Eufemia kujawska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m Zmiana linku ze strony przekierowującej Henryk IV Prawy na Henryk IV Probus przy pomocy Popups |
m drobne redakcyjne |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
== Filiacja == |
== Filiacja == |
||
Niemożliwym jest, aby mężem Eufemii był dynasta niepojawiający się w żadnym ruskim źródle. Ze znanych książąt ruskich o imieniu Jerzy |
Niemożliwym jest, aby mężem Eufemii był dynasta niepojawiający się w żadnym ruskim źródle. Ze znanych książąt ruskich o imieniu Jerzy jedynie książę halicko-włodzimierski może być brany pod uwagę, ponieważ zgony pozostałych nastąpiły przed [[1308]] lub też wiele lat później<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 348.</ref>. |
||
Potencjalnym ojcem Eufemii mógł być: [[Kazimierz I kujawski]], jego syn [[Kazimierz II łęczycki]], albo [[Kazimierz bytomski]]. Za jej pochodzeniem z trzeciego małżeństwa Kazimierza kujawskiego z [[Eufrozyna opolska|Eufrozyną opolską]], przemawia ścisła współpraca Władysława Łokietka z Jerzym, a następnie z jego synami, bardziej zrozumiała w przypadku, gdyby Piastówna była siostrą Łokietka niż jego siostrzenicą. W dokumencie Łokietka z [[27 czerwca]] [[1315]] wymienieni są bezimiennie książęta ruscy, nazwani siostrzeńcami – w literaturze identyfikowani z Juriewicami halicko-włodzimierskimi<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 350, i K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 133.</ref>. Na korzyść omawianej filiacji |
Potencjalnym ojcem Eufemii mógł być: [[Kazimierz I kujawski]], jego syn [[Kazimierz II łęczycki]], albo [[Kazimierz bytomski]]. Za jej pochodzeniem z trzeciego małżeństwa Kazimierza kujawskiego, z [[Eufrozyna opolska|Eufrozyną opolską]], przemawia ścisła współpraca Władysława Łokietka z Jerzym, a następnie z jego synami, bardziej zrozumiała w przypadku, gdyby Piastówna była siostrą Łokietka niż jego siostrzenicą. W dokumencie Łokietka z [[27 czerwca]] [[1315]] wymienieni są bezimiennie książęta ruscy, nazwani siostrzeńcami – w literaturze identyfikowani z Juriewicami halicko-włodzimierskimi<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 350, i K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 133.</ref>. Na korzyść omawianej [[filiacja|filiacji]] świadczy także niemożność wytłumaczenia w inny sposób konieczności [[dyspensa|dyspensy]], udzielonej [[19 sierpnia]] [[1324]] przez [[poczet papieży|papieża]] [[Jan XXII|Jana XXII]], dla małżeństwa [[Kazimierz I cieszyński|Kazimierza I cieszyńskiego]] i [[Eufemia mazowiecka (ok. 1310-po 1373)|Eufemii mazowieckiej]] z racji zachodzącego między nimi pokrewieństwa w stopniu czwartym dotykającym trzeciego<ref>K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 133; Kazimierz cieszyński był prawnukiem, a Eufemia Trojdenówna praprawnuczką [[Kazimierz I opolski|Kazimierza I opolskiego]].</ref>. Wreszcie w źródłach nie ma informacji o potomstwie ani nawet o małżeństwie Kazimierza II łęczyckiego<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 351.