Leonard Rettel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Stefs (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
10 149 edycji
m drobne redakcyjne
Stefs (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
10 149 edycji
drobne redakcyjne
Linia 20: Linia 20:
[[Plik:Nagrobek powstańców listopadowych i styczniowych .jpg|thumb|240px|<center>grób Leonarda Rettla - mogiła powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse, 2011</center>]]
[[Plik:Nagrobek powstańców listopadowych i styczniowych .jpg|thumb|240px|<center>grób Leonarda Rettla - mogiła powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse, 2011</center>]]
[[Plik:Leonardh.jpg|thumb|120px|<center>zapis danych osobowych z imionami rodziców Leonarda Rettla z aktu małżeństwa w 1872 - [[język francuski|franc.]]</center>]]
[[Plik:Leonardh.jpg|thumb|120px|<center>zapis danych osobowych z imionami rodziców Leonarda Rettla z aktu małżeństwa w 1872 - [[język francuski|franc.]]</center>]]

'''Leonard Rettel''', ''Leonard Łazarz Rettel'', [[język francuski|franc.]] ''Léonard Lazare de Rettel''<ref name="an">płatny serwis (dane aktu małżeństwa) {{cytuj stronę| url = http://search.ancestry.com/cgi-bin/sse.dll?cj=1&srchb=r&gss=affiliate&rank=1&gl=allgs&gspl=1%2cAny+Locality&pcc=2&prox=1&gsln=Rettel&gsfn=Leonard&o_xid=0001231454&o_lid=0001231454| tytuł =''Léonard Lazare de Rettel'', ''Nathalie Loewenhard''| data dostępu = 2011-02-07| autor = | opublikowany =Ancestry.com | praca = | data = | język = en}}
'''Leonard Rettel''', ''Leonard Łazarz Rettel'', [[język francuski|franc.]] ''Léonard Lazare de Rettel''<ref name="an">płatny serwis (dane aktu małżeństwa) {{cytuj stronę| url = http://search.ancestry.com/cgi-bin/sse.dll?cj=1&srchb=r&gss=affiliate&rank=1&gl=allgs&gspl=1%2cAny+Locality&pcc=2&prox=1&gsln=Rettel&gsfn=Leonard&o_xid=0001231454&o_lid=0001231454| tytuł =''Léonard Lazare de Rettel'', ''Nathalie Loewenhard''| data dostępu = 2011-02-07| autor = | opublikowany =Ancestry.com | praca = | data = | język = en}}
</ref>, [[pseudonim]] ''Jan Zamostowski''<ref name="pseud">{{cytuj książkę |nazwisko = Aszyk| imię = Urszula | autor link = | tytuł = Nowa Sztuka Pisania Komedii w Dzisiejszych Czasach Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609-2009| wydawca = Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego| miejsce = Warszawa| rok = 2009| strony = 130-132| isbn = 978-83-60875-68-1}}</ref> (ur. [[6 listopada]] [[1811]] w [[Podhajce|Podhajcach]]<ref name="biogram2">{{cytuj książkę|autor = Paweł Hertz red.|autor link= Paweł Hertz| tytuł = Zbiór poetów polskich XIX|tom=V|wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy| miejsce = Warszawa| rok =1959 | strony = 584| isbn = |oclc=6449937| język = pl}}</ref>, zm. [[21 marca]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Bieńkowski| imię = Adam| autor link = | tytuł = Kółko Mickiewiczowskie we Lwowie. Rok Mickiewiczowski. Księga Pamiątkowa| wydawca = Nakł. Księg. H. Altenberga| miejsce = Lwów| rok = 1899| strony = 77| isbn =|oclc=15611879}}
</ref>, [[pseudonim]] ''Jan Zamostowski''<ref name="pseud">{{cytuj książkę |nazwisko = Aszyk| imię = Urszula | autor link = | tytuł = Nowa Sztuka Pisania Komedii w Dzisiejszych Czasach Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609-2009| wydawca = Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego| miejsce = Warszawa| rok = 2009| strony = 130-132| isbn = 978-83-60875-68-1}}</ref> (ur. [[6 listopada]] [[1811]] w [[Podhajce|Podhajcach]]<ref name="biogram2">{{cytuj książkę|autor = Paweł Hertz red.|autor link= Paweł Hertz| tytuł = Zbiór poetów polskich XIX|tom=V|wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy| miejsce = Warszawa| rok =1959 | strony = 584| isbn = |oclc=6449937| język = pl}}</ref>, zm. [[21 marca]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Bieńkowski| imię = Adam| autor link = | tytuł = Kółko Mickiewiczowskie we Lwowie. Rok Mickiewiczowski. Księga Pamiątkowa| wydawca = Nakł. Księg. H. Altenberga| miejsce = Lwów| rok = 1899| strony = 77| isbn =|oclc=15611879}}
Linia 26: Linia 27:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Syna Jana Rettla<ref name="an"/><ref>w oryginale franc. Jean de Rettel</ref> i Franciszki Siennickiej z d. Łempickiej lub Lemnickiej<ref name="an"/>, w 1830 zapisał się na wydział prawa [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Uczestnik [[Sprzysiężenie Wysockiego|sprzysiężenia Wysockiego]], 29 listopada 1830 w ''[[Noc Listopadowa|Noc Listopadową]]'' wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z [[podchorąży]]mi w ataku na [[Belweder w Warszawie|Belweder]] w celu ujęcia wielkiego księcia [[Konstanty Pawłowicz Romanow|Konstantego]], w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez [[podchorąży|pchor.]] Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do [[Arsenał Królewski w Warszawie|Arsenału]] i brał udział w jego zdobyciu<ref name="biogram2"/>. Aktywny członek [[Klub Patriotyczny|Towarzystwa Patriotycznego]]. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w [[20 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego|20 Pułku Piechoty Liniowej]], dosłużył się stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]].
Syna Jana Rettla<ref name="an"/><ref>w oryginale franc. Jean de Rettel</ref> i Franciszki ''primo voto'' Siennickiej z d. Łempickiej lub Lemnickiej<ref name="an"/>, w 1830 zapisał się na wydział prawa [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Uczestnik [[Sprzysiężenie Wysockiego|sprzysiężenia Wysockiego]], 29 listopada 1830 w ''[[Noc Listopadowa|Noc Listopadową]]'' wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z [[podchorąży]]mi w ataku na [[Belweder w Warszawie|Belweder]] w celu ujęcia wielkiego księcia [[Konstanty Pawłowicz Romanow|Konstantego]], w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez [[podchorąży|pchor.]] Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do [[Arsenał Królewski w Warszawie|Arsenału]] i brał udział w jego zdobyciu<ref name="biogram2"/>. Aktywny członek [[Klub Patriotyczny|Towarzystwa Patriotycznego]]. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w [[20 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego|20 Pułku Piechoty Liniowej]], dosłużył się stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]].


Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek [[Komitet Narodowy Polski (1831-1832)|Komitetu Narodowego Polskiego]] i jeden z założycieli [[Towarzystwo Demokratyczne Polskie|Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]] od 17 marca 1832, publikował artykuły w ''Demokracie Polskim''. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z [[Adam Mickiewicz|Adamem Mickiewiczem]] i [[Fryderyk Chopin|Fryderykiem Chopinem]]<ref name="pseud"/>. Przeciwnik organizacji [[Legion Polski w Portugalii|Legionu Polskiego]] w [[Portugalia|Portugalii]] przez [[Józef Bem|Józefa Bema]]<ref name="biogram"/>. W 1848 organizował [[Legion Mickiewicza]] we [[Włochy|Włoszech]]. Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] był przedstawicielem [[Rząd Narodowy (powstanie styczniowe)|Rządu Narodowego]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Związany z [[Andrzej Towiański|towianizmem]]. Korespondent ''[[Gazeta Warszawska (1774)|Gazety Warszawskiej]]'' z Paryża pod pseudonimem ''Jan Zamostowski''<ref name="pseud"/>. Od 1869 brał udział w pracach ''Towarzystwa Naukowej Pomocy'' w Paryżu, założonym przez [[Agaton Giller|Agatona Gillera]], prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: ''La Araucana'' [[Alonso de Ercilla y Zúñiga|Ercilli]]<ref name="pseud"/>, ''Powieści Basków'' Antonio de Trueby i ''Powieści norweskie'' Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w ''[[Gazeta Polska (1826-1907)|Gazecie Polskiej]]'' i ''[[Kurier Poznański|Kurierze Poznańskim]]''<ref name="wspm"/>. Autor biografii emigrantów w ''Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego'' wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu.
Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek [[Komitet Narodowy Polski (1831-1832)|Komitetu Narodowego Polskiego]] i jeden z założycieli [[Towarzystwo Demokratyczne Polskie|Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]] od 17 marca 1832, publikował artykuły w ''Demokracie Polskim''. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z [[Adam Mickiewicz|Adamem Mickiewiczem]] i [[Fryderyk Chopin|Fryderykiem Chopinem]]<ref name="pseud"/>. Przeciwnik organizacji [[Legion Polski w Portugalii|Legionu Polskiego]] w [[Portugalia|Portugalii]] przez [[Józef Bem|Józefa Bema]]<ref name="biogram"/>. W 1848 organizował [[Legion Mickiewicza]] we [[Włochy|Włoszech]]. Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] był przedstawicielem [[Rząd Narodowy (powstanie styczniowe)|Rządu Narodowego]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Związany z [[Andrzej Towiański|towianizmem]]. Korespondent ''[[Gazeta Warszawska (1774)|Gazety Warszawskiej]]'' z Paryża pod pseudonimem ''Jan Zamostowski''<ref name="pseud"/>. Od 1869 brał udział w pracach ''Towarzystwa Naukowej Pomocy'' w Paryżu, założonym przez [[Agaton Giller|Agatona Gillera]], prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: ''La Araucana'' [[Alonso de Ercilla y Zúñiga|Ercilli]]<ref name="pseud"/>, ''Powieści Basków'' Antonio de Trueby i ''Powieści norweskie'' Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w ''[[Gazeta Polska (1826-1907)|Gazecie Polskiej]]'' i ''[[Kurier Poznański|Kurierze Poznańskim]]''<ref name="wspm"/>. Autor biografii emigrantów w ''Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego'' wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu.

