Władimir Kowalewski

Włodzimierz Kowalewski (ros. Владимир Онуфриевич Ковалевский, ur. 2 sierpnia 1842 w Szustiance koło Witebska, zm. 15 kwietnia 1883 w Moskwie) – rosyjski paleontolog, ewolucjonista, Polak z pochodzenia, powstaniec styczniowy.

Mąż matematyczki Zofii Kowalewskiej, brat embriologa Aleksandra Kowalewskiego.

Życiorys

Od 1854 studiował prawo na Uniwersytecie Petersburskim, które ukończył w 1861. Od razu po zakończeniu nauki wyjechał do Niemiec, gdzie otrzymał doktorat z filozofii na uniwersytecie w Jenie, a potem do Anglii. W czasie pobytu w Europie Zachodniej rozpoczął studia paleontologiczne.

Na wieść o wybuchu powstania styczniowego wyjechał do Polski i brał udział w walkach. W 1866 wziął udział w kampanii Garibaldiego przeciwko Austrii. Następnie podjął badania geologiczne.

W 1873 powrócił do Rosji, gdzie na uniwersytecie petersburskim w 1875 zdał egzamin na magistra mineralogii i geognozji. Od 1881 docent geologii uniwersytetu moskiewskiego.

Zaangażował się finansowo i organizacyjnie w spółkę naftową eksploatującą złoża ropy koło Baku. W wyniku bankructwa tej firmy popełnił samobójstwo.

Dorobek naukowy

Głównym obszarem badawczym Kowalewskiego była ewolucja kopytnych. Przeprowadził rekonstrukcję ewolucji koniowatych w tak pełny, jak na XIX w., sposób, że model rozwoju i przekształceń form prowadzących do współczesnego konia stał się jednym ze sztandarowych przykładów zastosowania ewolucjonizmu w paleontologii.

Badał związek zmian anatomicznych organów w trakcie filogenezy danej grupy ze zmianami środowiska, będąc jednym z pionierów paleoekologii. Jako pierwszy odkrył zjawisko radiacji adaptywnej.

Był głównym propagatorem teorii ewolucji Darwina w Rosji.

Wybrane prace

• On the Osteology of the Hyopotamidae (1873)
• Sur l'Anchiterium aure lianense et sur l'histoire paleontologique des cheveaux (1873)
• Остеология двух ископаемых видов из группы копытных - Entelodon и Gelocus Aimardi" (1875)
• Osteologie des Genus Entelodon Aym.
• Monographie der Gattung Antracotherium Cuv. und Versuch einer naturlichen Klassification d. fossilen Huftthiere" (1876)
• О границах между юрской и меловой формациями" (1877)

Bibliografia

• Zofia Kielan-Jaworowska (red.), 1963 - Mały słownik paleontologiczny. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• http://www.rulex.ru/01110029.htm
• http://bril2002.narod.ru/pat4.html