Zatoka San Francisco: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
NickyBot (dyskusja | edycje)
m usunięcie szablonu stuba tematycznego
Jerel (dyskusja | edycje)
Linia 2: Linia 2:
[[Plik:Golden Gate Bridge Yang Ming Line.jpg|mały|[[Frachtowiec]] Yang Ming Line wypływa z zatoki pod mostem Golden Gate.]]
[[Plik:Golden Gate Bridge Yang Ming Line.jpg|mały|[[Frachtowiec]] Yang Ming Line wypływa z zatoki pod mostem Golden Gate.]]


'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|Cieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Pacyfik]]iem. Zatokę otaczają miasta [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San José (Kalifornia)|San José]] oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Rzeki [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]] i [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]], wypływające z gór [[Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)|Sierra Nevada]], wpadają do Zatoki Suisun, przepływają przez [[cieśnina Carquinez|Cieśninę Carquinez]] i razem z rzeką [[Napa]] uchodzą do [[zatoka San Pablo|Zatoki San Pablo]]. Łączy się ona na południu z Zatoką San Francisco, którą to nazwą obejmuje się często cały ten system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.
'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|Cieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Ocean Spokojny|Pacyfikiem]]. Zatokę otaczają miasta [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San José (Kalifornia)|San José]] oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Rzeki [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]] i [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]], wypływające z gór [[Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)|Sierra Nevada]], wpadają do Zatoki Suisun, przepływają przez [[cieśnina Carquinez|Cieśninę Carquinez]] i razem z rzeką [[Napa]] uchodzą do [[zatoka San Pablo|Zatoki San Pablo]]. Łączy się ona na południu z Zatoką San Francisco, którą to nazwą obejmuje się często cały ten system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.


Pierwotnie większość wybrzeża zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 zatoki zostało zasypane i w dużej części zabudowane. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowuje się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]] - w czasie [[trzęsienie ziemi Loma Prieta|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na takich obszarach.
Pierwotnie większość wybrzeża zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 zatoki zostało zasypane i w dużej części zabudowane. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowuje się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]] - w czasie [[Trzęsienie ziemi Loma Prieta (1989)|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na takich obszarach.


Europejskiego odkrycia zatoki dokonał Hiszpan [[Gaspar de Portolà]] w 1769, który nie mogąc odnaleźć [[Monterey (Kalifornia)|Monterey w Kalifornii]], w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej [[Pacifica (Kalifornia)|Pacifica]] w [[hrabstwo San Mateo|hrabstwie San Mateo]]. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. Pierwszy do zatoki wpłynął [[Juan de Ayala]] w 1775.
Europejskiego odkrycia zatoki dokonał Hiszpan [[Gaspar de Portolà]] w 1769, który nie mogąc odnaleźć [[Monterey (Kalifornia)|Monterey w Kalifornii]], w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej [[Pacifica (Kalifornia)|Pacifica]] w [[hrabstwo San Mateo|hrabstwie San Mateo]]. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. Pierwszy do zatoki wpłynął [[Juan de Ayala]] w 1775.
Linia 14: Linia 14:
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton]].
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton]].


Po środku zatoki znajduje się [[Alcatraz]] - osławione więzienie, z którego nie ma ucieczki. Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|Wyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa Skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|Wystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[Wyspa Angel]], znana jako Zachodnia [[Wyspa Ellis]], ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z [[Daleki Wschód|Dalekiego Wschódu]].
Po środku zatoki znajduje się [[Alcatraz]] - osławione więzienie, z którego nie ma ucieczki. Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|Wyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|Wystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[Wyspa Angel]], znana jako Zachodnia [[Wyspa Ellis]], ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z [[Daleki Wschód|Dalekiego Wschódu]].




[[Kategoria:Geografia Kalifornii]]
[[Kategoria:Geografia Kalifornii]]

Wersja z 12:36, 5 kwi 2011

Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. Uskok San Andreas jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część Doliny Kalifornijskiej.
Frachtowiec Yang Ming Line wypływa z zatoki pod mostem Golden Gate.

Zatoka San Francisco − płytkie, rozległe estuarium łączące się z oceanem przez Cieśninę Golden Gate (Złota Brama) z Pacyfikiem. Zatokę otaczają miasta San Francisco, Oakland i San José oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu Kalifornia w USA. Rzeki Sacramento i San Joaquin, wypływające z gór Sierra Nevada, wpadają do Zatoki Suisun, przepływają przez Cieśninę Carquinez i razem z rzeką Napa uchodzą do Zatoki San Pablo. Łączy się ona na południu z Zatoką San Francisco, którą to nazwą obejmuje się często cały ten system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.

Pierwotnie większość wybrzeża zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 zatoki zostało zasypane i w dużej części zabudowane. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowuje się jak ciecz w czasie trzęsień ziemi - w czasie trzęsienia Loma Prieta w 1989 większość poważnych zniszczeń była na takich obszarach.

Europejskiego odkrycia zatoki dokonał Hiszpan Gaspar de Portolà w 1769, który nie mogąc odnaleźć Monterey w Kalifornii, w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej Pacifica w hrabstwie San Mateo. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. Pierwszy do zatoki wpłynął Juan de Ayala w 1775.

Zatoka jest miejscem rozrodu i "żłobkiem" dla pacyficznych zwierząt - m.in. ryb i krabów. Pozostałe słone bagna stanowią większość słonych bagien Kalifornii, utrzymują liczne zagrożone gatunki i odgrywają ważną rolę jako filtr zanieczyszczeń i osadów. Zatoka jest kluczowym ogniwem na szlaku wędrówek ptaków wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, w tym dla milionów gęsi i kaczek.

Temperatura wody waha się w ciągu roku od 8 do 23 °C.

Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: Most Golden Gate, Most Richmond-San Rafael, Most San Francisco-Oakland Bay, Most Hayward-San Mateo, Most Dumbarton.

Po środku zatoki znajduje się Alcatraz - osławione więzienie, z którego nie ma ucieczki. Przez górzystą Wyspę Yerba Buena przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna Treasure Island - miejsce Wystawy światowej w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się Wyspa Angel, znana jako Zachodnia Wyspa Ellis, ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z Dalekiego Wschódu.