Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca (ONS, łac. insufficientia cordis acuta, ang. acute heart failure) – szybko rozwijający się zespół objawów podmiotowych i przedmiotowych spowodowanych upośledzeniem czynności skurczowej lub rozkurczowej. Może rozwinąć się de novo lub jako dekompensacja przewlekłej niewydolności serca.

Podział

Postaci kliniczne

1. ostra niewyrównana niewydolność serca
2. nadciśnieniowa ostra niewydolność serca (przełom nadciśnieniowy)
3. obrzęk płuc
4. wstrząs kardiogenny
5. niewydolność serca z dużym rzutem
6. prawostronna niewydolność serca

Klasyfikacje

klasyfikacja Killipa-Kimballa

• I – nie ma objawów klinicznych dekompensacji serca, bez cech zastoju w krążeniu płucnym ani III tonu serca
• II – niewydolność serca, zastój poniżej dolnych kątów łopatek objawiający się wilgotnymi rzężeniami i (lub) III ton serca
• III – pełnoobjawowy obrzęk płuc, rzężenia nad ponad połową pól płucnych
• IV – wstrząs kardiogenny, hipotonia (ciśnienie tętnicze skurczowe ≤90 mm Hg) i cechy hipoperfuzji obwodowej (oliguria, sinica, zlewne poty)

klasyfikacja Forrestera

• I – chorzy bez objawów hipoperfuzji obwodowej i bez cech zastoju w płucach; CI > 2,2 l/min/m², PCWP <18 mm Hg
• II – chorzy z izolowanym zastojem w płucach, bez objawów hipoperfuzji obwodowej; CI > 2,2 l/min/m², PCWP > 18 mm Hg
• III – chorzy ze wstrząsem hipowolemicznym, z objawami hipoperfuzji obwodowej, ale bez cech zastoju w płucach. CI < 2,2 l/min/m², PCWP <18 mm Hg
• IV – chorzy we wstrząsie kardiogennym, z objawami hipoperfuzji obwodowej i cechami zastoju w płucach. CI < 2,2 l/min/m², PCWP >18 mm Hg.

Objawy i przebieg

Nieprawidłowości w badaniach dodatkowych

EKG

• zazwyczaj nieprawidłowe, zależne od choroby podstawowej

Gazometria krwi tętniczej

RTG klatki piersiowej

• objawy choroby podstawowej
• zastój w krążeniu płucnym

ECHO serca

• ocena charakteru zaburzenia czynności serca

Rozpoznanie

Rozpoznanie opiera się na wywiadzie, badaniu przedmiotowym i na wynikach badań dodatkowych.

Różnicowanie

Ostra niewydolność serca różnicuje się z:

• zaostrzeniem astmy
• zaostrzeniem POChP
• zatorowością płucną.

Kardiogenny obrzęk płuc wymaga różnicowania z obrzękiem niekardiogennym.

Leczenie

Leczenie farmakologiczne

• nitraty
• diuretyki
• leki inotropowe dodatnie:
  • dopamina
  • dobutamina
  • milrinon
  • adrenalina
  • glikozydy nasercowe
• noradrenalina
• leki antyarytmiczne (amiodaron; przeciwwskazane leki klasy IC)

Leczenie wspomagające

• tlenoterapia, wentylacja wspomagana
• mechaniczne wspomaganie czynności serca
  • kontrapulsacja wewnatrzaortalna (IABP)
  • urządzenia wspomagające czynność komór (VAD)

Bibliografia

• Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 323-332. ISBN 83-7430-031-0.