Franciszek Mróz: Różnice pomiędzy wersjami

Franciszek Mróz
"Żółw", "Bóbr"
	UWAGA: Błąd parametru; {{{rodzaj wojsk}}}=lądowe, kawaleria, marynarka, lotnictwo; Ten parametr może przyjmować jedynie wartości: lądowe; lotnictwo; marynarka; paramilitarny;
	Ilustracja
	chorąży
Data i miejsce urodzenia	10 grudnia 1910 ; Skrzynka (powiat myślenicki)
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 1951 ; Kraków Więzienie Montelupich
Siły zbrojne	Wojsko Polskie II RP
Jednostki	1932-1933 26 Pułk Piechoty (II RP) - plutonowy; 1942-1945 Armia Krajowa, 1946-1947 Wolność i Niezawisłość; 1947-1950 oddział por Józefa Miki

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:35, 11 kwi 2010

Franciszek Mróz ps. Żółw, Bóbr, Dziadek, Halniak (ur. 10 grudnia 1910 w Skrzynce, stracony 25 czerwca 1951 w Więzieniu Montelupich w Krakowie) – uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej.

Lata międzywojenne

Mieszkał w Skrzynce prowadząc niewielkie gospodarstwo rolne razem ze swoją matką. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej, ale zdolności i samokształcenie pozwoliły mu zdobyć wiedzę przewyższającą formalne wykształcenie. W latach 1932-1933 odbył służbę wojskową w 26 Pułku Piechoty we Lwowie. We Lwowie chodził do teatrów i oper co zaowocowało, po powrocie do domu, zorganizowaniem chóru i amatorskiego teatru w rodzinnej Skrzynce. Jako pierwszy w okolicy założył winnicę, sprowadzając mrozoodporne sadzonki ze Szwecji.

1939-1945

Walczył w czasie kampanii wrześniowej w stopniu plutonowego. Po powrocie do rodzinnej wsi rozpoczął działalność konspiracyjną, gromadząc broń i amunicję. W 1943 zorganizował jeden z pierwszych oddziałów dywersyjnych na ziemi myślenickiej, wchodzący w skład AK. W 1944 oddział partyzancki "Żółw", obok dziesięciu innych oddziałów wchodził w skład myślenickiego obwodu AK o kryptonimie "Murawa". Oddział przeważnie kwaterował na terenie Skrzynki lub Kędzierzynki.

W czasie okupacji Mróz organizował pomoc dla kilku rodzin żydowskich i uciekinierów z niemieckiej niewoli (głównie Rosjan).

1946-1950

Po zakończeniu działań wojennych ujawnił się. Został za działalność konspiracyjną awansowany do stopnia chorążego oraz odznaczony Krzyżem Walecznych. Zagrożony aresztowaniem postanowił ukrywać się. W lecie 1946 zorganizował oddział zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, podporządkowany Józefowi Kurasiowi Ogniowi. Na skutek aresztowań pod koniec 1946 i ujawnień w ramach amnestii 1947 roku oddział przestał istnieć. Mróz ukrywał się na własną rękę, po czym w październiku 1947 skontaktował się z por. Józefem Miką z pobliskiego Gruszowa. Razem z Tadeuszem Lenartem oraz Emilem Przeciszowskim stworzyli czteroosobowy oddział partyzancki. Mimo usilnych starań miejscowych oddziałów KBW, UB, ORMO i MO oddział utrzymał się w terenie do 1950. Wprowadzenie do grupy agenta UB podającego się za łącznika z Zachodem pozwoliło UB przeprowadzić w październiku 1950 operację, w wyniku której Mróz i Józef Mika zostali aresztowani a Przeciszowski z Lenartem zginęli w walce. Agentem wprowadzonym do grupy był Marian Reniak, który wydał później swoje wspomnienia z tej akcji ("Człowiek stamtąd") przedstawiając, zgodnie z wytycznymi komunistycznej propagandy, partyzantów jako pospolitych bandytów.

Proces i egzekucja

Po aresztowaniu Mróz poddawany był torturom. W trakcie procesu sędzia Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie nie zezwolił na przesłuchanie 18 świadków wezwanych przez obrońcę, m.in. rodzin żydowskich oraz sowieckich żołnierzy, uciekinierów z niemieckiej niewoli ukrywanych w czasie wojny przez Mroza. Sądzony był razem z Józefem Miką, wyrok w ich sprawie zapadł 12 maja 1951. Obydwaj zostali skazani na karę śmierci i rozstrzelani w Więzieniu Montelupich w Krakowie 25 czerwca 1951. Pochowano ich w jednym grobie na Cmentarzu Rakowickim.