</ref>. Gdyby zaś Eufemia była córką Kazimierza bytomskiego, to wychodząc za Jerzego, poślubiałaby zapewne brata swej matki<ref>Księcia bytomskiego z grona książąt, którzy mogli uchodzić za ojca Eufemii, wykluczył O. Balzer, ''Genealogia Piastów'' Kraków 1895, s. 351; K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. III, wyd. II, Kraków 2007, s. 517–518, przedstawił domysł, według którego żona Kazimierza bytomskiego, [[Helena Lwówna|Helena]], miała być córką Lwa Daniłowica. Został on zaakceptowany i rozwinięty przez S.A. Srokę, skłaniali się do niego [[Jerzy Sperka|J. Sperka]] i [[Jan Tęgowski|J. Tęgowski]]. Zob. D. Dąbrowski, ''Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich'', Poznań – Wrocław 2002, s. 218; W literaturze można spotkać się z poglądem, iż Helena była córką [[Szwarno|Szwarna Daniłowica]]. Zob. J. Horwat, ''Helena'', [w:] ''Książęta i księżne Górnego Śląska'', Katowice 1995, s. 47–48.</ref>. W związku z powyższym w literaturze Piastówna uchodzi za córkę Kazimierza I kujawskiego i Eufrozyny opolskiej<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'' Kraków 1895, s. 351 zauważył, że gdyby Eufemia pochodziła z drugiego małżeństwa Kazimierza I, z [[Konstancja wrocławska|Konstancją wrocławską]], to byłaby starsza lub w wieku męża.</ref>. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
Małżeństwo jej rodziców zostało zawarte w połowie [[1257]], ojciec zmarł [[14 grudnia]] [[1267]]. Zatem Eufemia urodziła się najprędzej w następnym roku po ślubie, a najpóźniej jako [[pogrobowiec]] w [[1268]]. W literaturze jej narodziny kładzie się na ok. [[1265]]. Z braku źródeł dokładniejsza data urodzenia jest niemożliwa do ustalenia<ref name="Jasiński 134">K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134.</ref>. |
Małżeństwo jej rodziców zostało zawarte w połowie [[1257]], ojciec zmarł [[14 grudnia]] [[1267]]. Zatem Eufemia urodziła się najprędzej w następnym roku po ślubie, a najpóźniej jako [[pogrobowiec]] w [[1268]]. W literaturze jej narodziny kładzie się na ok. [[1265]]. Z braku źródeł dokładniejsza data urodzenia jest niemożliwa do ustalenia<ref name="Jasiński 134">K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134.</ref>. |
||
Jej imię najprawdopodobniej nawiązywało do bratowej matki, [[Eufemia Odonicówna|Eufemii]], żony [[Władysław opolski|Władysława opolskiego]], a córki [[książęta wielkopolscy|księcia wielkopolskiego]] [[Władysław Odonic|Władysława Odonica]]<ref name="Jasiński 134" />. Istnieje też możliwość, mniej prawdopodobna, że otrzymała miano nawiązujące do córki jednego z [[książęta pomorscy|książąt pomorskich]]: [[Świętopełk II Wielki|Świętopełka]], z którym od ok. 1257 ojca Kazimierzówny łączyły przyjazne relacje lub [[Mściwój II|Mściwoja II]], |
Jej imię najprawdopodobniej nawiązywało do bratowej matki, [[Eufemia Odonicówna|Eufemii]], żony [[Władysław opolski|Władysława opolskiego]], a córki [[książęta wielkopolscy|księcia wielkopolskiego]] [[Władysław Odonic|Władysława Odonica]]<ref name="Jasiński 134" />. Istnieje też możliwość, mniej prawdopodobna, że otrzymała miano nawiązujące do córki jednego z [[książęta pomorscy|książąt pomorskich]]: [[Świętopełk II Wielki|Świętopełka]], z którym od ok. 1257 ojca Kazimierzówny łączyły przyjazne relacje, lub [[Mściwój II|Mściwoja II]], od [[1258]] męża siostrzenicy księcia kujawskiego, Judyty, hrabianki Breny<ref>K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134, przyp. 726.</ref>. |
||
=== Małżeństwo z Jerzym Lwowicem === |
=== Małżeństwo z Jerzym Lwowicem === |
||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
