Adam Bochenek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Adam Bochenek.jpg|Adam Bochenek|thumb]]
[[Plik:Adam Bochenek.jpg|Adam Bochenek|thumb]]
'''Adam Wawrzyniec Bochenek''' (ur. [[10 sierpnia]] [[1875]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[25 maja]] [[1913]] tamże) – [[Polska|polski]] [[lekarz]], [[anatomia|anatom]], [[histologia|histolog]], antropolog.
'''Adam Wawrzyniec Bochenek''' (ur. [[10 sierpnia]] [[1875]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[25 maja]] [[1913]] tamże) – [[Polska|polski]] [[lekarz]], [[anatomia|anatom]], [[histologia|histolog]], antropolog. Autor wielokrotnie wznawianego podręcznika anatomii.


== Życiorys ==
== Życiorys ==

Wersja z 13:55, 24 kwi 2010

Adam Bochenek

Adam Wawrzyniec Bochenek (ur. 10 sierpnia 1875 w Krakowie, zm. 25 maja 1913 tamże) – polski lekarz, anatom, histolog, antropolog. Autor wielokrotnie wznawianego podręcznika anatomii.

Życiorys

Był synem profesora ekonomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Mieczysława (1838–1887) i Heleny z Klickich[1]. Wykształcenie średnie uzyskał w Krakowie, po czym w latach 1892–1898 studiował na UJ nauki medyczne, uzyskując w 1898 stopień doktora wszechnauk lekarskich. W czasie studiów współpracował z Henrykiem Hoyerem (młodszym) jako demonstrator, był także asystentem przy Katedrze Anatomii u Kazimierza Kostaneckiego.

W latach 1899–1901 przebywał za granicą, studiował antropologię w Instytucie Schwalbego w Strasburgu oraz na Uniwersytecie w Leuven, gdzie uczył się neuroanatomii u Van Gehuchtena. W 1903 i 1904 przebywał w stacji zoologicznej w Neapolu. W 1901 habilitował się na UJ ("O budowie komórki nerwowej ślimaka Helix pomatia"), od 1906 był profesorem nadzwyczajnym. Wykładał anatomię opisową, zorganizował laboratorium badawcze zajmujące się budową i przebiegiem włókien układu nerwowego. Był autorem 28 prac naukowych, przeważnie z dziedziny histologii i embriologii bezkręgowców. Prowadził też badania antropologiczne nad ludnością wiejską Kutna, Łęczycy i powiatu mławskiego.

Współpracownikami Bochenka byli Grzywo-Dąbrowski, Frenkel, Jaworowski, Macieszyna-Jeleńska, Kleczkowicz i inni.

Zmarł śmiercią samobójczą, wstrzykując sobie substancję do konserwacji preparatów anatomicznych; popadł w depresję w trakcie reorganizacji wydziału, wskutek której został odsunięty od pracy naukowej.

Nekrologi napisali Adam Wrzosek[2], Emil Godlewski[3], Józef Zawadzki[4], Stanisław Maziarski[5]. Pamięci Adama Bochenka poświęcił swoją książkę Roman Dyboski[6].

Artykuły wspomnieniowe ukazały się w 70. rocznicę pierwszego wydania podręcznika anatomii[7] i w 75. rocznicę śmierci[8]. Z tej okazji odbyła się też specjalna sesja naukowa i odsłonięto pamiątkową tablicę na ścianie budynku zakładu anatomii w Krakowie[9].

Najbardziej znanym jego dziełem jest wielotomowy podręcznik Anatomia człowieka (I tom z zaplanowanych czterech ukazał się za życia autora w 1909, nakładem PAU). Przed wojną wyszły kolejne tomy. Po wojnie pracę nad podręcznikiem kontynuowali Ciechanowski i Michał Reicher. W latach 1953–1965 ukazało się siedem tomów, potem skrócono całość do pięciu. Anatomia Bochenka jest wznawiana do dziś (ostatnie wydanie w 2003 roku).

