Osiemdziesięciu pięciu męczenników Anglii i Walii: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Fretto (dyskusja | edycje)
Korekta tytułu - usunięcie POV
m POV w 2gą stronę, bo sugeruje że to "przestępcy uznani za męcznników".Tło represji jest opisane w artykule, niech każdy wyrobi sobie swoje zdanie
Linia 54: Linia 54:
|}
|}


'''Osiemdziesięciu pięciu błogosławionych męczenników''' – grupa osób straconych w [[Królestwo Anglii|Królestwie Anglii]] w latach 1535 - 1679 za zdradę stanu i inne przestępstwa, które to osoby [[Kościół katolicki]] uznaje za [[męczennik]]ów wiary oraz [[błogosławiony|błogosławionych]].
'''Osiemdziesięciu pięciu błogosławionych męczenników''' – grupa katolików straconych w [[Królestwo Anglii|Królestwie Anglii]] w latach 1535–1679 i uznawanych przez [[Kościół katolicki]] za [[męczennik]]ów wiary oraz [[błogosławiony|błogosławionych]].


== Geneza męczeństwa ==
== Geneza męczeństwa ==
Podłożem prześladowań katolików w okresie [[reformacja|reformacji]] były uregulowania prawne wynikające z [[Akt Supremacji|Aktu Supremacji]], które czyniły monarchę angielskiego głową [[anglikanizm|Kościoła Anglii]]. Pierwsi katoliccy męczennicy zginęli już za panowania Henryka VIII, jednak później doszło do rekatolicyzacji kraju za panowania jego córki [[Maria I Tudor|Marii Tudor]] (1553–1558). Po uchwaleniu przez Parlament angielski w 1559 roku drugiego [[Akt Supremacji|Aktu Supremacji]] i wprowadzeniu reform religijnych, katolickie praktyki religijne były formalnie zakazane, jednak [[Elżbieta I Tudor|Elżbieta I Wielka]] tolerowała je jeśli odbywały sie one w prywatnych domach. Nieprzestrzeganie prawa było wtedy zagrożone jedynie grzywną<ref>{{cytuj książkę|autor=Gerard Noel|tytuł=Występni papieże Renesansu|wydawca=Amber|miejsce=Warszawa|/data=2007|strony= 303|isbn=978-83-241-2984-3}}</ref>.
Podłożem prześladowań katolików w okresie [[reformacja|reformacji]] były uregulowania prawne wynikające z [[Akt Supremacji|Aktu Supremacji]], które czyniły monarchę angielskiego głową [[anglikanizm|Kościoła Anglii]]. Pierwsi katoliccy męczennicy zginęli już za panowania Henryka VIII, jednak później doszło do rekatolicyzacji kraju za panowania jego córki [[Maria I Tudor|Marii Tudor]] (1553–1558). Po uchwaleniu przez Parlament angielski w 1559 roku drugiego [[Akt Supremacji|Aktu Supremacji]] i wprowadzeniu reform religijnych, katolickie praktyki religijne były formalnie zakazane, jednak [[Elżbieta I Tudor|Elżbieta I Wielka]] tolerowała je jeśli odbywały sie one w prywatnych domach. Nieprzestrzeganie prawa było wtedy zagrożone jedynie grzywną<ref>{{cytuj książkę|autor=Gerard Noel|tytuł=Występni papieże Renesansu|wydawca=Amber|miejsce=Warszawa|/data=2007|strony= 303|isbn=978-83-241-2984-3}}</ref>.


