Tryton (syn Posejdona): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 195.234.20.37 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to SolLuna.
popr. martwy link, linki zewnętrzne, merytoryczne
Linia 2: Linia 2:
'''Tryton''' (także '''Triton''', [[język grecki|gr.]] {{grc|Τρίτων}} ''Trítōn'', [[łacina|łac.]] ''Triton'') – [[mitologia grecka|''mit. gr.'']] bóg morski.
'''Tryton''' (także '''Triton''', [[język grecki|gr.]] {{grc|Τρίτων}} ''Trítōn'', [[łacina|łac.]] ''Triton'') – [[mitologia grecka|''mit. gr.'']] bóg morski.


Według jednej z wersji był bogiem jeziora [[Tritonis]] w [[Libia|Libii]]<ref name="Pierre Grimal">{{cytuj książkę|nazwisko=Grimal|imię=Pierre|autor link=Pierre Grimal|tytuł=Słownik mitologii greckiej i rzymskiej|wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]]|miejsce=Wrocław|data=2008|strony=354|isbn=83-04-04673-3}}</ref>. Uchodził za syna [[Posejdon]]a<ref name="Pierre Grimal" /> i [[Amfitryta|Amfitryty]]<ref name="Pierre Grimal" /> oraz za brata [[Rode]]<ref name="Pierre Grimal" />, a także ojca [[Triteja|Tritei]]<ref name="Pierre Grimal" /><ref name="Triteia Theoi">{{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Nymphe/NympheTriteia.html|tytuł=Triteia|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000-2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2010-11-04}}</ref>, [[Trytonidy|Trytonid]]<ref name="Tritonides Theoi">{{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Nymphe/NymphaiTritonides.html|tytuł=Tritonides|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000-2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2010-11-04}}</ref>, [[trytony (mitologia)|trytonów]]<ref name="Zamarovský">{{cytuj książkę|nazwisko=Zamarovský|imię=Vojtech|autor link=Vojtech Zamarovský|tytuł=Bohovia a hrdinovia antických bájí|wydawca=Perfekt a.s.|miejsce=Bratislava|rok=1998|strony=444|język=sk||isbn=80-8046-098-1}}; polskie wydanie: ''Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej'' (''Encyklopedia mitologii antycznej'', ''Słownik mitologii greckiej i rzymskiej'').</ref><ref name="Tritones Theoi">{{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Pontios/Tritones.html|tytuł=Tritons|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000-2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2010-11-04}}</ref> i [[Pallas (córka Trytona)|Pallas]]<ref name="Pierre Grimal" />. Należał do orszaku Posejdona i Amfitryty.
Według jednej z wersji był bogiem jeziora [[Tritonis]] w [[Libia|Libii]]<ref name="Pierre Grimal">{{cytuj książkę|nazwisko=Grimal|imię=Pierre|autor link=Pierre Grimal|tytuł=Słownik mitologii greckiej i rzymskiej|wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]]|miejsce=Wrocław|data=2008|strony=354|isbn=83-04-04673-3}}</ref>. Uchodził za syna boga [[Posejdon]]a i bogini [[Amfitryta|Amfitryty]] oraz za brata [[nimfy]] [[Rode]], a także za ojca [[Triteja|Tritei]], [[Trytonidy|Trytonid]], [[trytony (mitologia)|trytonów]] i [[Pallas (córka Trytona)|Pallas]]<ref name="Pierre Grimal" /><ref name="Triteia Theoi">{{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Nymphe/NympheTriteia.html|tytuł=Triteia|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000-2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2010-11-04}}</ref><ref name="Tritonides Theoi">{{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Nymphe/NymphaiTritonides.html|tytuł=Tritonides|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000-2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2010-11-04}}</ref><ref name="Zamarovský">{{cytuj książkę|nazwisko=Zamarovský|imię=Vojtech|autor link=Vojtech Zamarovský|tytuł=Bohovia a hrdinovia antických bájí|wydawca=Perfekt a.s.|miejsce=Bratislava|rok=1998|strony=444|język=sk||isbn=80-8046-098-1}}; polskie wydanie: ''Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej'' (''Encyklopedia mitologii antycznej'', ''Słownik mitologii greckiej i rzymskiej'').</ref><ref name="Tritones Theoi">{{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Pontios/Tritones.html|tytuł=Tritons|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000-2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2010-11-04}}</ref>. Należał do orszaku Posejdona i Amfitryty.


Pojawia się w mitach o [[Herakles]]ie, [[Argonauci|Argonautach]] i [[Misenos]]ie.
Pojawia się w mitach o [[Herakles]]ie, [[Argonauci|Argonautach]] i [[Misenos]]ie.


W sztuce wyobrażany jest zwykle w postaci istoty o mieszanej budowie, z [[trójząb|trójzębem]] i wielką muszlą<ref name="Zamarovský" />. Górna część jego ciała (tułów, głowa, ręce) jest podobna do ciała człowieka (tak jak [[centaury (mitologia)|centaurów]] i [[ichtiocentaury|ichtiocentaurów]]), natomiast dolna ma kształt ryby (tak jak ichtiocentaurów i [[hippokampy|hippokampów]])<ref name="Pierre Grimal" />. Czasami posiada jedną parę końskich nóg (tak jak ichtiocentaury).
W sztuce wyobrażany jest zwykle w postaci istoty o mieszanej budowie, z [[trójząb|trójzębem]] i wielką muszlą<ref name="Zamarovský" />. Górna część jego ciała (tułów, głowa, ręce) jest podobna do ciała człowieka (tak jak [[centaury (mitologia)|centaurów]] i [[ichtiocentaury|ichtiocentaurów]]), natomiast dolna ma kształt ryby (tak jak ichtiocentaurów i [[hippokampy|hippokampów]]; przeważnie ma rybi ogon skręcony spiralnie)<ref name="Pierre Grimal" />. Czasami posiada jedną parę końskich nóg (tak jak ichtiocentaury).