Wybrane prace

O ile nie zaznaczono inaczej, jedynym autorem jest Adam Bochenek.
  • O ruchu w świecie zwierzęcym. Wszechświat (1897)
  • O dojrzewaniu i zapłodnieniu jajka u ślimaka Aplysia depilans. Rozpr Wydz Mat-Przyrodn. Akad Umiej w Krakowie (1899)
  • Die Reifung und Befruchtung des Eies von Aplysia depilans. Bull de I'Acad Scie Crac (1899)
  • Die Nervenbahnen des Voderhirns von Salamandra maculosa. Bull de l'Acad. Scie Crac (1899)
  • Drogi nerwowe przedmóżdża salamandry plamistej. Rozpr Wydz Mat-Przyrodn Akad Umiej. w Krakowie (1900)
  • Ueber die Nervenendigungen in den Plexus chorioidei des Frosches. Bull de I'Acad Scie Crac (1899)
  • O unerwieniu splotów naczyniowych mózgu żaby. Rozpr, Wydz. Mat.-Przyrodn. Akad. Umiej. w Krakowie (1900)
  • Arthur van Gehuchten, Adam Bochenek. Le nerv de Willis dans ses connexions avec le nerv pneumo-gastrique. Le Nevraxe 3 (1901)
  • Degenerescence des fibres endogenes ascendantes de la moelle aprés ligature de l’aorte abdominale. Le Nevraxe 3 (1901)
  • Drogi nerwowe dla odruchów wywołanych wrażeniami wzrokowemi. Postęp Okulistyczny (1903)
  • Główniejsze cechy charakterystyki antropologicznej ludności włościańskiej okolicy Kutna i Łęczycy. Mareryaly Komisyi Antropol, Archeol i Etnograf Akad Umiej 7 (1903)
  • Główniejsze cechy charakterystyki ludności włościańskiej okolic Kutna i Łęczycy. Materiały antropologiczno-archeologiczne Komisji Antropologicznej AU 8, s. 101–113 (1904)
  • O wpływie systemu nerwowego na procesy twórcze w organizacyach. Wszechświat (1904)
  • Untersuchungen über das centrale Nervensystem der Wirbellosen. Bull de l'Acad Scie Cracovie (1905)
  • Materiały do charakterystyki antropologicznej ludności Królestwa Polskiego. Materiały antropologiczno-archeologiczne Komisji Antropologicznej AU s. 69-76 (1906)
  • O dojrzewaniu i zapłodnieniu jaja u ślimaka Aplysia depilans. Rozpr Wydz mat-przyr AU s. 69-91 (1902)
  • Anatomia i rozwój jamy ustnej i zębów. Warszawa, nakładem "Przeglądu Dentystycznego", 1905
  • Badania nad budową systemu nerwowego centralnego u mięczaków, osłonic i szkarłupni. Rozpr Wydz mat-przyr AU 45, s. 262-277 (1905)
  • O centralnem rozgałęzieniu włókien nerwu wzrokowego. Sprawozdania z posiedzeń naukowych w sekcyach X Zjazdu Lekarzy i Przyrodn. Polskich we Lwowie (22-25.07.1907). Wydane przez Komitet Gospodarczy, Lwów 1906-1908
  • Über centrale Endigungen des Nervus opticus. Bull de l'Acad Scie Cracovie 91908)
  • Anatomia człowieka (T. 1, Kraków 1909)
  • O gruczołach przytarczycznych. Przegląd Lekarski (1910)
  • Badania nad ośrodkowemi zakończeniami nerwów wzrokowych u zwierząt ssących. Prace Zjazdu Neurologów (1910)
  1. ↑ Słownik biologów polskich. Stanisław Feliksiak (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 78–79. ISBN 83-01-00656-0.
  2. ↑ Wrzosek A. Adam Bochenek, profesor Wszechnicy Jagiellońskiej (1875–1913). Wspomnienie pośmiertne. Lwowski tygodnik lekarski 8, 27 (1913)
  3. ↑ Godlewski E. Ś.p. Prof. Dr Adam Bochenek. Przegląd lekarski 52, 22, s. 325–327
  4. ↑ Zawadzki J. Ś.p. Prof. Adam Bochenek. Medycyna i Kronika lekarska 48, 24, s. 468-469 (1913)
  5. ↑ Maziarski S. Ś.p. Prof. Dr Adam Bochenek (Wspomnienie pośmiertne). Nowiny Lekarskie 25, 7, s. 389–394 (1913)
  6. ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira. Gebethner & Wolff, 1914
  7. ↑ Mierzwa J, Rogawski K, Chrzanowska G. In memory of Adam Bochenek M.D., professor of the Jagiellonian University (1875--1913). On the occasion of the 70th anniversary of issue of "Human Anatomy", volume I.. „Folia morphologica”. 2 (38), s. 241–52, 1979. PMID: 387552. 
  8. ↑ Jurek M. Adam Bochenek (the 75th anniversary of his death). „Materia medica Polona. Polish journal of medicine and pharmacy”. 1 (22), s. 43–6, 1990. PMID: 2079861. 
  9. ↑ Sylwetka Adama Bochenka. [w:] Janina Sokołowska-Pituchowa, Jerzy Walocha: 400 lat Katedry Anatomii w Krakowie (1602–2002). Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2002 ISBN 8323316392 s. 149–160
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Bochenek&oldid=21315879”