Madame Butterfly: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
m r2.6.4) (robot poprawia: sl:Madamme Butterfly
m + treść, celowo bez podziału na akty, bo niby ile 2 czy 3?
Linia 44: Linia 44:


== Treść ==
== Treść ==
Czas i miejsce akcji: [[1904]], Nagasaki.
'''Czas i miejsce akcji:''' Nagasaki, przełom XIX i XX wieku.


Gdy w porcie w Nagasaki zacumował okręt marynarki Stanów Zjednoczonych ''Abraham Lincoln'', jeden z marynarzy – Benjamin Franklin Pinkerton postanowił się nieco zabawić. W tym celu za pośrednictwem organizującego według japońskiego zwyczaju śluby Goro, chce "na 999 lat" ożenić się z piętnastoletnią gejszą Cio-cio-san (niekiedy Cho-cho-san), zwaną też Butterfly. Ceremonia ma się odbyć w domku na wzgórzu. Amerykański konsul Sharpless przestrzega jednak młodego oficera. Twierdzi, że dziewczyna jest w nim naprawdę zakochana, podczas gdy Pinkerton związek z Japonką traktuje nie do końca poważnie. Rzeczywiście młoda narzeczona przygotowując się do ślubu z Amerykaninem przyjęła w misji chrzest, a wuj bonzo, który odkrył tą zdradę japońskiej tradycji, pojawia się tuż za młodą gejszą i jej orszakiem w miejscu ceremonii wyklinając wiarołomną. Burzy to całą ceremonię, zaproszeni opuszczają nowożeńców. Młodzi spędzają jednak upojną noc okraszoną (jak twierdzi Józef Kański) jednym z najpiękniejszych duetów opery – ''Bimba degli occhi''.

[[Plik:Geraldine Farrar in the role of Madame Butterfly.png|mały|250px|[[Geraldine Farrar]] jako Butterfly]]

Pinkerton musiał jednak wypłynąć z powrotem do Ameryki, ale obiecał swej japońskiej żonie, że wróci, gdy rudziki uwiją nowe gniazda. Cio-cio-san wraz z wierną Suzuki wyczekuje co roku jego przybycia. Służebnica jednak widząc realnie otaczającą ich coraz większą biedę, trzeźwiej ocenia sytuację. Także Sharpless próbuje uświadomić dziewczynie jej położenie i doradza przyjąć awanse bogatego księcia Yamadori. Ta nie wierzy słowom konsula i w odpowiedzi oznajmia mu, że istnieje dodatkowa więź łącząca ją z marynarzem i Ameryką – ich syn.

Niedługo po tym jak Sharpless opuszcza Butterfly, ''Abraham Lincoln'' znowu zawija do Nagasaki. Madame Pinkerton, jak sama siebie nazywa, przystraja wraz z Suzuki cały dom kwiatami (''Scuoti quelle fronda''). Niestety, oficer nie przychodzi i dziewczyna znużona oczekiwaniem wreszcie zasypia. Gdy pojawia się w końcu Sharpless z Pinkertonem, niepokój Suzuki budzi towarzysząca im młoda Amerykanka. To nowa, "prawdziwa" żona oficera. Butterfly także rozumie wszystko, sięga po ojcowski sztylet z inskrypcją ''Niech z honorem umiera ten, komu los nie pozwolił żyć z honorem'' przed śmiercią do izby wbiega jeszcze dziecko, nieświadome do końca, że jest tutylko po to, by pożegnać się z matką. Pinkerton, któr4y wpada do pokoju po chwili z jej imieniem na ustach jest już tylko świadkiem ostatniego tchnienia kobiety, która dla niego poświęciła życie i jej milczącej zgody na zabranie ich synka.
== Historia utworu ==
== Historia utworu ==
Premiera pierwszej wersji opery miała miejsce [[17 lutego]] [[1904]] w [[Mediolan|mediolańskiej]] [[La Scala|La Scali]]. ''Madame Butterfly'' składała się wtedy z dwu aktów i została bardzo chłodno przyjęta. Cztery miesiące później wystawiono ją ponownie w [[Brescia|Brescii]], dzieląc nieproporcjonalnie długi drugi akt na dwie części i wprowadzając inne drobniejsze zmiany. Tym razem dzieło Pucciniego odniosło olbrzymi sukces, przenosząc się na deski [[Metropolitan Opera]] w [[1907]].
Premiera pierwszej wersji opery miała miejsce [[17 lutego]] [[1904]] w [[Mediolan|mediolańskiej]] [[La Scala|La Scali]]. ''Madame Butterfly'' składała się wtedy z dwu aktów i została bardzo chłodno przyjęta. Cztery miesiące później wystawiono ją ponownie w [[Brescia|Brescii]], dzieląc nieproporcjonalnie długi drugi akt na dwie części i wprowadzając inne drobniejsze zmiany. Tym razem dzieło Pucciniego odniosło olbrzymi sukces, przenosząc się na deski [[Metropolitan Opera]] w [[1907]].
Linia 53: Linia 60:
== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[Miss Saigon]] – musical wykorzystujący wątki Madame Butterfly
* [[Miss Saigon]] – musical wykorzystujący wątki Madame Butterfly