Pierwsze z nich głosi, że do zawarcia małżeństwa doszło w [[1289]]<ref>J. Tęgowski w pracy ''Zabiegi księcia kujawskiego Władysława Łokietka o tron krakowski w latach 1288–1293'', [w:] „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie” 6, 1988, s. 53. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134.</ref>. Za tą datacją przemawia udzielenie Łokietkowi pomocy wojskowej przez księcia halickiego [[Lew Halicki|Lwa Daniłowica]] w czasie walk o tron krakowski. |
Pierwsze z nich głosi, że do zawarcia małżeństwa doszło w [[1289]]<ref>J. Tęgowski w pracy ''Zabiegi księcia kujawskiego Władysława Łokietka o tron krakowski w latach 1288–1293'', [w:] „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie” 6, 1988, s. 53. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134.</ref>. Za tą datacją przemawia udzielenie Łokietkowi pomocy wojskowej przez księcia halickiego [[Lew Halicki|Lwa Daniłowica]] w czasie walk o tron krakowski. |
||
Drugi pogląd, zbliżony do pierwszego, mówi że związek Piastówny z Rurykowiczem został zawarty między wrześniem [[1289]] a [[23 czerwca]] [[1290]]<ref>D. Dąbrowski, ''Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich'', Poznań – Wrocław 2002, s. 206–217.</ref>. Według niego powodem małżeństwa było stworzenie sojuszu kujawsko-rusko-czeskiego, skierowanego przeciwko [[książęta wrocławscy|księciu wrocławskiemu]] [[Henryk IV |
Drugi pogląd, zbliżony do pierwszego, mówi że związek Piastówny z Rurykowiczem został zawarty między wrześniem [[1289]] a [[23 czerwca]] [[1290]]<ref>D. Dąbrowski, ''Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich'', Poznań – Wrocław 2002, s. 206–217.</ref>. Według niego powodem małżeństwa było stworzenie sojuszu kujawsko-rusko-czeskiego, skierowanego przeciwko [[książęta wrocławscy|księciu wrocławskiemu]] [[Henryk IV Prawy|Henrykowi IV Prawemu]], który po śmierci [[Leszek Czarny|Leszka Czarnego]] w [[1288]], został [[książęta krakowscy|księciem krakowskim]]. Celem Władysława Łokietka było zdobycie [[Kraków|Krakowa]]. [[władcy Czech|Książę Czech]] [[Wacław II Czeski|Wacław II]] nie chciał dopuścić do wzrostu potęgi księcia wrocławskiego, będącego w antyczeskim sojuszu z królem Węgier [[Władysław IV Kumańczyk|Władysławem IV]] i czeskim możnowładcą [[Zawisza z Falkenštejnu|Zawiszą z Falkenštejnu]]. Natomiast Lew halicki, sąsiadując od zachodu z [[Małopolska|Małopolską]], a od południa z [[Węgry|Węgrami]], obawiał się potencjalnego porozumienia antyruskiego. Zgodnie z tą hipotezą ślub Eufemii i Jerzego poprzedziły: zjazd w [[Opawa|Opawie]] z [[15 sierpnia]] 1289, na którym Łokietek, Lew i Wacław II podpisali układ o wzajemnej pomocy, a także zajęcie Krakowa przez Henryka IV Prawego, co miało miejsce [[24 sierpnia]] 1289. Termin końcowy zawarcia małżeństwa między Kazimierzówną a Jerzym według tego poglądu wyznacza śmierć śląskiego Piasta. |
||
Książęta ruscy okazali się dla Łokietka cennymi sojusznikami. Posiłkowali go w latach [[1300]] i [[1302]] w trakcie walk z Wacławem II czeskim. |
Książęta ruscy okazali się dla Łokietka cennymi sojusznikami. Posiłkowali go w latach [[1300]] i [[1302]] w trakcie walk z Wacławem II czeskim. |
||
Na podstawie analizy przekazu Długosza |
