Apertura

Zmiana apertury

Apertura - otwór ograniczający przestrzeń, przez którą przechodzą fale elektromagnetyczne. W przypadku instrumentu optycznego jest to efektywna średnica otworu (np. teleskopu, lunety), przez który wpada światło lub też soczewki lub lustra zapoczątkowującego dany układ optyczny, mierzona jako rozwartość układu, czyli jako kąt pomiędzy promieniami świetlnymi wpadającymi do układu z najbardziej odmiennych kierunków. Apertura wzrasta ze średnicą układu, a maleje z jego długością. Im większa apertura układu, tym czulszy instrument. W przypadku anten, zarówno odbiorczych jak i nadawczych, jest to odpowiednio pole powierzchni odbierającej lub promieniującej energię.

Optyka

W przypadku instrumentów optycznych apertura występuje w dwóch znaczeniach: apertura kątowa oraz apertura liczbowa. Kąt (u) pod którym widać źrenicę wejściową układu optycznego, patrząc z punktu przecięcia się głównej osi optycznej przyrządu z płaszczyzną, w której znajduje się przedmiot, to kąt apertury. Apertura liczbowa (A) jest wielkością opisywaną wzorem

$A=n\sin {\dfrac {u}{2}},$

gdzie n jest współczynnikiem załamania ośrodka, w którym znajduje się przedmiot.

P - przedmiot, P' - jego obraz, Pł. prz. - płaszczyzna, w której znajduje się przedmiot, Prz - przesłona wejściowa, Źr - źrenica wejściowa, Ob - obiektyw, u - kąt apertury

Wielkość ta jest istotna dla układów optycznych: zdolność rozdzielcza jest proporcjonalna do apertury liniowej, natomiast jasność obrazu jest proporcjonalna do jej kwadratu.

Zwiększenie apertury jest możliwe poprzez zastosowanie imersji.

Zobacz też

• przysłona fotograficzna
• podstawowe zagadnienia z zakresu astronomii i optyki

Bibliografia

1. Encyklopedia Techniki - Przemysł lekki, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1986, ISBN 83-204-0574-2
2. Słownik fizyczny, Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", Warszawa, 1984, ISBN 83-214-0053-1