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start

Apolonia Ptak "Prawem wilka"
Kazimierz Kowalski, Piotr Przęczek "Z dziejów Dobczyc" część 9, 12, 15, 19, 20, 24 (miesięcznik "Tapeta")
Władysław Banach "Nastały krwawe dni"
Filip Musiał "Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie 1946-1955"
Marian Reniak "Człowiek stamtąd"

Szablon:Bibliografia stop

Zobacz też

Żołnierze wyklęci

@@ Linia 21: / Linia 21: @@
  | galeria_commons    =
 }}
-'''Franciszek Mróz''' [[pseudonim|ps.]] ''Żółw'', ''Bóbr'', ''Dziadek'', ''Halniak'' (ur. [[10 grudnia]] [[1910]] w [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]] stracony [[25 czerwca]] [[1951]] w [[Więzienie Montelupich|Więzieniu Montelupich]] w [[Kraków|Krakowie]]) - uczestnik [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], żołnierz partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej.
+'''Franciszek Mróz''' [[pseudonim|ps.]] ''Żółw'', ''Bóbr'', ''Dziadek'', ''Halniak'' (ur. [[10 grudnia]] [[1910]] w [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]], stracony [[25 czerwca]] [[1951]] w [[Więzienie Montelupich|Więzieniu Montelupich]] w [[Kraków|Krakowie]]) – uczestnik [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], żołnierz partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej.
-===Lata międzywojenne===
-Mieszkał w [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]] prowadząc niewielkie gospodarstwo rolne razem ze swoją matką. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej, ale ponadprzeciętne zdolności i samokształcenie pozwoliły mu zdobyć wiedzę, znacznie przewyższającą formalne wykształcenie. W latach 1932-1933 odbywał służbę wojskową w [[26 Pułk Piechoty (II RP)|26 Pułku Piechoty]] we [[Lwów|Lwowie]] poszerzając swoje zainteresowania, gdzie m.in. chodził do lwowskich teatrów i oper co zaowocowało, po powrocie do domu, zorganizowaniem chóru i amatorskiego teatru w rodzinnej [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]]. Jako pierwszy w okolicy założył winnicę, sprowadzając mrozoodporne sadzonki ze Szwecji.
-===1939-1945===
-Walczył w [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w stopniu plutonowego. Po powrocie do rodzinnej wsi rozpoczyna działalność konspiracyjną, gromadząc broń i amunicję. W roku 1943 organizuje jeden z pierwszych oddziałów dywersyjnych na ziemi myślenickiej, wchodzący w skład [[Armia Krajowa|AK]]. W roku 1944 Oddział Partyzancki "Żółw", obok dziesięciu innych oddziałów wchodzi w skład myślenickiego obwodu [[Armia Krajowa|AK]] o  kryptonimie "Murawa". Oddział przeważnie kwateruje na terenie [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynki]] lub [[Kędzierzynka|Kędzierzynki]].
+==Lata międzywojenne==
-W czasie okupacji Mróz organizuje pomoc dla kilku rodzin żydowskich i uciekinierów z niemieckiej niewoli (głównie Rosjan).
+Mieszkał w [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]] prowadząc niewielkie gospodarstwo rolne razem ze swoją matką. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej, ale zdolności i samokształcenie pozwoliły mu zdobyć wiedzę przewyższającą formalne wykształcenie. W latach [[1932]]-[[1933]] odbył służbę wojskową w [[26 Pułk Piechoty (II RP)|26 Pułku Piechoty]] we [[Lwów|Lwowie]]. We Lwowie chodził do teatrów i oper co zaowocowało, po powrocie do domu, zorganizowaniem chóru i amatorskiego teatru w rodzinnej [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynce]]. Jako pierwszy w okolicy założył winnicę, sprowadzając mrozoodporne sadzonki ze [[Szwecja|Szwecji]].
-===1946-1950===
+==1939-1945==
+Walczył w czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w stopniu plutonowego. Po powrocie do rodzinnej wsi rozpoczął działalność konspiracyjną, gromadząc broń i amunicję. W [[1943]] zorganizował jeden z pierwszych oddziałów dywersyjnych na ziemi myślenickiej, wchodzący w skład [[Armia Krajowa|AK]]. W [[1944]] oddział partyzancki "Żółw", obok dziesięciu innych oddziałów wchodził w skład myślenickiego obwodu [[Armia Krajowa|AK]] o kryptonimie "Murawa". Oddział przeważnie kwaterował na terenie [[Skrzynka (powiat myślenicki)|Skrzynki]] lub [[Kędzierzynka|Kędzierzynki]].