Zmiana stanowiska rządu angielskiego nastąpiła po promulgacji w kwietniu 1570 bulli [[papież|papieża]] [[Pius V|Piusa V]] [[Regnans in Excelsis]] ekskomunikującej zarówno Elżbietę jak i każdego jej poddanego, który ośmieliłby się wykonywać jej rozkazy, a także serii buntów i spisków wynikłych w rezultacie tej bulli (m.in.[[II powstanie Desmondów]]). Rząd angielski zaczął podejmować surowe środki przeciwko [[Jezuici|jezuitom]], i wkrótce po wykryciu kolejnych spisków (m.in. [[spisek Ridolfiego|spisku Ridolfiego]]), a następnie wybuchu wojny hiszpańsko-angielskiej (1585-1604) Parlament angielski uchwalił ustawę "przeciwko jezuitom, kapłanom seminaryjnym i innym podobnym niesposłusznym ludziom" ("against Jesuits, seminary priests and other such like disobedient persons"). Odtąd odbywanie katolickich praktyk religijnych groziło surowymi represjami, polegającymi m.in. na [[konfiskata|konfiskacie majątków]] i [[Pozbawienie wolności|więzieniu]]. Część spośród represjonowanych katolików faktycznie była uwikłana w antykrólewską działalność polityczną (np. (np. przygotowania do [[Wielka Armada|Wielkiej Armady]], [[spisek prochowy]] w 1605), jednak część z nich stracono jedynie za takie czyny jak np. starania o papieską dyspensę na zawarcie małżeństwa <ref name="EB"/>. Na religijny charakter prześladowań wskazuje zdaniem części autorów fakt, że wielu katolikom formalnie oskarżonym o zdradę oferowano łaskę w zamian za przejście na anglikanizm<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/15026b.htm Burton, Edwin. "Accusations of Treason." The Catholic Encyclopedia. Vol. 15. New York: Robert Appleton Company, 1912] [dostęp 23 kwietnia 2011]</ref>.
Zmiana stanowiska rządu angielskiego nastąpiła po promulgacji w kwietniu 1570 bulli [[papież|papieża]] [[Pius V|Piusa V]] [[Regnans in Excelsis]] ekskomunikującej zarówno Elżbietę jak i każdego jej poddanego, który ośmieliłby się wykonywać jej rozkazy, a także serii buntów i spisków wynikłych w rezultacie tej bulli (m. in. [[II powstanie Desmondów]]). Rząd angielski zaczął podejmować surowe środki przeciwko [[Jezuici|jezuitom]], i wkrótce po wykryciu kolejnych spisków (m.in. [[spisek Ridolfiego|spisku Ridolfiego]]), a następnie wybuchu wojny hiszpańsko-angielskiej (1585-1604) Parlament angielski uchwalił ustawę "przeciwko jezuitom, kapłanom seminaryjnym i innym podobnym niesposłusznym ludziom" ("against Jesuits, seminary priests and other such like disobedient persons"). Odtąd odbywanie katolickich praktyk religijnych groziło surowymi represjami, polegającymi m.in. na [[konfiskata|konfiskacie majątków]] i [[Pozbawienie wolności|więzieniu]]. Część spośród represjonowanych katolików faktycznie była uwikłana w antykrólewską działalność polityczną (np. (np. przygotowania do [[Wielka Armada|Wielkiej Armady]], [[spisek prochowy]] w 1605), jednak część z nich stracono jedynie za takie czyny jak np. starania o papieską dyspensę na zawarcie małżeństwa <ref name="EB"/>. Na religijny charakter prześladowań wskazuje zdaniem części autorów fakt, że wielu katolikom formalnie oskarżonym o zdradę oferowano łaskę w zamian za przejście na anglikanizm<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/15026b.htm Burton, Edwin. "Accusations of Treason." The Catholic Encyclopedia. Vol. 15. New York: Robert Appleton Company, 1912] [dostęp 23 kwietnia 2011]</ref>.


Kościół katolicki uważa za męczenników około połowę spośród blisko 600 katolików straconych w XVI i XVII-wiecznej Anglii pod zarzutem zdrady<ref name="EB"/>, w tym czterdziestu za panowania [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]] w latach 1535–1547, stu osiemdziesięciu dziewięciu straconych za [[Elżbieta I Tudor|Elżbiety I]] między rokiem 1570 a 1603, dwudziestu siedmiu za rządów [[Jakub I Stuart|Jakuba I]] w latach 1603–1618, a także dwadzieścia cztery ofiary z lat 1628–1649, tj. z okresu panowania [[Karol I Stuart|Karola I]], dwie z okresu rządów [[Oliver Cromwell|Cromwella]] i dwudziestu pięciu straconych w latach 1678–1681 za [[Karol II Stuart|Karola II]]<ref name="FS"/><ref>[http://www.newadvent.org/cathen/05474a.htm Pollen, John Hungerford. "English Confessors and Martyrs (1534-1729)." The Catholic Encyclopedia. Vol. 5. New York: Robert Appleton Company, 1909] [dostęp 23 kwietnia 2011]</ref>.
Kościół katolicki uważa za męczenników około połowę spośród blisko 600 katolików straconych w XVI i XVII-wiecznej Anglii pod zarzutem zdrady<ref name="EB"/>, w tym czterdziestu za panowania [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]] w latach 1535–1547, stu osiemdziesięciu dziewięciu straconych za [[Elżbieta I Tudor|Elżbiety I]] między rokiem 1570 a 1603, dwudziestu siedmiu za rządów [[Jakub I Stuart|Jakuba I]] w latach 1603–1618, a także dwadzieścia cztery ofiary z lat 1628–1649, tj. z okresu panowania [[Karol I Stuart|Karola I]], dwie z okresu rządów [[Oliver Cromwell|Cromwella]] i dwudziestu pięciu straconych w latach 1678–1681 za [[Karol II Stuart|Karola II]]<ref name="FS"/><ref>[http://www.newadvent.org/cathen/05474a.htm Pollen, John Hungerford. "English Confessors and Martyrs (1534-1729)." The Catholic Encyclopedia. Vol. 5. New York: Robert Appleton Company, 1909] [dostęp 23 kwietnia 2011]</ref>.

