Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza

Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza – zawody lotnicze balonów wolnych, organizowane w Polsce w latach 1925–1939.

Aż do 1925 loty balonów wolnych w Polsce w celach sportowych miały miejsce sporadycznie, przede wszystkim z powodu trudności finansowych. Były prowadzone tylko przez załogi wojskowe. W miarę zwiększenia się kadry pilotów balonowych zaistniała możliwość zorganizowania zawodów sportowych. Rok 1925 był rokiem przełomowym. Z inicjatywy płk. pil. ster. Feliksa Bołsunowskiego, ówczesnego szefa Referatu Balonowego w Departamencie Aeronautyki MSWojsk oraz przy poparciu Okręgu Stołecznego LOPP zostały zorganizowane I Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza.

Zawody te były główną imprezą krajową, która odbywała się zazwyczaj co roku. Oprócz wojskowych pilotów i obserwatorów balonowych, których wybierano na podstawie losowania, udział w zawodach brali również piloci cywilni. Zawody, w zależności od uchwały komisji, były rozgrywane w następujących konkurencjach: lot na odległość, czas trwania lotu i lotu do celu. Dodatkowym utrudnieniem zawodów było wykonywanie lotów włącznie na terytorium kraju. Piloci, którzy przekroczyli granicę państwową, nie byli klasyfikowani.

Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza odegrały ważną rolę w rozwoju sportu balonowego w Polsce. W sumie odbyło się 11 zawodów. Miejscem startu pierwszych kolejnych pięciu zawodów była Warszawa, trzy razy zawody odbyły się w Toruniu, dwa razy w Mościcach i raz w Jabłonnie. W pierwszych zawodach, które miały miejsce 25 października 1925 wzięły udział zaledwie 3 balony, natomiast w ostatnich – aż 14. w pierwszych zawodach zwyciężyła załoga w składzie por. Jan Zakrzewski i por. Antoni Janusz, która przeleciała balonem „Poznań” 142 km, docierając w okolice Janowa. W 1935 załoga por. Stanisław Łojasiewicz i inż. Franciszek Janik ustanowiła rekord czasu lotu 20:35 h oraz długości lotu balonem 609,7 km. W ostatnich zawodach załoga balonu „Lublin” kpt. Władysław Pomaski i ppor. Kajetan Kalisz poprawiła rekord czasu lotu na 22:35 h.

Zwycięzcy

Nr zawodów	Data	Miejsce zawodów	Liczba balonów	Załoga	Balon	Czas lotu [h]	Odległość [km]
I	25.10.1925	Warszawa	3	por. Jan Zakrzewski, por. Antoni Janusz	Poznań	2:47	142,00
II	19.10.1926	Warszawa	3	por. Stanisław Brenk, por. Jerzy Kowalski	Poznań	7:18	234,00
III	30.10.1928	Warszawa	4	por. Franciszek Hynek, por. Zbigniew Burzyński	Lwów	12:58	380,00
IV	5.10.1930	Warszawa	6	por. Władysław Pomaski, por. Jan Zakrzewski	Warszawa	10:59	400,00
V	27.10.1931	Warszawa	8	por. Władysław Pomaski, por. Antoni Stencel	Kraków	6:23	325,00
VI	26.09.1933	Jabłonna	7	por. Jan Zakrzewski (solo)	Gniezno	4:20	121,80
VII	26.05.1935	Toruń	11	por. Stanisław Łojasiewicz, inż. Franciszek Janik	Syrena	20:35	609,70
VIII	17.05.1936	Toruń	12	por. Bronisław Koblański, Władysław Kubica	Sanok	lot docelowy	0,9 do celu
IX	30.05.1937	Toruń	12	por. Bronisław Koblański, Władysław Kubica	Sanok	lot ograniczony	do 100
X	8.05.1938	Mościce	12	por. Stanisław Kotowski, ppor. Kazimierz Siemaszkiewicz	Katowice	brak danych	380,00
XI	28.05.1939	Mościce	14	kpt. Władysław Pomaski, ppor. Kajetan Kalisz	Lublin	22:35	164,30

Bibliografia

• Tomasz Matuszak, Udział żołnierzy Wojsk Balonowych w imprezach sportowych w latach 1921–1939, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej” 2000, nr 23.