Wersja z 18:52, 26 sty 2012

Leonard Rettel
Ilustracja
Leonard Rettel około 1832, litografia de Villaina wg. rysunku Józefa Straszewicza[1]
Data i miejsce urodzenia

6 listopada 1811
Podhajce, Cesarstwo Austriackie

Data i miejsce śmierci

21 marca 1885
Paryż, Francja

Okres

od 17 marca 1832

Przynależność polityczna

Towarzystwo Demokratyczne Polskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
grób Leonarda Rettla - mogiła powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse, 2011
zapis danych osobowych z imionami rodziców Leonarda Rettla z aktu małżeństwa w 1872 - franc.

Leonard Rettel, Leonard Łazarz Rettel, franc. Léonard Lazare de Rettel[2], pseudonim Jan Zamostowski[3] (ur. 6 listopada 1811 w Podhajcach[4], zm. 21 marca[5] 1885 w Paryżu) – działacz polityczny, pisarz, poeta i tłumacz, pierwszy polski hispanista[3][6], belwederczyk, kapitan - żołnierz-ochotnik powstania listopadowego, dobry mówca[7], emigrant na Wielkiej Emigracji. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari 17 kwietnia 1831[8].

Życiorys

Syna Jana Rettla[2][9] i Franciszki primo voto Siennickiej z d. Łempickiej lub Lemnickiej[2], w 1830 zapisał się na wydział prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestnik sprzysiężenia Wysockiego, 29 listopada 1830 w Noc Listopadową wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z podchorążymi w ataku na Belweder w celu ujęcia wielkiego księcia Konstantego, w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez pchor. Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do Arsenału i brał udział w jego zdobyciu[4]. Aktywny członek Towarzystwa Patriotycznego. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w 20 Pułku Piechoty Liniowej, dosłużył się stopnia kapitana.

Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek Komitetu Narodowego Polskiego i jeden z założycieli Towarzystwa Demokratycznego Polskiego od 17 marca 1832, publikował artykuły w Demokracie Polskim. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z Adamem Mickiewiczem i Fryderykiem Chopinem[3]. Przeciwnik organizacji Legionu Polskiego w Portugalii przez Józefa Bema[7]. W 1848 organizował Legion Mickiewicza we Włoszech. Podczas powstania styczniowego był przedstawicielem Rządu Narodowego w Hiszpanii. Związany z towianizmem. Korespondent Gazety Warszawskiej z Paryża pod pseudonimem Jan Zamostowski[3]. Od 1869 brał udział w pracach Towarzystwa Naukowej Pomocy w Paryżu, założonym przez Agatona Gillera, prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: La Araucana Ercilli[3], Powieści Basków Antonio de Trueby i Powieści norweskie Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w Gazecie Polskiej i Kurierze Poznańskim[10]. Autor biografii emigrantów w Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu.

4 lutego 1872 (9 marca 1872)[2] poślubił młodszą o 25 lat Natalię Loewenhardt (Lewenhard - franc. Nathalie Loewenhard[2] ur. 1836[11]), Polką, córkę Maurycego i Franciszki z d. Reichman[2], siostrą znanego na emigracji lekarza i powstańca styczniowego Stanisława Loewenhardta, z którą miał dwoje dzieci:[10] syna (ur. 1872) i córkę (ur. 1873)[12]. W 1872 Rettlowie mieszkali w Paryżu w pobliżu Towarzystwa Historyczno-Literackiego przy Quai d'Orléans 4[2].

