Li Cheng: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 01:31, 11 kwi 2011

Szablon:CHN nazwisko infobox

Li Cheng (ur. 919 – zm. 967) – chiński malarz z Qingzhou (obecnie powiat Weifang w prowincji Shandong), aktywny w okresie Pięciu Dynastii i w początkowym okresie Północnej Dynastii Song. Był dalekim potomkiem cesarskiej rodziny Li (李), która rządziła Chinami jako Dynastia Tang do 907 r.

Starannie wykształcony w zakresie konfucjańskich klasyków, był ideałem artysty-uczonego, żyjącego skromnie i godnie, oddanego studiowaniu przyrody przez swoje prace malarskie^[1]. Unikał wysokich stanowisk, a tworzył dla własnej przyjemności^[2]

Li Cheng, aktywny w latach 940-967, należy do najwybitniejszych malarzy chińskich; za życia uważany był za najlepszego pejzażystę swoich czasów. Jego prace wywarły znaczny wpływ na późniejszych malarzy, m.in. na jego ucznia Guo Xi. Wraz ze współczesnymi mu konkurentami Fan Kuanem i Guan Tongiem w dużej mierze ukształtował malarstwo pejzażowe okresu Song. Prawdopodobnie nie zachowało się żadne jego oryginalne dzieło; jest w zamian za to wiele kopii wysokiej jakości^[2].

Li Cheng posługiwał się głównie czarnym tuszem, ostrymi pociągnięciami pędzla tworząc mocne kontury gór, skał, budynków itp. Te kształty wypełniał plamami rozwodnionego tuszu, a następnie delikatnymi kreseczkami, zwanymi cun, nadawał im niezbędną fakturę^[1], aczkolwiek wykraczał poza jej typowe użycie^[2].

Li Cheng tworzył głównie monochromatyczne pejzaże, zwłaszcza jesienne i zimowe, w formie pionowych zwojów. Wybór zimowej, "pustej" scenerii wynika z typowego dla sztuki chińskich uczonych niedopowiedzenia – ważne jest nie to, co widoczne, ale to co zasugerowane (a więc np. następująca po zimie wiosna). Li Cheng pozostawał pod wpływem filozofii neokonfucjańskiej; jego pejzaże są "realistyczne" nie w znaczeniu przedstawiania prawdziwych miejsc jego rodzimej prowincji Shandong, z których czerpał inspirację, lecz w sensie przedstawiania "natury rzeczy", "idei", abstrakcyjnej zasady kształtującej rzeczy (chiń. li – 理), stanowiącej podstawę zjawisk i kształtów naturalnych.

Idee malarstwa pejzażowego dynastii Song opisał współczesny Li Chengowi Jing Hao w eseju Zapiski o sztuce pędzla (tłum. polskie w A. Zemanek, op.cit).

↑ ^a ^b Nature Philosophy: Chinese Landscape Painting - Song Dynasty. [dostęp 11 listopada 2009]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Laurence Sickman, Aleksander Soper: Sztuka i architektura w Chinach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1984, s. 208-9. ISBN 83-01-03592-7.

Bibliografia

Adina Zemanek: Estetyka chińska. Antologia. Kraków: TAiWPN Universitas, 2008. ISBN 97883-242-0808-1.

Linki zewnętrzne

[autonazwa1-1] Nature Philosophy: Chinese Landscape Painting - Song Dynasty. [dostęp 11 listopada 2009]. (ang.).

[ss-2] Laurence Sickman, Aleksander Soper: Sztuka i architektura w Chinach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1984, s. 208-9. ISBN 83-01-03592-7.

[1]

[2]