== Bibliografia ==
{{bibliografia start}}
* Józef Kański "Przewodnik operowy", ''Polskie Wydawnictwo Muzyczne S. A.'', Kraków 2008; ISBN 978-83-224-0721-9
* Kolekcja ''La Scala – Najsławniejsze opery świata'' Polskie Media Amer.Com, Oxford Educational Sp. z o.o. 2006-2008 ISBN 978-83-252-0161-6
{{Bibliografia stop}}


{{Opery Giacoma Pucciniego}}
{{Opery Giacoma Pucciniego}}

Wersja z 12:23, 2 lip 2011

Madame Butterfly
Madama Butterfly
Ilustracja
Plakat A. Hohensteina
Rodzaj

opera werystyczna

Muzyka

Giacomo Puccini

Libretto

Luigi Illica i Giuseppe Giacosa

Liczba aktów

3 (pierwotnie 2)

Język oryginału

włoski

Źródło literackie

powieść Johna Luthera Longa i dramat Davida Belasco

Czas trwania

ok. 180 min

Prapremiera

17 lutego 1904, teatr La Scala w Mediolanie

Premiera polska

3 grudnia 1908, Teatr Wielki w Warszawie

poprzednia
Tosca
następna
Dziewczyna ze Złotego Zachodu

Madame Butterfly (Madama Butterfly) – opera w trzech aktach (pierwotnie w dwóch) Giacoma Pucciniego z 1904.

Osoby

Główne

Drugoplanowe

  • Suzuki, służąca Cio-cio-san – mezzosopran
  • Kate Pinkerton – mezzosopran
  • Goro, swatka – tenor
  • Prince Yamadori – tenor
  • The Bonze, wuj Cio-cio-san – bas
  • Komisarz – bas
  • Urzędnik cesarski – baryton
  • Matka Cio-cio-san – mezzosopran
  • Ciotka Cio-cio-san – mezzosopran
  • Kuzynka Cio-cio-san – sopran
  • Yakuside – bas
  • Dziecko Cio-cio-san – rola nieśpiewana
  • Krewni Cio-cio-san i marynarze

Treść

Czas i miejsce akcji: Nagasaki, przełom XIX i XX wieku.