Wersja z 17:29, 23 kwi 2011

Błogosławieni
Osiemdziesięciu pięciu męczenników
Anglii i Walii
Kościół / wyznanie rzymskokatolicki
Daty beatyfikacji 22 listopada 1987 roku
przez papieża Jana Pawła II

Osiemdziesięciu pięciu błogosławionych męczenników – grupa katolików straconych w Królestwie Anglii w latach 1535–1679 i uznawanych przez Kościół katolicki za męczenników wiary oraz błogosławionych.

Geneza męczeństwa

Podłożem prześladowań katolików w okresie reformacji były uregulowania prawne wynikające z Aktu Supremacji, które czyniły monarchę angielskiego głową Kościoła Anglii. Pierwsi katoliccy męczennicy zginęli już za panowania Henryka VIII, jednak później doszło do rekatolicyzacji kraju za panowania jego córki Marii Tudor (1553–1558). Po uchwaleniu przez Parlament angielski w 1559 roku drugiego Aktu Supremacji i wprowadzeniu reform religijnych, katolickie praktyki religijne były formalnie zakazane, jednak Elżbieta I Wielka tolerowała je jeśli odbywały sie one w prywatnych domach. Nieprzestrzeganie prawa było wtedy zagrożone jedynie grzywną[1].

Zmiana stanowiska rządu angielskiego nastąpiła po promulgacji w kwietniu 1570 bulli papieża Piusa V Regnans in Excelsis ekskomunikującej zarówno Elżbietę jak i każdego jej poddanego, który ośmieliłby się wykonywać jej rozkazy, a także serii buntów i spisków wynikłych w rezultacie tej bulli (m. in. II powstanie Desmondów). Rząd angielski zaczął podejmować surowe środki przeciwko jezuitom, i wkrótce po wykryciu kolejnych spisków (m.in. spisku Ridolfiego), a następnie wybuchu wojny hiszpańsko-angielskiej (1585-1604) Parlament angielski uchwalił ustawę "przeciwko jezuitom, kapłanom seminaryjnym i innym podobnym niesposłusznym ludziom" ("against Jesuits, seminary priests and other such like disobedient persons"). Odtąd odbywanie katolickich praktyk religijnych groziło surowymi represjami, polegającymi m.in. na konfiskacie majątków i więzieniu. Część spośród represjonowanych katolików faktycznie była uwikłana w antykrólewską działalność polityczną (np. (np. przygotowania do Wielkiej Armady, spisek prochowy w 1605), jednak część z nich stracono jedynie za takie czyny jak np. starania o papieską dyspensę na zawarcie małżeństwa [2]. Na religijny charakter prześladowań wskazuje zdaniem części autorów fakt, że wielu katolikom formalnie oskarżonym o zdradę oferowano łaskę w zamian za przejście na anglikanizm[3].

Kościół katolicki uważa za męczenników około połowę spośród blisko 600 katolików straconych w XVI i XVII-wiecznej Anglii pod zarzutem zdrady[2], w tym czterdziestu za panowania Henryka VIII w latach 1535–1547, stu osiemdziesięciu dziewięciu straconych za Elżbiety I między rokiem 1570 a 1603, dwudziestu siedmiu za rządów Jakuba I w latach 1603–1618, a także dwadzieścia cztery ofiary z lat 1628–1649, tj. z okresu panowania Karola I, dwie z okresu rządów Cromwella i dwudziestu pięciu straconych w latach 1678–1681 za Karola II[4][5].