@@ Linia 9: / Linia 9: @@
 [[Plik:Li Cheng Buddhist Temple in Moutain All.jpg|thumb|right|175px|''Buddyjska Świątynia w górach'' 晴峦萧寺. Tusz na jedwabiu. 111,76 x 55,88 cm. Kolekcja Nelson-Atkins Museum of Art]]
-'''Li Cheng''' (ur. [[919]] – zm. [[967]]) – [[Chińczycy|chiński]] [[malarstwo|malarz]] z Qingzhou (obecnie powiat [[Weifang]] w prowincji [[Szantung|Shandong]]), aktywny w okresie [[Pięć Dynastii i Dziesięć Królestw|Pięciu Dynastii]] i w początkowym okresie [[Dynastia Song|Północnej Dynastii Song]]. Był dalekim potomkiem cesarskiej rodziny Li (李), która rządziła Chinami jako [[Dynastia Tang]] do [[907]] r. Starannie wykształcony w zakresie konfucjańskich klasyków, był ideałem artysty-uczonego, żyjącego skromnie i godnie, oddanego studiowaniu przyrody przez swoje prace malarskie<ref name=autonazwa1>{{cytuj stronę | url = http://www.pitt.edu/~asian/week-10/week-10.2.html| tytuł = ''Nature Philosophy: Chinese Landscape Painting - Song Dynasty''| data dostępu = 11 listopada 2009| autor = | opublikowany = | praca = | data = | język = en}}</ref>.
+'''Li Cheng''' (ur. [[919]] – zm. [[967]]) – [[Chińczycy|chiński]] [[malarstwo|malarz]] z Qingzhou (obecnie powiat [[Weifang]] w prowincji [[Szantung|Shandong]]), aktywny w okresie [[Pięć Dynastii i Dziesięć Królestw|Pięciu Dynastii]] i w początkowym okresie [[Dynastia Song|Północnej Dynastii Song]]. Był dalekim potomkiem cesarskiej rodziny Li (李), która rządziła Chinami jako [[Dynastia Tang]] do [[907]] r.
+Starannie wykształcony w zakresie konfucjańskich klasyków, był ideałem artysty-uczonego, żyjącego skromnie i godnie, oddanego studiowaniu przyrody przez swoje prace malarskie<ref name=autonazwa1>{{cytuj stronę | url = http://www.pitt.edu/~asian/week-10/week-10.2.html| tytuł = ''Nature Philosophy: Chinese Landscape Painting - Song Dynasty''| data dostępu = 11 listopada 2009| autor = | opublikowany = | praca = | data = | język = en}}</ref>. Unikał wysokich stanowisk, a tworzył dla własnej przyjemności<ref name="ss">{{Cytuj książkę | nazwisko = Sickman | imię = Laurence | nazwisko2 = Soper | imię2 = Aleksander| tytuł = Sztuka i architektura w Chinach | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]]| data = 1984 | miejsce = Warszawa | strony = 208-9 | isbn = 83-01-03592-7}}</ref>
-Li Cheng należy do najwybitniejszych malarzy chińskich; za życia uważany był za najlepszego pejzażystę swoich czasów. Jego prace wywarły znaczny wpływ na późniejszych malarzy, m.in. na jego ucznia [[Guo Xi]]. Wraz ze współczesnymi mu konkurentami [[Fan Kuan]]em i [[Guan Tong]]iem w dużej mierze ukształtował [[Sztuka chińska#Okres dynastii Song .28960-1279.29|malarstwo pejzażowe okresu Song]].
-Li Cheng posługiwał się głównie czarnym tuszem, ostrymi pociągnięciami pędzla tworząc mocne kontury gór, skał, budynków itp. Te kształty wypełniał plamami rozwodnionego tuszu, a następnie delikatnymi kreseczkami, zwanymi ''cun'', nadawał im niezbędną fakturę<ref name=autonazwa1 />. Prawdopodobnie nie zachowało się żadne jego oryginalne dzieło; jest w zamian za to wiele kopii wysokiej jakości.
+Li Cheng, aktywny w latach 940-967, należy do najwybitniejszych malarzy chińskich; za życia uważany był za najlepszego pejzażystę swoich czasów. Jego prace wywarły znaczny wpływ na późniejszych malarzy, m.in. na jego ucznia [[Guo Xi]]. Wraz ze współczesnymi mu konkurentami [[Fan Kuan]]em i [[Guan Tong]]iem w dużej mierze ukształtował [[Sztuka chińska#Okres dynastii Song .28960-1279.29|malarstwo pejzażowe okresu Song]]. Prawdopodobnie nie zachowało się żadne jego oryginalne dzieło; jest w zamian za to wiele kopii wysokiej jakości<ref name="ss" />.
+Li Cheng posługiwał się głównie czarnym tuszem, ostrymi pociągnięciami pędzla tworząc mocne kontury gór, skał, budynków itp. Te kształty wypełniał plamami rozwodnionego tuszu, a następnie delikatnymi kreseczkami, zwanymi ''cun'', nadawał im niezbędną fakturę<ref name=autonazwa1 />, aczkolwiek wykraczał poza jej typowe użycie<ref name="ss" />.
 Li Cheng tworzył głównie monochromatyczne pejzaże, zwłaszcza jesienne i zimowe, w formie pionowych zwojów. Wybór zimowej, "pustej" scenerii wynika z typowego dla sztuki chińskich uczonych niedopowiedzenia – ważne jest nie to, co widoczne, ale to co zasugerowane (a więc np. następująca po zimie wiosna). Li Cheng pozostawał pod wpływem [[Neokonfucjanizm|filozofii neokonfucjańskiej]]; jego pejzaże są "realistyczne" nie w znaczeniu przedstawiania prawdziwych miejsc jego rodzimej prowincji [[Szantung|Shandong]], z których czerpał inspirację, lecz w sensie przedstawiania "natury rzeczy", "idei", abstrakcyjnej zasady kształtującej rzeczy (chiń. ''[[li (noumen)|li]]'' – 理), stanowiącej podstawę zjawisk i kształtów naturalnych.