - Jarosława. Na krótko Księstwo Opolskie przestało istnieć w latach 1201-1202, kiedy zostało przyłączone do Księstwa Wrocławskiego. W 1202r. w wyniku wojny pomiędzy Henrykiem Brodatym a Mieszkiem Plątonogim znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało Księstwo Opolsko-Raciborskie, które swoim zasięgiem obejmowało oprócz Opola i Raciborza również Bytom, Kożle, Cieszyn i Oświęcim. Pomimo połączenia z Księstwem Raciborskim Opole zachowało charakter stolicy władztwa.

W latach 1230-1239 po śmierci syna Mieszka - Kazimierza Księstwo znalazło się pod panowaniem Henryków Śląskich- najpierw Henryka Brodatego (do 1238r.) potem na krótko Henryka II Pobożnego.

Od 1239r. Księstwo Opolsko-Raciborskie wróciło pod panowanie górnośląskich Piastów - Mieszka II Otyłego (1239-1246) i Władysława (1246-1281/2).

Ponownie do powstania właściwego Księstwa Opolskiego doszło po śmierci Władysława w 1281 lub 1282r. kiedy to jednolite Księstwo Opolsko-Raciborskie uległo podziałowi na cztery dzielnice: opolską, bytomską, raciborską i cieszyńską. Podział ten doszedł do skutku dwoma etapami najpierw utworzono Księstwo Opolskie i Raciborskie, by odpowiednio z podziałów w 1284r. i 1290r. wydzielić z nich jeszcze Księstwa Bytomskie i Cieszyńskie. Księstwo Opolskie objął założyciel opolskiej linii Piastów - Bolko I.

W skład Księstwo Opolskiego oprócz Opola weszły wówczas: Niemodlin, Strzelce Opolskie, Olesno i okresowo w latach 1305-1313 ziemia wieluńska.

Powyższy kształt terytorialny nie przetrwał długo, gdyż już w 1313r. od Księstwa Opolskiego odłączyło się Księstwo Niemodlińskie, zaś w 1323r. Księstwo Strzeleckie. Odtąd Księstwo zostało ograniczone do niewielkiego obszaru wokół Opola. W prawdzie Władysław Opolczyk przyłączył do Opola ziemię wieluńską, częstochowską, głogówecką i karniowską, nie były to jednak nabytki trwałe i jeszcze przed zgonem Władysława ziemie te zostały utracone (za wyjątkiem Głogówka).

Do ponownego połączenia Niemodlina i Strzelec z Księstwem Opolskim i otworzenia granic z 1313r. doszło w 1460r. a dokonał tego Mikołaj I. Zjednoczone Księstwo Opolskie przetrwało już do wygaśnięcia opolskiej linii Piastów w 1532r.(za wyjątkiem okresu 1476-1497, kiedy Księstwo Niemodlińskie stanowiło oddzielną dzielnicę). Ostatnim księciem opolskim z rodu Piastów był panujący w latach 1476-1532 Jan II Dobry. Zdołał on połączyć z Księstwem Opolskim: Gliwice (1494), Toszek (1495), Bytom (1498), Koźle (1509), wreszcie w 1521r. Racibórz.

O tego momentu Księstwo Opolskie połączone z Raciborskim dzieliło wspólnie koleje losu jako Księstwa Opolsko-Raciborskiego tzn. najpierw w 1532r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostało się pod panowanie Hohenzollernów, jako lenników czeskich, w latach 1552-1645 i od 1666 znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów, by w latach 1646-1666 stać się zastawem polskich Wazów. Od 1742r. obszar Księstwa Opolskiego znalazł się w granicach Prus.