Sieja pospolita: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 195.205.139.112 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to MBi. |
-szablon, drobne poprawki, supergrupa w innym znaczeniu niż linkowano, +synonim |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Do weryfikacji}} |
|||
{{Zwierzę infobox |
{{Zwierzę infobox |
||
|nazwa zwyczajowa = Sieja pospolita |
|nazwa zwyczajowa = Sieja pospolita |
||
Linia 5: | Linia 4: | ||
|TSN = 161950 |
|TSN = 161950 |
||
|zoolog = ([[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758) |
|zoolog = ([[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758) |
||
|synonimy = * ''Salmo lavaretus'' Linnaeus, 1758 |
|||
|typ = [[strunowce]] |
|typ = [[strunowce]] |
||
|podtyp = [[kręgowce]] |
|podtyp = [[kręgowce]] |
||
Linia 12: | Linia 12: | ||
|podrodzina = [[siejowate]] |
|podrodzina = [[siejowate]] |
||
|rodzaj = ''[[Coregonus]]'' |
|rodzaj = ''[[Coregonus]]'' |
||
|gatunek = sieja |
|gatunek = sieja pospolita |
||
|grafika = Sik, Iduns kokbok.jpg |
|grafika = Sik, Iduns kokbok.jpg |
||
|status IUCN = VU |
|status IUCN = VU |
||
Linia 20: | Linia 20: | ||
}} |
}} |
||
'''Sieja pospolita, sieja, głąbiel, brzona''' (''Coregonus lavaretus'') – [[ryby|ryba]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Łososiowate|łososiowatych]] klasyfikowana jako |
'''Sieja pospolita''', '''sieja''', '''głąbiel''', '''brzona''' (''Coregonus lavaretus'') – [[ryby|ryba]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Łososiowate|łososiowatych]] klasyfikowana jako grupa szeroko rozprzestrzenionych gatunków lub jako pojedynczy [[gatunek (biologia)|gatunek]] występujący w kilku jeziorach [[Europa Zachodnia|Europy Zachodniej]]. |
||
=== Taksonomia === |
=== Taksonomia === |
Wersja z 17:56, 7 sty 2011
{{{nazwa łacińska}}}[1] | |||
(Linnaeus, 1758) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
sieja pospolita | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Sieja pospolita, sieja, głąbiel, brzona (Coregonus lavaretus) – ryba z rodziny łososiowatych klasyfikowana jako grupa szeroko rozprzestrzenionych gatunków lub jako pojedynczy gatunek występujący w kilku jeziorach Europy Zachodniej.
Taksonomia
Do niedawna pod nazwą Coregonus lavaretus opisywana była większość euroazjatyckich oraz część północnoamerykańskich siejowatych. Obecnie przyjmuje się, że populacje wyjściowe pochodzą z jezior Bourget i Aiguebelette (Francja) oraz Jeziora Genewskiego[2]. Dalsza część artykułu dotyczy ujęcia tradycyjnego.
Występowanie
Wielka Brytania, zlewisko Morza Bałtyckiego, północna Rosja, Alpy; w Polsce: jezioro Łebsko na Pomorzu (sieja łebska - gatunek endemiczny), jezioro Wdzydze, jezioro Wigry i inne. Tworzy zarówno formy osiadłe jak i wędrowne.
Opis
Ciało śledziowate, zależnie od lokalnej rasy mniej lub bardziej wysmukłe. Głowa mała, o spiczastym, często nawet wyciągniętym w kształcie nosa pysku. Łuski większe niż u łososiowatych, linia boczna pełna. Wąsko wycięty otwór gębowy sięga do przedniej krawędzi oka; w zależności od rasy ma on położenie końcowe bądź dolne. Na pierwszym łuku skrzelowym 25-39 (najczęściej 30-34) długich, gęsto osadzonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet niebieskawozielony do ciemnozielonego. Boki i brzuch białe lub srebrzyście lśniące. W jeziorach ubogich w pokarm występują karłowate formy osiągające długość 10-20 cm, średnia długość wynosi 30-50 cm, maksymalnie około 60 cm.
Odżywianie
W jeziorach odżywiają się głównie skorupiakami, przemieszczającymi się ku powierzchni wody larwami owadów i ich poczwarkami. Także wylęgiem ryb i ich ikrą. W płytkich jeziorach i rzekach zjadają również organizmy denne.
Rozród
Forma wędrowna (np.: w Bałtyku), wchodzi na tarło do zalewów i dolnego biegu rzek. Pora tarła, zależnie od typu wód, bardzo różna, najczęściej jednak od września do grudnia. Również populacje zamieszkujące jeziora podejmować mogą wędrówki tarłowe do wpadających do nich rzek. Z drugiej strony sieja z Jeziora Bodeńskiego trze się około połowy grudnia w strefie wolnej wody na dużych głębokościach. Z syberyjskich rzek znane są osiadłe, karłowate formy tego gatunku.
Ochrona
Wymiar ochronny | 35 cm |
Okres ochronny | 15 X – 31 XII |
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b {{{nazwa łacińska}}}, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
- Coregonus lavaretus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 5 września 2009]
- Michał Osewski: SIELAWA i SIEJA słynne ryby wigierskie. Wigierski Park Narodowy. [dostęp 5 września 2009].