Stanowi dość częsty temat w rzeźbie (oprawy rzeźbiarskie fontann). Przedstawienia jego występują również w greckim [[malarstwo wazowe|malarstwie wazowym]] i na [[mozaika]]ch (m.in. mozaiki z III w.)<ref name="Zamarovský" />.
Stanowi dość częsty temat w rzeźbie (oprawy rzeźbiarskie fontann). Przedstawienia jego występują również w greckim [[malarstwo wazowe|malarstwie wazowym]] i na [[mozaika]]ch (m.in. mozaiki z III w.)<ref name="Zamarovský" />.
Linia 15: Linia 15:


=== Zobacz też ===
=== Zobacz też ===
{{commonscat|Tritons}}
{{commonscat|Tritons|Trytony}}
* [[Eurybia]]
* [[Eurybia]]
* [[Forkos]]
* [[Forkos]]
Linia 28: Linia 28:
=== Linki zewnętrzne ===
=== Linki zewnętrzne ===
{{Bibliografia|
{{Bibliografia|
* [http://homepage.mac.com/cparada/GML/BESTIARY.html Triton]. W: ''Greek Mythology Link''. [dostęp 2010-11-04]. {{lang|en}}
* [http://www.maicar.com/GML/BESTIARY.html Triton]. W: ''Greek Mythology Link''. [dostęp 2010-11-04]. {{lang|en}}
* [http://www.mythindex.com/greek-mythology/T/Triton.html Triton]. W: ''Greek Mythology Names Index''. [dostęp 2010-11-04]. {{lang|en}}
* [http://www.mythindex.com/greek-mythology/T/Triton.html Triton]. W: ''Greek Mythology Names Index''. [dostęp 2010-11-04]. {{lang|en}}
* [http://www.theoi.com/Pontios/Triton.html Triton]. W: ''The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art''. [dostęp 2010-11-04]. {{lang|en}}
* [http://www.theoi.com/Pontios/Triton.html Triton]. W: ''The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art''. [dostęp 2010-11-04]. {{lang|en}}
* [http://www.ancientlibrary.com/seyffert/0657.html Triton] (Oskar Seyffert: ''Dictionary of Classical Antiquities'', 1894). W: ''The Ancient Library. The complete classics bookshelf on the web''. [dostęp 2010-12-03]. {{lang|en}}
* [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/3509.html Triton] (William Smith: ''Dictionary of Greek and Roman biography and mythology'', 1867). W: ''The Ancient Library. The complete classics bookshelf on the web''. [dostęp 2010-11-03]. {{lang|en}}
* [http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/3509.html Triton] (William Smith: ''Dictionary of Greek and Roman biography and mythology'', 1867). W: ''The Ancient Library. The complete classics bookshelf on the web''. [dostęp 2010-11-03]. {{lang|en}}
}}
}}

Wersja z 12:11, 3 gru 2010

Herakles i Tryton
greckie malowidło wazowe w stylu czarnofigurowym na attyckim kyliksie z VI w. p.n.e., Muzeum Brytyjskie w Londynie

Tryton (także Triton, gr. Τρίτων Trítōn, łac. Triton) – mit. gr. bóg morski.

Według jednej z wersji był bogiem jeziora Tritonis w Libii[1]. Uchodził za syna boga Posejdona i bogini Amfitryty oraz za brata nimfy Rode, a także za ojca Tritei, Trytonid, trytonów i Pallas[1][2][3][4][5]. Należał do orszaku Posejdona i Amfitryty.

Pojawia się w mitach o Heraklesie, Argonautach i Misenosie.

W sztuce wyobrażany jest zwykle w postaci istoty o mieszanej budowie, z trójzębem i wielką muszlą[4]. Górna część jego ciała (tułów, głowa, ręce) jest podobna do ciała człowieka (tak jak centaurów i ichtiocentaurów), natomiast dolna ma kształt ryby (tak jak ichtiocentaurów i hippokampów; przeważnie ma rybi ogon skręcony spiralnie)[1]. Czasami posiada jedną parę końskich nóg (tak jak ichtiocentaury).

Stanowi dość częsty temat w rzeźbie (oprawy rzeźbiarskie fontann). Przedstawienia jego występują również w greckim malarstwie wazowym i na mozaikach (m.in. mozaiki z III w.)[4].

Imię Trytona bywa stosowane często do szeregu istot morskich – pół ludzi, pół ryb[1].

Imieniem bóstwa nazwano największy księżyc NeptunaTryton[4][6].

Zobacz też

  1. a b c d Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 354. ISBN 83-04-04673-3.
  2. Aaron J. Atsma: Triteia. [w:] The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art. [on-line]. 2000-2008. [dostęp 2010-11-04]. (ang.).
  3. Aaron J. Atsma: Tritonides. [w:] The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art. [on-line]. 2000-2008. [dostęp 2010-11-04]. (ang.).
  4. a b c d Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 444. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  5. Aaron J. Atsma: Tritons. [w:] The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art. [on-line]. 2000-2008. [dostęp 2010-11-04]. (ang.).
  6. Anton Hajduk, Ján Štohl (red.): Encyklopédia astronómie. Bratislava: Obzor, 1987, s. 623. ISBN 65-045-87 EAS. (słow.).
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Linki zewnętrzne

Szablon:Bibliografia

Szablon:Stub