Przywrócenie pamięci o męczennikach zapoczątkowane zostało w XIX wieku dzięki powrotowi tolerancji religijnej. Ofiary prześladowań beatyfikowane zostały przez papieża Leona XIII w 1886 (pięćdziesiąt cztery osoby), 1895 roku ten sam papież aprobował kult dziewięciu kolejnych męczenników, następną grupę trzydziestu sześciu ofiar prześladowań beatyfikował Pius XI w 1929 roku, a w 1935 roku dokonał kanonizacji Jana Fishera i Tomasza More, indywidualnie też beatyfikowani byli Oliver Plunkett w 1920 r. i Jan Ogilvie w 1929 r. kanonizowani przez Pawła VI w 1975 i 1976 roku[4].

Lista

Alfabetyczne zestawienie osiemdziesięciu pięciu błogosławionych męczenników:

  • Alexander Blake
  • Alexander Crowe
  • Anthony Page
  • Artur Bell (Arthur)
  • Charles Mahoney
  • Christopher Robinson
  • Christopher Wharton
  • Edmund Duke
  • Edmund Sykes
  • Edward Bamber
  • Edward Burden
  • Edward Osbaldeston
  • Edward Thwing
  • Francis Ingleby
  • George Beesley
  • George Douglas
  • George Errington
  • George Haydock
  • George Nichols
  • Henry Heath
  • Henry Webley
  • Hugh Taylor
  • Humphrey Pritchard
  • John Adams
  • John Bretton
  • John Fingley
  • John Hambley
  • John Hogg
  • John Lowe
  • John Norton
  • John Sandys
  • John Sugar
  • John Talbot
  • John Thules
  • John Woodcock
  • Joseph Lambton
  • Marmaduke Bowes
  • Matthew Flathers
  • Montford Scott
  • Nicholas Garlick
  • Nicholas Horner
  • Nicholas Postgate
  • Nicholas Woodfen

  • Peter Snow
  • Ralph Grimston
  • Richard Flower
  • Richard Hill
  • Richard Holiday
  • Richard Sergeant
  • Richard Simpson
  • Richard Yaxley
  • Robert Bickerdike
  • Robert Dibdale
  • Robert Drury
  • Robert Grissold
  • Robert Hardesty
  • Robert Ludlam
  • Robert Middleton
  • Robert Nutter
  • Robert Sutton
  • Robert Thorpe
  • Roger Cadwallador
  • Roger Filcock
  • Roger Wrenno
  • Stephen Rowsham
  • Thomas Atkinson
  • Thomas Belson
  • Thomas Bullaker
  • Thomas Hunt
  • Thomas Palasor
  • Thomas Pilcher
  • Thomas Pormort
  • Thomas Sprott
  • Thomas Watkinson
  • Thomas Whittaker
  • Thurstan Hunt
  • William Carter
  • William Davies
  • William Gibson
  • William Knight
  • William Lampley
  • William Pike
  • William Southerne
  • William Spenser
  • William Thomson

Beatyfikacja

Grupa osiemdziesięciu pięciu męczenników Anglii i Walii została beatyfikowana 22 listopada 1987 roku przez Jana Pawła II[4][6].

Zobacz też

Szablon:PortalSzablon:Portal

  1. Gerard Noel: Występni papieże Renesansu. Warszawa: Amber, s. 303. ISBN 978-83-241-2984-3.
  2. a b Forty Martyrs of England and Wales. Encyklopedia Britannica. [dostęp 4 marca 2011]. (ang.).
  3. Burton, Edwin. "Accusations of Treason." The Catholic Encyclopedia. Vol. 15. New York: Robert Appleton Company, 1912 [dostęp 23 kwietnia 2011]
  4. a b c Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, s. 281/302. ISBN 978-83-7318-736-8.
  5. Pollen, John Hungerford. "English Confessors and Martyrs (1534-1729)." The Catholic Encyclopedia. Vol. 5. New York: Robert Appleton Company, 1909 [dostęp 23 kwietnia 2011]
  6. Bł. Artur Bell (1591-1643). Encyklopedia Britannica. [dostęp 4 marca 2011].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.