Na podstawie analizy przekazu Długosza dzienną datę narodzin męża Eufemii historycy kładą na [[21 kwietnia|21]], [[23 kwietnia|23]] lub [[24 kwietnia]]<ref>Długosz podał, że Jerzy zmarł w dniu swoich urodzin, 21 kwietnia, w święto swojego patrona. Jednakże w Polsce dzień św. Jerzego obchodzono 24 kwietnia, a na Rusi dzień wcześniej. Zob. O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 348.</ref>, natomiast datę roczną różni badacze określają na lata od [[1247]] do [[1259]]<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 351 kładł narodziny Jerzego na 24 kwietnia między [[1251]] a 1259; K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 135, opowiedział się za początkiem lat 50. XIII w.; D. Dąbrowski, ''Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich'', Poznań – Wrocław 2002, s. 197–203, twierdził, że Jerzy urodził się między 1247 a [[1254]], najprawdopodobniej 23 kwietnia 1254. Historyk ten przypuścił, iż autor dzieła ruskiego, z którego korzystał Długosz, napisał, że Lwowic zmarł 21 kwietnia, niedługo przed świętem swego patrona, na które przypadały jego urodziny, natomiast polski kronikarz dokonał błędnego tłumaczenia.</ref>. Jerzy pochodził z małżeństwa księcia halickiego Lwa I z [[Konstancja węgierska (zm. po 1287)|Konstancją]], córką [[władcy Węgier|króla Węgier]] [[Bela IV|Beli IV]]. Przed poślubieniem Eufemii był żonaty z nieznaną z imienia córką księcia twerskiego Jarosława Jarosławica. Po śmierci ojca objął panowanie w [[Księstwo Halicko-Włodzimierskie|księstwie halicko-włodzimierskim]]. Zmarł 21, 23 lub 24 kwietnia [[1308]]<ref>O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 351, opowiedział się za datą 24 kwietnia 1308; K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134, przyp. 731, przyjął datę 23 kwietnia 1308; D. Dąbrowski, ''Rodowód Romanowiczów książąt wołyńskich'', Poznań – Wrocław 2002, s. 204, twierdził, że Jerzy zmarł 21 kwietnia 1308.</ref>. |
||
Ze związku Eufemii i Jerzego narodziło się troje |
Ze związku Eufemii i Jerzego narodziło się troje bądź czworo dzieci: [[Lew II|Lew]], [[Andrzej II Halicki|Andrzej]], [[Maria Halicka|Maria]] i być może [[Anastazja Halicka|Anastazja]]<ref>K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 134, wymienił Lwa, Andrzeja i Marię. D. Dąbrowski, ''Rodowód Romanowiczów książąt wołyńskich'', Poznań – Wrocław 2002, s. 217, uwzględnił jeszcze Anastazję.</ref>. Synowie byli ostatnimi książętami halicko-włodzimierskimi z dynastii Rurykowiczów. Maria poślubiła [[Trojden I|Trojdena]], syna [[książęta mazowieccy|księcia mazowieckiego]] [[Bolesław II mazowiecki|Bolesława II]], z małżeństwa z którym pochodził m.in. [[Bolesław Jerzy II|Bolesław]], po śmierci wujów osadzony przez Władysława Łokietka na tronie halicko-włodzimierskim. Natomiast Anastazja wyszła za mąż za księcia twerskiego [[Aleksander Twerski|Aleksandra Michałowica]], z którym miała m.in. córkę [[Julianna twerska|Juliannę]], matkę [[władcy Litwy|wielkiego księcia Litwy]] i [[władcy Polski|króla Polski]] [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]]. |
||
=== Śmierć === |
=== Śmierć === |
||
Wersja z 17:26, 25 wrz 2008
Szablon:PropozycjaDobregoArtykułu Eufemia (ur. ok. 1265, zm. 18 marca 1308) – księżniczka kujawska, księżna halicka i włodzimierska z dynastii Piastów.
Córka księcia kujawskiego Kazimierza I i jego trzeciej żony, Eufrozyny, córki księcia opolskiego Kazimierza I. Siostra księcia kujawskiego, króla Polski Władysława I Łokietka. Żona księcia halickiego i włodzimierskiego Jerzego Lwowica z dynastii Rurykowiczów. Matka ostatnich książąt halicko-włodzimierskich z ruskiej dynastii: Lwa i Andrzeja.