-Po zakończeniu działań wojennych początkowo ujawnia się, zostaje za działalność konspiracyjną awansowany do stopnia chorążego oraz odznaczony [[Krzyż Walecznych|Krzyżem Walecznych]]. Zagrożony aresztowaniem postanawia się ukrywać. W lecie 1946 roku organizuje oddział Zrzeszenia [[Wolność i Niezawisłość]], podporządkowany [[Józef Kuraś|Józefowi Kurasiowi ''Ogniowi'']]. Na skutek aresztowań pod koniec 1946 i ujawnień w ramach [[Amnestia w 1947 roku|amnestii 1947 roku]] oddział przestaje istnieć. Mróz ukrywa się na własną rękę, po czym w październiku 1947 roku kontaktuje się z por. [[Józef Mika (żołnierz)|Józefem Miką]] z pobliskiego [[Gruszów (powiat myślenicki)|Gruszowa]]. Razem z Tadeuszem Lenartem oraz Emilem Przeciszowskim tworzą czteroosobowy oddział partyzancki. Mimo usilnych starań miejscowych oddziałów [[Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego|KBW]], [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]], [[Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej|ORMO]] i [[Milicja Obywatelska|MO]] oddział utrzymuje się w terenie do 1950 roku. Dopiero wprowadzenie do grupy agenta [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]] podającego się za łącznika z Zachodem pozwala [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]] przeprowadzić w październiku 1950 operację w wyniku, której Mróz i [[Józef Mika|Mika]] zostają aresztowani a Przeciszowski z Lenartem giną w walce. Agentem wprowadzonym do grupy był [[Marian Reniak]], który wydaje później swoje wspomnienia z tej akcji ("Człowiek stamtąd") przedstawiając, zgodnie z wytycznymi komunistycznej propagandy, partyzantów jako pospolitych bandytów.
+W czasie okupacji Mróz organizował pomoc dla kilku rodzin żydowskich i uciekinierów z niemieckiej niewoli (głównie Rosjan).
-===Proces i egzekucja===
-Po aresztowaniu Mróz poddawany jest torturom. W trakcie procesu sędzia [[Wojskowe sądy rejonowe|Wojskowego Sądu Rejonowego]] w Krakowie nie zezwala na przesłuchanie 18 świadków wezwanych przez obrońcę, m.in. rodzin żydowskich oraz sowieckich żołnierzy, uciekinierów z niemieckiej niewoli ukrywanych w czasie wojny przez Mroza. Sądzony jest razem z [[Józef Mika (żołnierz)|Miką]], wyrok w ich sprawie zapada 12 maja 1951 roku, obydwaj zostają skazani na karę śmierci. Obydwaj zostają rozstrzelani w [[Więzienie Montelupich|Więzieniu Montelupich]] w [[Kraków|Krakowie]] 25 czerwca 1951 roku. Pochowano ich w jednym grobie na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]].
-== Zobacz też ==
+==1946-1950==
+Po zakończeniu działań wojennych ujawnił się. Został za działalność konspiracyjną awansowany do stopnia chorążego oraz odznaczony [[Krzyż Walecznych|Krzyżem Walecznych]]. Zagrożony aresztowaniem postanowił ukrywać się. W lecie [[1946]] zorganizował oddział zrzeszenia [[Wolność i Niezawisłość]], podporządkowany [[Józef Kuraś|Józefowi Kurasiowi ''Ogniowi'']]. Na skutek aresztowań pod koniec 1946 i ujawnień w ramach [[Amnestia w 1947 roku|amnestii 1947 roku]] oddział przestał istnieć. Mróz ukrywał się na własną rękę, po czym w październiku [[1947]] skontaktował się z por. [[Józef Mika (żołnierz)|Józefem Miką]] z pobliskiego [[Gruszów (powiat myślenicki)|Gruszowa]]. Razem z Tadeuszem Lenartem oraz Emilem Przeciszowskim stworzyli czteroosobowy oddział partyzancki. Mimo usilnych starań miejscowych oddziałów [[Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego|KBW]], [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]], [[Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej|ORMO]] i [[Milicja Obywatelska|MO]] oddział utrzymał się w terenie do [[1950]]. Wprowadzenie do grupy agenta UB podającego się za łącznika z Zachodem pozwoliło UB przeprowadzić w październiku 1950 operację, w wyniku której Mróz i Józef Mika zostali aresztowani a Przeciszowski z Lenartem zginęli w walce. Agentem wprowadzonym do grupy był [[Marian Reniak]], który wydał później swoje wspomnienia z tej akcji ("Człowiek stamtąd") przedstawiając, zgodnie z wytycznymi komunistycznej propagandy, partyzantów jako pospolitych bandytów.
-* [[Żołnierze wyklęci]]
+==Proces i egzekucja==
-{{Przypisy}}
+Po aresztowaniu Mróz poddawany był torturom. W trakcie procesu sędzia [[Wojskowe sądy rejonowe|Wojskowego Sądu Rejonowego]] w Krakowie nie zezwolił na przesłuchanie 18 świadków wezwanych przez obrońcę, m.in. rodzin żydowskich oraz sowieckich żołnierzy, uciekinierów z niemieckiej niewoli ukrywanych w czasie wojny przez Mroza. Sądzony był razem z Józefem Miką, wyrok w ich sprawie zapadł 12 maja [[1951]]. Obydwaj zostali skazani na karę śmierci i rozstrzelani w [[Więzienie Montelupich|Więzieniu Montelupich]] w [[Kraków|Krakowie]] 25 czerwca 1951. Pochowano ich w jednym grobie na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]].
 == Bibliografia ==
@@ Linia 48: / Linia 45: @@
 # Marian Reniak "Człowiek stamtąd"
 {{Bibliografia stop}}
+== Zobacz też ==
+* [[Żołnierze wyklęci]]
 {{DEFAULTSORT:Mróz, Franciszek}}