Rudaki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
'''Rudaki''', właśc. Abu Abdullah Dżafar ben Muhammad (ur. [[857]], zm. ok. [[941]]) – [[liryka|poeta]] [[Historia Iranu|perski]], uważany za największego twórcę perskojęzycznego swoich czasów. Rudaki uważany jest także za klasyka [[literatura tadżycka|literatury tadżyckiej]]. |
'''Rudaki''', właśc. Abu Abdullah Dżafar ben Muhammad (ur. [[857]], zm. ok. [[941]]) – [[liryka|poeta]] [[Historia Iranu|perski]], uważany za największego twórcę perskojęzycznego swoich czasów. Rudaki uważany jest także za klasyka [[literatura tadżycka|literatury tadżyckiej]]. |
||
Pochodził z rodziny chłopskiej<ref name="gafurow">Gafurow B., ''Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej'', Warszawa 1978, s. 398.</ref> z miejscowości Pandżrud (lub Pandż Rud<ref name="gafurow" />) w obecnym [[Pandżakent|Pandżakencie]] ([[Tadżykistan]]). Długie lata był nadwornym poetą [[Samanidzi|samanidzkiego]] emira [[Nasr II Ibn Ahmad|Nasra]] (panującego w latach [[914]]-[[943]]), władcy [[Chorasan]]u i [[Transoksania|Transoksanii]]. Siedziba dworu znajdowała się w [[Buchara|Bucharze]] ([[Uzbekistan]]). Pod koniec życia został jednak wydalony z dworu i ostatnie lata spędził biednie w swej rodzinnej miejscowości. |
Pochodził z rodziny chłopskiej<ref name="gafurow">Gafurow B., ''Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej'', Warszawa 1978, s. 398.</ref> z miejscowości Pandżrud (lub Pandż Rud<ref name="gafurow" />) w obecnym [[Pandżakent|Pandżakencie]] ([[Tadżykistan]]). Długie lata był nadwornym poetą [[Samanidzi|samanidzkiego]] emira [[Nasr II Ibn Ahmad Samanida|Nasra II Ibn Ahmada]] (panującego w latach [[914]]-[[943]]), władcy [[Chorasan]]u i [[Transoksania|Transoksanii]]. Siedziba dworu znajdowała się w [[Buchara|Bucharze]] ([[Uzbekistan]]). Pod koniec życia został jednak wydalony z dworu i ostatnie lata spędził biednie w swej rodzinnej miejscowości<ref name="gafurow" />. Był już wówczas niewidomy, niektóre źródła sugerują również celowe oślepienie<ref name="gafurow2">Gafurow B., ''Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej'', Warszawa 1978, s. 399.</ref>. Powodem wydalenia mogła być jego przyjaźń z obalonym w [[937]] r. wezyrem [[Nasr II Belami|Nasrem II Belamim]] lub udział w [[Karmaci|ruchu karmatów]]<ref name="gafurow2" />. |
||
Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się |
Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się nieco ponad 2000 wersów<ref name="gafurow2" />, stanowiących w głównej mierze mniejsze lub większe fragmenty innych utworów. Są to [[kasyda|kasydy]], [[gazel]]e, [[poemat dydaktyczny|poematy dydaktyczne]], wiersze satyryczne, [[elegia|elegie]]<ref name="gafurow2" />. Styl, utworzony przez Rudakiego i jego współczesnych, panował w poezji perskiej do połowy [[XI wiek|XI w.]] |
||
Przekład kilkunastu drobnych utworów Rudakiego ukazał się w tomie ''Dywan perski'' autorstwa Władysława Dulęby, Kraków 1977. |
Przekład kilkunastu drobnych utworów Rudakiego ukazał się w tomie ''Dywan perski'' autorstwa Władysława Dulęby, Kraków 1977. |
||
Wersja z 11:02, 3 kwi 2011
Rudaki, właśc. Abu Abdullah Dżafar ben Muhammad (ur. 857, zm. ok. 941) – poeta perski, uważany za największego twórcę perskojęzycznego swoich czasów. Rudaki uważany jest także za klasyka literatury tadżyckiej.
Pochodził z rodziny chłopskiej[1] z miejscowości Pandżrud (lub Pandż Rud[1]) w obecnym Pandżakencie (Tadżykistan). Długie lata był nadwornym poetą samanidzkiego emira Nasra II Ibn Ahmada (panującego w latach 914-943), władcy Chorasanu i Transoksanii. Siedziba dworu znajdowała się w Bucharze (Uzbekistan). Pod koniec życia został jednak wydalony z dworu i ostatnie lata spędził biednie w swej rodzinnej miejscowości[1]. Był już wówczas niewidomy, niektóre źródła sugerują również celowe oślepienie[2]. Powodem wydalenia mogła być jego przyjaźń z obalonym w 937 r. wezyrem Nasrem II Belamim lub udział w ruchu karmatów[2].
Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się nieco ponad 2000 wersów[2], stanowiących w głównej mierze mniejsze lub większe fragmenty innych utworów. Są to kasydy, gazele, poematy dydaktyczne, wiersze satyryczne, elegie[2]. Styl, utworzony przez Rudakiego i jego współczesnych, panował w poezji perskiej do połowy XI w.
Przekład kilkunastu drobnych utworów Rudakiego ukazał się w tomie Dywan perski autorstwa Władysława Dulęby, Kraków 1977.