Jedyna zachowana informacja źródłowa potwierdzająca istnienie Eufemii pochodzi od Jana Długosza, który w swych Rocznikach podał, że 18 marca 1308 zmarła księżna Eufemia, córka księcia Kazimierza i żona księcia Rusi Jerzego, zmarłego w tym samym roku, 21 kwietnia, w dniu św. Jerzego i w rocznicę swych urodzin[1]. W literaturze książęta występujący w przekazie polskiego kronikarza zostali zidentyfikowani z Kazimierzem I kujawskim i Jerzym Lwowicem[2]. Na tej podstawie historycy ustalali kolejne informacje dotyczące kujawskiej Piastówny.
Filiacja
Niemożliwym jest, aby mężem Eufemii był dynasta niepojawiający się w żadnym ruskim źródle. Ze znanych książąt ruskich o imieniu Jerzy jedynie książę halicko-włodzimierski może być brany pod uwagę, ponieważ zgony pozostałych nastąpiły przed 1308 lub też wiele lat później[3].
Potencjalnym ojcem Eufemii mógł być: Kazimierz I kujawski, jego syn Kazimierz II łęczycki, albo Kazimierz bytomski. Za jej pochodzeniem z trzeciego małżeństwa Kazimierza kujawskiego, z Eufrozyną opolską, przemawia ścisła współpraca Władysława Łokietka z Jerzym, a następnie z jego synami, bardziej zrozumiała w przypadku, gdyby Piastówna była siostrą Łokietka niż jego siostrzenicą. W dokumencie Łokietka z 27 czerwca 1315 wymienieni są bezimiennie książęta ruscy, nazwani siostrzeńcami – w literaturze identyfikowani z Juriewicami halicko-włodzimierskimi[4]. Na korzyść omawianej filiacji świadczy także niemożność wytłumaczenia w inny sposób konieczności dyspensy, udzielonej 19 sierpnia 1324 przez papieża Jana XXII, dla małżeństwa Kazimierza I cieszyńskiego i Eufemii mazowieckiej z racji zachodzącego między nimi pokrewieństwa w stopniu czwartym dotykającym trzeciego[5]. Wreszcie w źródłach nie ma informacji o potomstwie ani nawet o małżeństwie Kazimierza II łęczyckiego[6]. Gdyby zaś Eufemia była córką Kazimierza bytomskiego, to wychodząc za Jerzego, poślubiałaby zapewne brata swej matki[7]. W związku z powyższym w literaturze Piastówna uchodzi za córkę Kazimierza I kujawskiego i Eufrozyny opolskiej[8].
Życiorys
Narodziny
Małżeństwo jej rodziców zostało zawarte w połowie 1257, ojciec zmarł 14 grudnia 1267. Zatem Eufemia urodziła się najprędzej w następnym roku po ślubie, a najpóźniej jako pogrobowiec w 1268. W literaturze jej narodziny kładzie się na ok. 1265. Z braku źródeł dokładniejsza data urodzenia jest niemożliwa do ustalenia[9].
Jej imię najprawdopodobniej nawiązywało do bratowej matki, Eufemii, żony Władysława opolskiego, a córki księcia wielkopolskiego Władysława Odonica[9]. Istnieje też możliwość, mniej prawdopodobna, że otrzymała miano nawiązujące do córki jednego z książąt pomorskich: Świętopełka, z którym od ok. 1257 ojca Kazimierzówny łączyły przyjazne relacje, lub Mściwoja II, od 1258 męża siostrzenicy księcia kujawskiego, Judyty, hrabianki Breny[10].
Małżeństwo z Jerzym Lwowicem
Jak podał Jan Długosz, Eufemia była żoną księcia halickiego i włodzimierskiego Jerzego z dynastii Rurykowiczów. W źródłach nie zachowała się data ich ślubu. Z pewnością małżeństwo zostało zawarte przed drugą połową 1290, kiedy Władysław Łokietek wydał za mąż, za króla Węgier Andrzeja III, swoją siostrzenicę Fenennę. Gdyby do tego czasu siostra Łokietka pozostała niezamężna, to ona poślubiłaby Arpada[11]. W literaturze dominują dwa stanowiska dotyczące daty ślubu Eufemii z Jerzym[12].