Gdy w porcie w Nagasaki zacumował okręt marynarki Stanów Zjednoczonych Abraham Lincoln, jeden z marynarzy – Benjamin Franklin Pinkerton postanowił się nieco zabawić. W tym celu za pośrednictwem organizującego według japońskiego zwyczaju śluby Goro, chce "na 999 lat" ożenić się z piętnastoletnią gejszą Cio-cio-san (niekiedy Cho-cho-san), zwaną też Butterfly. Ceremonia ma się odbyć w domku na wzgórzu. Amerykański konsul Sharpless przestrzega jednak młodego oficera. Twierdzi, że dziewczyna jest w nim naprawdę zakochana, podczas gdy Pinkerton związek z Japonką traktuje nie do końca poważnie. Rzeczywiście młoda narzeczona przygotowując się do ślubu z Amerykaninem przyjęła w misji chrzest, a wuj bonzo, który odkrył tą zdradę japońskiej tradycji, pojawia się tuż za młodą gejszą i jej orszakiem w miejscu ceremonii wyklinając wiarołomną. Burzy to całą ceremonię, zaproszeni opuszczają nowożeńców. Młodzi spędzają jednak upojną noc okraszoną (jak twierdzi Józef Kański) jednym z najpiękniejszych duetów opery – Bimba degli occhi.

Geraldine Farrar jako Butterfly

Pinkerton musiał jednak wypłynąć z powrotem do Ameryki, ale obiecał swej japońskiej żonie, że wróci, gdy rudziki uwiją nowe gniazda. Cio-cio-san wraz z wierną Suzuki wyczekuje co roku jego przybycia. Służebnica jednak widząc realnie otaczającą ich coraz większą biedę, trzeźwiej ocenia sytuację. Także Sharpless próbuje uświadomić dziewczynie jej położenie i doradza przyjąć awanse bogatego księcia Yamadori. Ta nie wierzy słowom konsula i w odpowiedzi oznajmia mu, że istnieje dodatkowa więź łącząca ją z marynarzem i Ameryką – ich syn.

Niedługo po tym jak Sharpless opuszcza Butterfly, Abraham Lincoln znowu zawija do Nagasaki. Madame Pinkerton, jak sama siebie nazywa, przystraja wraz z Suzuki cały dom kwiatami (Scuoti quelle fronda). Niestety, oficer nie przychodzi i dziewczyna znużona oczekiwaniem wreszcie zasypia. Gdy pojawia się w końcu Sharpless z Pinkertonem, niepokój Suzuki budzi towarzysząca im młoda Amerykanka. To nowa, "prawdziwa" żona oficera. Butterfly także rozumie wszystko, sięga po ojcowski sztylet z inskrypcją Niech z honorem umiera ten, komu los nie pozwolił żyć z honorem przed śmiercią do izby wbiega jeszcze dziecko, nieświadome do końca, że jest tutylko po to, by pożegnać się z matką. Pinkerton, któr4y wpada do pokoju po chwili z jej imieniem na ustach jest już tylko świadkiem ostatniego tchnienia kobiety, która dla niego poświęciła życie i jej milczącej zgody na zabranie ich synka.

Historia utworu

Premiera pierwszej wersji opery miała miejsce 17 lutego 1904 w mediolańskiej La Scali. Madame Butterfly składała się wtedy z dwu aktów i została bardzo chłodno przyjęta. Cztery miesiące później wystawiono ją ponownie w Brescii, dzieląc nieproporcjonalnie długi drugi akt na dwie części i wprowadzając inne drobniejsze zmiany. Tym razem dzieło Pucciniego odniosło olbrzymi sukces, przenosząc się na deski Metropolitan Opera w 1907.

Obecnie we Włoszech wystawia się najczęściej wersję dwuaktową, w Stanach Zjednoczonych bardziej popularna jest wersja trzyaktowa.

Zobacz też

  • Miss Saigon – musical wykorzystujący wątki Madame Butterfly

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start

  • Józef Kański "Przewodnik operowy", Polskie Wydawnictwo Muzyczne S. A., Kraków 2008; ISBN 978-83-224-0721-9
  • Kolekcja La Scala – Najsławniejsze opery świata Polskie Media Amer.Com, Oxford Educational Sp. z o.o. 2006-2008 ISBN 978-83-252-0161-6

Szablon:Bibliografia stop