José Santos Zelaya

José Santos Zelaya

Nikaragua Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Nikaragui Ustrój polityczny Ustrój polityczny Nikaragui Konstytucja Konstytucja Nikaragui Władza ustawodawcza Zgromadzenie Narodowe René Nuñez Tellez Władza wykonawcza Prezydenci Daniel Ortega Rząd Rząd Daniela Ortegi Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Najwyższy Trybunał Sprawiedliwości Prokurator Generalny Nikaragui Kontrola państwowa Kontrola państwowa Najwyższa Rada Kontroli Nikaragui Guillermo Argüello Poessy Finanse Centralny Bank Nikaragui Leonardo Ovidio Reyes Ramírez Samorząd terytorialny Podział administracyjny Nikaragui Samorząd Terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Wybory Wybory parlamentarne: 2021 Wybory prezydenckie: 2021 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Nikaragui minister: Samuel Santos Wikiprojekt Polityka

José Santos Zelaya (ur. 1 października 1853 w Managui, zm. 17 maja 1919 w Nowym Jorku) – prezydent Nikaragui, podjął próbę podporządkowania sobie krajów Ameryki Środkowej.

Biografia

Urodził się w zamożnej rodzinie plantatorów kawy. Ukończył szkołę w Granadzie, następnie kontynuował edukację we Francji. Po powrocie do Nikaragui w 1876 roku rozpoczął aktywną działalność polityczną, występując przeciwko rządzącym krajem konserwatystom. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX-tego wieku w łonie Partii Konserwatywnej zaczęły nasilać się konflikty wewnętrzne, doprowadzając do upadku rządu Roberto Sacasa. W rezultacie konserwatyści stracili władzę i w lipcu 1893 roku Zelaya objął urząd prezydenta. Nowy prezydent przystąpił do realizacji ambitnego planu robót publicznych, budowy nowych szkół i podniesienia wynagrodzenia nauczycieli. Podjęto prace nad rozbudową sieci dróg i połączeń kolejowych. Wiele uwagi poświęcił Zelaya poprawie sytuacji rolnictwa i rozbudowie Managui.

W swoich działaniach politycznych Zelaya nie krępował się zbytnio regułami demokracji. Za pomocą fałszerstw i nadużyć zapewniał sobie regularne zwycięstwa w kolejnych wyborach prezydenckich. Od zagranicznych przedsiębiorców bez skrępowania pobierał łapówki w zamian za przyznawanie im różnych koncesji i przywilejów. Na arenie międzynarodowej podjął próbę podporządkowania innych krajów Ameryki Środkowej. W 1906 roku odmówił wzięcia udziału w konferencji państw środkowoamerykańskich w San José i rozpoczął działania wojenne przeciwko Hondurasowi. Jego wojska zajęły stolicę Hondurasu Tegucigalpę i obaliły rząd tego kraju. Następnie Zelaya skierował się przeciwko Salwadorowi, próbując wywołać w tym kraju rewolucję. Posunięcia te doprowadziły do interwencji Stanów Zjednoczonych, które w 1907 roku zwołały w Waszyngtonie kolejną konferencję państw Ameryko Środkowej, która podjęła rezolucję nakazującą zakończenie wszelkich sporów. Zelaya jednak złamał to porozumienie. Wówczas władze amerykańskie postanowiły poprzeć w Nikaragui konserwatystów i doprowadzić do jego obalenia. W 1909 roku po rozstrzelaniu przez władze nikaraguańskie dwóch amerykańskich najemników, Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Nikaraguą. W grudniu 1909 roku wsparta przez Stany Zjednoczone koalicja państw środkowoamerykańskich zmusiła Zelayę do ustąpienia ze stanowiska. Były prezydent wyjechał z Nikaragui. Początkowo schronił się w Meksyku, potem zamieszkał w Nowym Jorku.