Pierwsze z nich głosi, że do zawarcia małżeństwa doszło w 1289[13]. Za tą datacją przemawia udzielenie Łokietkowi pomocy wojskowej przez księcia halickiego Lwa Daniłowica w czasie walk o tron krakowski.
Drugi pogląd, zbliżony do pierwszego, mówi że związek Piastówny z Rurykowiczem został zawarty między wrześniem 1289 a 23 czerwca 1290[14]. Według niego powodem małżeństwa było stworzenie sojuszu kujawsko-rusko-czeskiego, skierowanego przeciwko księciu wrocławskiemu Henrykowi IV Prawemu, który po śmierci Leszka Czarnego w 1288, został księciem krakowskim. Celem Władysława Łokietka było zdobycie Krakowa. Książę Czech Wacław II nie chciał dopuścić do wzrostu potęgi księcia wrocławskiego, będącego w antyczeskim sojuszu z królem Węgier Władysławem IV i czeskim możnowładcą Zawiszą z Falkenštejnu. Natomiast Lew halicki, sąsiadując od zachodu z Małopolską, a od południa z Węgrami, obawiał się potencjalnego porozumienia antyruskiego. Zgodnie z tą hipotezą ślub Eufemii i Jerzego poprzedziły: zjazd w Opawie z 15 sierpnia 1289, na którym Łokietek, Lew i Wacław II podpisali układ o wzajemnej pomocy, a także zajęcie Krakowa przez Henryka IV Prawego, co miało miejsce 24 sierpnia 1289. Termin końcowy zawarcia małżeństwa między Kazimierzówną a Jerzym według tego poglądu wyznacza śmierć śląskiego Piasta.
Książęta ruscy okazali się dla Łokietka cennymi sojusznikami. Posiłkowali go w latach 1300 i 1302 w trakcie walk z Wacławem II czeskim.
Na podstawie analizy przekazu Długosza dzienną datę narodzin męża Eufemii historycy kładą na 21, 23 lub 24 kwietnia[15], natomiast datę roczną różni badacze określają na lata od 1247 do 1259[16]. Jerzy pochodził z małżeństwa księcia halickiego Lwa I z Konstancją, córką króla Węgier Beli IV. Przed poślubieniem Eufemii był żonaty z nieznaną z imienia córką księcia twerskiego Jarosława Jarosławica. Po śmierci ojca objął panowanie w księstwie halicko-włodzimierskim. Zmarł 21, 23 lub 24 kwietnia 1308[17].
Ze związku Eufemii i Jerzego narodziło się troje bądź czworo dzieci: Lew, Andrzej, Maria i być może Anastazja[18]. Synowie byli ostatnimi książętami halicko-włodzimierskimi z dynastii Rurykowiczów. Maria poślubiła Trojdena, syna księcia mazowieckiego Bolesława II, z małżeństwa z którym pochodził m.in. Bolesław, po śmierci wujów osadzony przez Władysława Łokietka na tronie halicko-włodzimierskim. Natomiast Anastazja wyszła za mąż za księcia twerskiego Aleksandra Michałowica, z którym miała m.in. córkę Juliannę, matkę wielkiego księcia Litwy i króla Polski Władysława Jagiełły.
Śmierć
Według przekazu Jana Długosza, Eufemia zmarła 18 marca 1308, nieco ponad miesiąc przed swym mężem. Miejsce jej pochówku nie jest znane.
- ↑ Por. J. Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 9, tłum. J. Mrukówna, t. 5, Warszawa 1975, s. 64.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 348–351.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 348.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 350, i K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 133.
- ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 133; Kazimierz cieszyński był prawnukiem, a Eufemia Trojdenówna praprawnuczką Kazimierza I opolskiego.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 351.
