Agora: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m szablon |
poprawa linków |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{disambigR|placu w starożytnej Grecji|[[agora (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
{{disambigR|placu w starożytnej Grecji|[[agora (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
||
[[Plik:Athens Roman Agora 4-2004 1.JPG|thumb|300px|Agora w [[Ateny|Atenach]].]] |
[[Plik:Athens Roman Agora 4-2004 1.JPG|thumb|300px|Agora w [[Ateny|Atenach]].]] |
||
'''Agora''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|ἀγορά}}, dosł. ''miejsce zgromadzeń'') – główny plac, rynek w miastach [[starożytna Grecja|starożytnej Grecji]]. Centrum wokół którego toczyło się życie polityczne i religijne. |
'''Agora''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|ἀγορά}}, dosł. ''miejsce zgromadzeń'') – główny plac, rynek w miastach [[starożytna Grecja|starożytnej Grecji]]. Centrum wokół którego toczyło się życie polityczne i religijne. |
||
We wczesnym etapie rozwoju polis agorą nazywano samo zgromadzenie obywateli uprawnionych do głosowania. |
We wczesnym etapie rozwoju polis agorą nazywano samo zgromadzenie obywateli uprawnionych do głosowania.[http://pl.wiktionary.org/wiki/agora#agora_.28j.C4.99zyk_polski.29] |
||
Początkowo była nieplanowa, o niezbyt wyraźnych granicach, często jej plan był zaburzony |
Początkowo była nieplanowa, o niezbyt wyraźnych granicach, często jej plan był zaburzony |
Wersja z 10:43, 8 cze 2011
Agora (gr. ἀγορά, dosł. miejsce zgromadzeń) – główny plac, rynek w miastach starożytnej Grecji. Centrum wokół którego toczyło się życie polityczne i religijne.
We wczesnym etapie rozwoju polis agorą nazywano samo zgromadzenie obywateli uprawnionych do głosowania.[1]
Początkowo była nieplanowa, o niezbyt wyraźnych granicach, często jej plan był zaburzony budynkami o charakterze publicznym lub religijnym, czy przebiegającą ulicą.
Od VI wieku p.n.e. agora jońska miała najczęściej kształt prostokąta, który - począwszy od okresu klasycznego - otaczały portyki kolumnowe (stoa). Przez jej środek z reguły przechodziła główna ulica miasta. Na agorze znajdowały się zazwyczaj budowle o przeznaczeniu religijnym i publicznym, mównice i siedzenia dla urzędników oraz pomniki.
Wejście do agory miało niekiedy formę imponującej bramy, np. w Efezie, Priene czy Milecie.
Do najbardziej znanych należy agora ateńska. Miejsce, w którym powstała, zostało wybrane jeszcze w czasach Solona (około roku 600 p.n.e.). Był to nieregularny plac o lekkim nachyleniu, co zapewniało naturalny odpływ wody deszczowej, przy głównej drodze wiodącej na Akropol. Otoczenie było zdatne do zabudowy, sąsiadujące ze strefą mieszkalną Aten.
W okresie klasycznym Agora ateńska była miejscem wielkich zgromadzeń mieszkańców i gorących sporów politycznych. W tym miejscu odbywały się wybory urzędników i sądy skorupkowe (ostracyzm), wystawiano (zanim wzniesiono stały teatr Dionizosa) sztuki teatralne, a także organizowano zawody sportowe.
Rzymskim odpowiednikiem agory ateńskiej było Forum Romanum.
Zobacz też
Bibliografia
- Anna Derwojedowa, Andrzej Dulewicz, Bożena Grochala [red.]: Encyklopedia sztuki starożytnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12466-0.
- N.G.L. Hammond: Dzieje Grecji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
- Janina Kosińska, Krzysztof Plater [red.]: W dawnych Atenach. Zakład Narodowy im Ossolińskich, 1971.