Taniec śmierci: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Źródła: drobne redakcyjne |
→Źródła: drobne redakcyjne |
||
Linia 18: | Linia 18: | ||
== Źródła == |
== Źródła == |
||
* Marek Żukow-Karczewski, ''Taniec śmierci (Dance macabre)'', "Życie Literackie" |
* Marek Żukow-Karczewski, ''Taniec śmierci (Dance macabre)'', "Życie Literackie", 43/1989. |
||
* [http://www.newadvent.org/cathen/04617a.htm Opis tematu] |
* [http://www.newadvent.org/cathen/04617a.htm Opis tematu] |
||
Wersja z 00:25, 15 cze 2011
Taniec śmierci (z fr. danse macabre) – alegoryczny taniec w plastyce późnego średniowiecza (XIV i XV wiek), korowód ludzi wszystkich stanów z kościotrupem na czele, wyrażający równość wszystkich ludzi w obliczu śmierci[1].
Kultury pogańskie
Taniec śmierci związany był głównie z uroczystościami pogrzebowymi, ale też z kultem płodności i odrodzenia. Powszechny w czasach pogańskich, w średniowieczu był tępiony przez Kościół. Tańce śmierci szczególnie popularne były w Hiszpanii i Szkocji. Uważa się, że do kultu śmierci nawiązywał taniec miecza, rozpowszechniony wśród plemion germańskich. Był on spotykany w północnych Niemczech jeszcze w XVIII wieku.
Późne średniowiecze
Taniec śmierci był jedną z najpopularniejszych alegorii w sztuce plastycznej i literaturze późnego średniowiecza. Przedstawienia tego typu powstawały jako upomnienie przed nieuchronnym śmiertelnym losem, ale także jako wyraz rozczarowania marnością świata i skargi na przemijanie.
Przedstawia on trupy w stanie rozkładu toczone przez robactwo, żaby czy węże, zmumifikowane zwłoki ludzkie lub szkielety w ludycznym geście triumfu porywające do tańca przedstawicieli wszystkich stanów.
Wczesne tańce śmierci przedstawiają koło taneczne, w którym rozradowane trupy tańczą z przestraszonymi ludźmi. Później krąg taneczny rozpada się na podwójne pary. Tak też przedstawia swój Taniec Śmierci Hans Holbein.
Barok
W baroku powraca popularność średniowiecznych motywów tańca i triumfu śmierci. Na przykład w Polsce powstają obrazy tego typu, jak np. taniec śmierci w Kościele Bernardynów w Krakowie, (XVII w.), w klasztorze w Kalwarii Pacławskiej koło Przemyśla (XVII w.) czy stiuki z Kaplicy Pana Jezusa w kościele parafialnym w Tarłowie (połowa XVII wieku).
Źródła
- Marek Żukow-Karczewski, Taniec śmierci (Dance macabre), "Życie Literackie", 43/1989.
- Opis tematu