Dłubnia (Kraków)

Dłubnia – dawna niewielka wieś podkrakowska, obecnie osiedle Krakowa wchodzące w skład Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie,

Dawna wieś

Dłubnia (inna nazwa – z XIX.wiecznej mapy – Dłubinia) – niewielka wieś zlokalizowana w dolinie rzeki Dłubni, na lewym jej brzegu, niecałe 8 km na północny wschód od centrum Krakowa. Historyczna zabudowa wsi znajduje się wzdłuż ulic: Petofiego, Zakładowej i Zesławickiej, po północnej stronie ul. Łowińskiego (południowa jej strona to katastralnie wieś Bieńczyce). Sąsiaduje z: Krzesławicami, Bieńczycami, Mistrzejowicami, Batowicami i Zesławicami (przez pewien czas w XX w. Dłubnia była przysiółkiem Zesławic). W 1951 roku Dłubnia została włączona do Krakowa jako część dzielnicy Nowa Huta.

Historia

Istnieją przesłanki iż początkowo (w XVII-XVIII wieku) nazwą Dłubnia obejmowano wiele różnych osad (wsi) w dolinie Dłubni: Mistrzejowice, Kantorowice, Zesławice. Widać analogię do toponimu Prądnik, który również obejmował zespoły osadnicze w dolinie rzeki Prądnik, począwszy od obecnej dzielnicy Krakowa – Prądnik aż po Ojców.

Na pewno od XIX w. występuje jako samodzielna wieś, na co wskazują mapy topograficzne. Od nazwy wsi pochodzi nazwa wybudowanego w latach 90. XIX w. na pobliskim wzgórzu fortu pancernego "Dłubnia" (nr 49a). Wcześniej, na wzgórzu nad Dłubnią znajdował się (niezachowany) szaniec piechoty IS.VI.1.

W 1914 roku w ramach przygotowań Twierdzy Kraków do oblężenia, zabudowania Dłubni zostały całkowicie (ew. częściowo) rozebrane a ludność przesiedlona (m.in. do Krakowa). Czyszczeniem przedpól fortów objęto wówczas większość okolicznych wsi, np. zupełnie zlikwidowano zabudowę Zesławic, większość zabudowań Kantorowic itp. Obecnie ze starej zabudowy wsi pozostały pojedyncze obiekty, np. duży dom mieszkalny przy ul. Petofiego 1, mający ok. 90 lat (prawdopodobnie wybudowany bezpośrednio po zakończeniu I wojny światowej).

Środowisko, demografia

Dłubnia W latach 30. XX w. liczyła 25 domów. Wieś tradycyjnie rolnicza. Poważne zmiany w tradycyjnym układzie wiejskim przyniosła budowa linii kolejowej do Nowej Huty w latach 50. XX w., kiedy to nasyp kolejowy przeciął wieś na dwie części. Po II wojnie światowej w wyniku wywłaszczeń z gruntów rolnych i rosnącej urbanizacji najbliższej okolicy (związanej z budową nowohuckich osiedli mieszkaniowych) następuje gwałtowne odejście od tradycyjnego gospodarowania, a często również przeprowadzeniem się do osiedli miejskich i podjęciem pracy w przemyśle. Pod tym względem Dłubnia nie odbiega od losu kilkudziesięciu inny wsi w rym rejonie.

Mapa okolic Dłubni 1914 rok.