- ↑ Księcia bytomskiego z grona książąt, którzy mogli uchodzić za ojca Eufemii, wykluczył O. Balzer, Genealogia Piastów Kraków 1895, s. 351; K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. III, wyd. II, Kraków 2007, s. 517–518, przedstawił domysł, według którego żona Kazimierza bytomskiego, Helena, miała być córką Lwa Daniłowica. Został on zaakceptowany i rozwinięty przez S.A. Srokę, skłaniali się do niego J. Sperka i J. Tęgowski. Zob. D. Dąbrowski, Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich, Poznań – Wrocław 2002, s. 218; W literaturze można spotkać się z poglądem, iż Helena była córką Szwarna Daniłowica. Zob. J. Horwat, Helena, [w:] Książęta i księżne Górnego Śląska, Katowice 1995, s. 47–48.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów Kraków 1895, s. 351 zauważył, że gdyby Eufemia pochodziła z drugiego małżeństwa Kazimierza I, z Konstancją wrocławską, to byłaby starsza lub w wieku męża.
- ↑ a b K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 134.
- ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 134, przyp. 726.
- ↑ J. Tęgowski w pracy Małżeństwa Lubarta Giedymowica, przyp. 20. Zob. D. Dąbrowski, Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich, Poznań – Wrocław 2002, s. 210 i przyp. 860.
- ↑ Starsza literatura: O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 351, podał ogólnie, że ślub odbył się przed 1300; B. Włodarski w pracy Stanowisko Rusi Halicko-Wołyńskiej wobec akcji zjednoczeniowej Władysława Łokietka i jego powiązanie z utratą Pomorza Gdańskiego, „Zapiski Historyczne” 27, 1962, z. 3, s. 335 i n., twierdził, że małżeństwo zostało zawarte w 1291, w następstwie układu pomiędzy Władysławem Łokietkiem a Lwem halickim. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 134.
- ↑ J. Tęgowski w pracy Zabiegi księcia kujawskiego Władysława Łokietka o tron krakowski w latach 1288–1293, [w:] „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie” 6, 1988, s. 53. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 134.
- ↑ D. Dąbrowski, Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich, Poznań – Wrocław 2002, s. 206–217.
- ↑ Długosz podał, że Jerzy zmarł w dniu swoich urodzin, 21 kwietnia, w święto swojego patrona. Jednakże w Polsce dzień św. Jerzego obchodzono 24 kwietnia, a na Rusi dzień wcześniej. Zob. O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 348.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 351 kładł narodziny Jerzego na 24 kwietnia między 1251 a 1259; K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 135, opowiedział się za początkiem lat 50. XIII w.; D. Dąbrowski, Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich, Poznań – Wrocław 2002, s. 197–203, twierdził, że Jerzy urodził się między 1247 a 1254, najprawdopodobniej 23 kwietnia 1254. Historyk ten przypuścił, iż autor dzieła ruskiego, z którego korzystał Długosz, napisał, że Lwowic zmarł 21 kwietnia, niedługo przed świętem swego patrona, na które przypadały jego urodziny, natomiast polski kronikarz dokonał błędnego tłumaczenia.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 351, opowiedział się za datą 24 kwietnia 1308; K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 134, przyp. 731, przyjął datę 23 kwietnia 1308; D. Dąbrowski, Rodowód Romanowiczów książąt wołyńskich, Poznań – Wrocław 2002, s. 204, twierdził, że Jerzy zmarł 21 kwietnia 1308.
- ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 134, wymienił Lwa, Andrzeja i Marię. D. Dąbrowski, Rodowód Romanowiczów książąt wołyńskich, Poznań – Wrocław 2002, s. 217, uwzględnił jeszcze Anastazję.
Bibliografia
- Balzer O., Genealogia Piastów, Akademia Umiejętności, Kraków 1895, s. 347–351.
- Dąbrowski D., Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich, Wydawnictwo Historyczne, Poznań – Wrocław 2002, ISBN 83-913563-8-8, s. 199–217.
- Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Wydawnictwo Historyczne, Poznań – Wrocław 2001, ISBN 83-913563-5-3, s. 132–135.
- Sroka S.A., Eufemia, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, ISBN 83-08-02829-2, s. 220.