Czarny obelisk Salmanasara III: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
m drobne redakcyjne |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
== Opis == |
== Opis == |
||
Czarny obelisk Salmanasara III wykonany został z czarnego wapienia |
Czarny obelisk Salmanasara III wykonany został z czarnego wapienia. Ma wysokość 1,98 metra i szerokość 0,46 metra<ref name=obelisk />. Szczyt obelisku zwęża się schodkowo ku górze. Na każdym z jego czterech boków znajduje się pięć umieszczonych jeden nad drugim paneli z przedstawieniami reliefowymi. Panele te są częściami pięciu ułożonych w układzie pasowym scen obiegających obelisk dookoła. Każdej scenie towarzyszy umieszczona ponad nią inskrypcja w [[pismo klinowe|piśmie klinowym]] wyjaśniająca co zostało na niej przedstawione. Inskrypcje klinowe pokrywają również szczyt i dół obelisku. |
||
Wszystkie sceny obelisku przedstawiają składanie trybutu przed władcą asyryjskim. W kolejności od szczytu do podstawy ukazują one odpowiednio: (1) składanie trybutu przez króla Suę z Gizanu (południowo-zachodni Iran); (2) składanie trybutu przez [[Jehu]] z rodu [[Omri]] ([[Królestwo Izraela (państwo północne)|północne królestwo Izraela]]); (3) składanie trybutu przez nienazwanego z imienia władcę z kraju Musri ([[starożytny Egipt|Egipt]]?); (4) składanie trybutu przez Marduk-apil-usura z Suhi (rejon środkowego [[Eufrat]]u); (5) składanie trybutu przez Qalparundę z Patiny (region wokół miasta [[Antiochia (Turcja)|Antakya]] w [[Turcja|Turcji]])<ref name=obelisk /> |
Wszystkie sceny obelisku przedstawiają składanie trybutu przed władcą asyryjskim. W kolejności od szczytu do podstawy ukazują one odpowiednio: (1) składanie trybutu przez króla Suę z Gizanu (południowo-zachodni Iran); (2) składanie trybutu przez [[Jehu]] z rodu [[Omri]] ([[Królestwo Izraela (państwo północne)|północne królestwo Izraela]]); (3) składanie trybutu przez nienazwanego z imienia władcę z kraju Musri ([[starożytny Egipt|Egipt]]?); (4) składanie trybutu przez Marduk-apil-usura z Suhi (rejon środkowego [[Eufrat]]u); (5) składanie trybutu przez Qalparundę z Patiny (region wokół miasta [[Antiochia (Turcja)|Antakya]] w [[Turcja|Turcji]])<ref name=obelisk /> |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
Inskrypcje ze szczytu i podstawy obelisku zawierają fragmenty roczników królewskich Salmanasara III opisujące kampanie wojenne prowadzone przez niego samego i [[Dajjan-Aszur]]a, jego [[turtannu]] (dowódcę wojsk). |
Inskrypcje ze szczytu i podstawy obelisku zawierają fragmenty roczników królewskich Salmanasara III opisujące kampanie wojenne prowadzone przez niego samego i [[Dajjan-Aszur]]a, jego [[turtannu]] (dowódcę wojsk). |
||
Obelisk powstał pod koniec panowania Salmanasara III. W roku 825 p.n.e. wystawiony został w [[Kalchu]] w miejscu publicznym |
Obelisk powstał pod koniec panowania Salmanasara III. W roku 825 p.n.e. wystawiony został w [[Kalchu]] w miejscu publicznym. W [[Asyria|Asyrii]] trwała wówczas wojna domowa o władzę pomiędzy synami Salmanasara III. |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 00:52, 23 paź 2011
Czarny obelisk Salmanasara III – kamienny, czworoboczny obelisk odnaleziony w 1846 roku przez Austena H. Layarda w czasie wykopalisk w Kalchu (obecne Nimrud w północnym Iraku)[1]. Upamiętnione na nim zostały militarne dokonania asyryjskiego króla Salmanasara III (858-825 p.n.e.). Zabytek ten znany jest przede wszystkim z umieszczonego na nim przedstawienia Jehu, wzmiankowanego w Biblii króla Izraela. Obecnie obelisk znajduje się w zbiorach British Museum.
Opis
Czarny obelisk Salmanasara III wykonany został z czarnego wapienia. Ma wysokość 1,98 metra i szerokość 0,46 metra[1]. Szczyt obelisku zwęża się schodkowo ku górze. Na każdym z jego czterech boków znajduje się pięć umieszczonych jeden nad drugim paneli z przedstawieniami reliefowymi. Panele te są częściami pięciu ułożonych w układzie pasowym scen obiegających obelisk dookoła. Każdej scenie towarzyszy umieszczona ponad nią inskrypcja w piśmie klinowym wyjaśniająca co zostało na niej przedstawione. Inskrypcje klinowe pokrywają również szczyt i dół obelisku.
Wszystkie sceny obelisku przedstawiają składanie trybutu przed władcą asyryjskim. W kolejności od szczytu do podstawy ukazują one odpowiednio: (1) składanie trybutu przez króla Suę z Gizanu (południowo-zachodni Iran); (2) składanie trybutu przez Jehu z rodu Omri (północne królestwo Izraela); (3) składanie trybutu przez nienazwanego z imienia władcę z kraju Musri (Egipt?); (4) składanie trybutu przez Marduk-apil-usura z Suhi (rejon środkowego Eufratu); (5) składanie trybutu przez Qalparundę z Patiny (region wokół miasta Antakya w Turcji)[1]
Na szczególną uwagę zasługuje druga scena od góry, na której przedstawiony został Jehu król północnego królestwa Izraela, który złożył trybut Salmanasarowi III w 841 r. p.n.e. Ahab, syn Omri, król północnego królestwa Izraela, stracił życie kilka lat wcześniej walcząc z królem Damaszku. Jego syn i następca, Joram, po kilkuletnim panowaniu utracił tron, na którym zasiadł Jehu, uzurpator, który zerwał istniejące przymierze z Fenicją i Judą podporządkowując się Asyrii. Tekst ponad sceną składania przez niego trybutu Salmanasarowi III brzmi następująco:
"Trybut Jehu, z rodu Omri (akad. mIa-u-a mār mHu-um-ri). Otrzymałem od niego srebro, złoto, złotą misę, złotą wazę z ostro zakończonym dnem, złote kubki, złote naczynia, cynę, berło (godne) królewskiej dłoni, włócznie"[1].
Na uwagę zasługują też przedstawione wśród darów dla króla asyryjskiego egzotyczne zwierzęta, takie jak wielbłądy, małpy, słoń i nosorożec. Władcy asyryjscy uwielbiali ozdabiać swe królewskie parki roślinami i zwierzętami normalnie niewystępującymi na terenie Mezopotamii.
Inskrypcje ze szczytu i podstawy obelisku zawierają fragmenty roczników królewskich Salmanasara III opisujące kampanie wojenne prowadzone przez niego samego i Dajjan-Aszura, jego turtannu (dowódcę wojsk).
Obelisk powstał pod koniec panowania Salmanasara III. W roku 825 p.n.e. wystawiony został w Kalchu w miejscu publicznym. W Asyrii trwała wówczas wojna domowa o władzę pomiędzy synami Salmanasara III.