Pawieł Rotmistrow

Paweł Aleksiejewicz Rotmistrow, ros. Павел Алексеевич Ротмистров (ur. 6 czerwca 1901 w m. Skoworowo, gubernia twerska, zm. 6 kwietnia 1982 w Moskwie) – radziecki dowódca wojskowy, główny marszałek wojsk pancernych ZSRR, prof. dr nauk wojskowych, Bohater Związku Radzieckiego.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 6 czerwca 1901 w Soworowie w rodzinie chłopskiej. W 1919 rozpoczął służbę w Armii Czerwonej i wstąpił do partii komunistycznej WKP(b). Dwa lata później brał udział w tłumieniu powstania w Kronsztadzie. Po ukończeniu szkoły oficerskiej w 1924 dowodził kolejno: kompanią, baterią artylerii i był zastępcą dowódcy batalionu.

Jego zainteresowania związane z bronią pancerną pochodzą z czasów studiów w Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego, którą ukończył w 1931. Sześć lat później objął dowodzenie pułkiem. W 1938 został wykładowcą taktyki w Wojskowej Akademii Motoryzacji i Mechanizacji Armii Czerwonej.

II wojna światowa

W 1939 wziął udział w wojnie zimowej, początkowo jako dowódca batalionu czołgów, później szef sztabu 35. Brygady Pancernej, wreszcie zastępca dowódcy dywizji pancernej. W maju 1941, już jako pułkownik, został szefem sztabu 4. Korpusu Zmechanizowanego i na tym stanowisku rozpoczął wojnę z III Rzeszą. Walcząc na terenie Litwy, znalazł się w okrążaniu, z którego udało mu się wyrwać wraz z grupą żołnierzy. We wrześniu 1941 objął dowództwo 9. Brygady Pancernej, na której czele brał udział w walkach pod Starą Russą, Kalininem i Klinem. Wiosną 1942 został awansowany do stopnia generała, objął dowodzenia 7. Korpusu Pancernego, który od jesieni tego roku uczestniczył w walkach pod Stalingradem. Podczas kontrofensywy radzieckiej w grudniu 1942 bronił rubieży rzeki Myszkowa, nie pozwalając wojskom niemieckim dowodzonym przez feldmarszałka Ericha von Mansteina przebić się do 6. Armii feldmarszałka Friedricha Paulusa. Pod Kurskiem obaj dowódcy znowu się spotkali. Rotmistrow dowodził wówczas 5. Armią Pancerną Gwardii, walcząca w składzie Frontu Stepowego gen. Iwana Koniewa. W dniach 11–12 sierpnia 1943 jego wojska wzięły udział w słynnym boju pancernym pod Prochorowką. W sierpniu 1943 uczestniczył w kontrnatarciu pod Charkowem, a później w dalszych walkach na Ukrainie: forsowanie Dniepru, wyzwalanie Krzywego Rogu i Kirowgradu. W styczniu 1944 u boku gen. Iwana Koniewa brał udział w operacji korsuńskiej. Miesiąc później został awansowany do stopnia marszałka wojsk pancernych. Po przeniesieniu 5. Armii Pancernej Gwardii z 2. Frontu Ukraińskiego na 3. Front Białoruski, brał udział w Operacji Bagration. W sierpniu 1944 mianowano go zastępcą dowódcy wojsk pancernych Armii Czerwonej.

Okres powojenny

Po zakończeniu wojny dowodził radzieckimi zmechanizowanymi wojskami pancernymi stacjonującymi na terenie okupowanych Niemiec, a później na Dalekim Wschodzie. W 1948 wrócił do pracy naukowej i dydaktycznej w Akademii Sztabu Generalnego. W 1958 został profesorem nauk wojskowych i przez następnych sześć lat kierował Akademią Wojsk Pancernych. W 1962 otrzymał awans do stopnia głównego marszałka wojsk pancernych ZSRR. W okresie powojennym stał się jednym z najwybitniejszych radzieckich specjalistów od broni pancernej. Zmarł 6 kwietnia 1982 w Moskwie.

Odznaczenia

• Medal "Złota Gwiazda" Bohatera Związku Radzieckiego (7 maja 1965)
• Order Lenina – sześciokrotnie
• Order Rewolucji Październikowej (1968)
• Order Czerwonego Sztandaru – czterokrotnie
• Order Suworowa I klasy (1944)
• Order Kutuzowa I klasy
• Order Suworowa II klasy (1943)
• Order Czerwonej Gwiazdy (1940)
• Order "Za Służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR" III stopnia
• I inne

Bibliografia

• Encyklopedia II Wojny Światowej: Wielkie bitwy, nr książki 49, s. 7
• (ros.) Historia świata w Internecie – Biografia Pawła Rotmistrowa
• (ros.) Marszałkowie i Admirałowie Floty ZSSR
• (ros.) Czas i czołgi