Operacja Fall Blau

Operacja Fall Blau - walki toczone w czasie II wojny światowej na prawym skrzydle ofensywy niemieckiej w latach 1942-43 przeprowadzonej w celu przełamania impasu z końca 1941 i zdobycia cennych złóż ropy w podkaukaskim Majkopie i w Baku nad Morzem Kaspijskim.

Polecenie przygotowania i rozpoczęcia operacji kaukaskiej zostało sformułowane przez Hitlera w dyrektywie nr 41. Niemcy przygotowali akcję dezinformacyjną w celu zapewnienia pełnego zaskoczenia i zmniejszenia strat własnych. W ramach tych działań przygotowano plan uderzenia na Moskwę i zadbano o jego przechwycenie przez ZSRR.

Rozpoczęcie ofensywy

Niemiecki atak rozpoczęto o świcie 28 czerwca 1942 roku. Obiektami ataków były radzieckie 13.Armia i 40.Armia. Około godz. 10 niemiecka 4 Armia Pancerna ruszyła w kierunku na Don. Na północ od niej nacierał 55.Korpus Armijny, a na południe węgierska 2.Armia. Obrona została przerwana i niemiecki czołgi wdarły się 12 km w głąb linii wroga. Wszystkie radzieckie kontrataki załamały się na skutek złego dowodzenia i nieumiejętnego wprowadzenia do walki. Następnego dnia Niemcy wdarli się do Bykowa i rozpędzili sztab 40.Armii. Radziecki 1. Korpus Pancerny, mający za zadanie powstrzymać natarcie niemieckie, z powodu dużych strat 5 lipca musiał się wycofać za rzekę Ołym.

6 sierpnia niemiecka 1 Armia Pancerna przekroczyła Kubań i zbliżyła się do pól naftowych Majkopu, który został zdobyty 9 sierpnia.

W tym czasie 19 sierpnia generał Paulus wydał rozkaz ataku na Stalingrad. 23 sierpnia wojska niemieckiej Grupy Armii B dotarły do Wołgi, a 13 września na przedmieścia Stalingradu. Rozpoczęły się zacięte walki na ulicach miasta.

6 października niemieckie jednostki pancerne zdobyły miasto Małgobek niedaleko Groznego.

Armia niemiecka po rozciągnięciu linii zaopatrzeniowych, niszczeniu przez Armię Czerwoną instalacji wydobywających ropę oraz przegranej bitwie pod Stalingradem utraciła inicjatywę strategiczną, choć dotarła aż na przedmieścia Władykaukazu i zatknęli flagę na Elbrusie.

28 grudnia 1942 Adolf Hitler nakazał rozpoczęcie odwrotu z Kaukazu. Jednak bitwa o Kaukaz jeszcze się nie zakończyła. Armia radziecka w celu odsunięcia wojsk niemieckich od Kaukazu przeprowadziła trzy operacje:

• operację północnokaukaską (1 stycznia — 4 lutego 1943)
• operację rostowską (1 stycznia — 18 lutego 1943)
• operację krasnodarską (9 lutego — 16 marca 1943)

Niemcy prowadzili wobec kaukaskich narodów politykę znacznie łagodniejszą niż wobec ludności słowiańskiej. Pozwolili na otwarcie meczetów, zwrócili część ziemi zabranej góralom podczas kolektywizacji, pozwolili na działalność kulturalną.

Liczyli iż skłoni to górali do współpracy z Niemcami. Rzeczywiście wielu przedstawicieli narodów kaukaskich wstępowało do proniemieckich ugrupowań zbrojnych i podejmowało aktywną walkę zbrojną przeciwko Sowietom.

Zobacz też

• Terekli-Mekteb

Bibliografia

• George M. Nipe Jr. (2000). Last Victory in Russia: The SS-Panzerkorps and Manstein's Kharkov Counteroffensive—February–March 1943. Schiffer Publishing. ISBN 0-76431-186-7.
• Erich von Manstein (2004). Lost Victories: The War Memoirs of Hitler's Most Brilliant General. Zenith Press. ISBN 0-76032-054-3.
• David M. Glantz (1998). When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler. University Press of Kansas. ISBN 0-70060-899-0.
• Timothy Woods, Andrew A. Wiest, M. K. Barbier, Strategy and Tactics Infantry Warfare, Zenith Imprint, 2002 ISBN 0760314012