2 maja 1880[11] w wypadku zginęła żona Natalia - podczas otwierania okna wypadła na bruk[10][12]. 29 listopada 1880 wziął udział w uroczystościach 50-lecia wybuchu Powstania Listopadowego, jako honorowy gość, z drugim belwederczykiem - Karolem Paszkiewiczem, zorganizowanych we Lwowie[13] oraz odbył dłuższą podróż po Galicji odwiedzając m.in. przyjaciela - Karola Rogawskiego w Ołpinach, Kraków. Po śmierci żony, córkę przekazał na wychowanie do Wyższego Zakładu Wychowania Panien Seweryny Górskiej w Krakowie, synem zaopiekowała się rodzina żony: Anna Henryka (z domu Pustowójtówna) i Stanisław Loewenhardtowie, sam zamieszkał w Domu św. Kazimierza, gdzie przebywał do końca życia[10]. Pochowany tymczasowo w 1885 r. w grobie rodzinnym Loewenhardtów (Lewenhardów)[10] na Cmentarzu Montparnasse[12]. Obecnie pochowany w zbiorowej mogile polskich emigrantów - powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse w kwaterze franc. division 17 (1 sud, 10 ouest) numer koncesji: 553 P 1886.

Natalia Rettel spoczywa na Cmentarzu Montparnasse w grobowcu Lewenhardtów z bratową - Henryką Lewenhard (Anną Pustowojtówną) division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880.

Wybrane prace

  1. ↑ Die Polen und die Polinnen der Revolution vom 29. November 1830. oder hundert Portraits derjenigen Personen, die sich in dem letzten polnischen Freiheitkampfe ausgezeichnet haben ... Lfg. 1-20. Stuttgart: E. Schweizerbart's Verlag-buchhandlung, 1832-1837, s. 41. OCLC 731830442. (niem.).
  2. ↑ a b c d e f g płatny serwis (dane aktu małżeństwa) Léonard Lazare de Rettel, Nathalie Loewenhard. Ancestry.com. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e Urszula Aszyk: Nowa Sztuka Pisania Komedii w Dzisiejszych Czasach Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609-2009. Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, s. 130-132. ISBN 978-83-60875-68-1.
  4. ↑ a b Paweł Hertz red.: Zbiór poetów polskich XIX. T. V. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959, s. 584. OCLC 6449937. (pol.).
  5. ↑ Adam Bieńkowski: Kółko Mickiewiczowskie we Lwowie. Rok Mickiewiczowski. Księga Pamiątkowa. Lwów: Nakł. Księg. H. Altenberga, 1899, s. 77. OCLC 15611879.
  6. ↑ Maria Strzałkowa. Studia polsko-hiszpańskie. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Rozprawy i Studia”. t. 26, s. 13-54, 1960. Kraków: nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego. OCLC 233498996. (pol.). 
  7. ↑ a b biogram Leonarda Rettla [w:] Paweł Smolikowski CR (1849-1926): STOSUNEK ADAMA MICKIEWICZA DO X. X. ZMARTWYCHWSTAŃCÓW. [dostęp 2011-01-26]. (pol.).
  8. ↑ Kawalerowie Orderu Virtuti Militari. [dostęp 2011-02-03]. (pol.).
  9. ↑ w oryginale franc. Jean de Rettel
  10. ↑ a b c d e Leonard Rettel - wspomnienie (z Kuriera paryskiego). „WARTA - tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu”. Rok XII (564), s. 5233-5234, 1885-04-19. Poznań. OCLC 69478100. (pol.). 
  11. ↑ a b według nagrobka Natalii Rettel na Cmentarzu Montparnasse
  12. ↑ a b c w książcę błędnie 1881(!) [za:] Franciszek Rawita-Gawroński: Henryka Pustowójtówna. Lwów: Gebethner i Ska w Krakowie, 1911, s. 39-40. OCLC 41879333.
  13. ↑ Leonard Rettel w bazie Estreichera (KATALOGI I BAZY CENTRUM BADAWCZEGO BIBLIOGRAFII POLSKIEJ ESTREICHERÓWW UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM). [dostęp 2011-02-10]. (pol.).

Bibliografia

  • Barbara Konarska: Leonard Rettel. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 31. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 153-156. OCLC 2098998.
  • Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. T. 3, L-R. 1998. ISBN 83-86842-11-3.
  • Julia Franke (red.): Solidarność 1830 : Niemcy i Polacy po powstaniu listopadowym, Zamek Królewski w Warszawie 29 XI 2005 -31 I 2006 Polenbegeisterung : Deutsche und Polen nach dem Novemberaufstand 1830 : Museum Europäicher Kulturen - Staatliche Museen zu Berlin 2. III - 30. IV 2006. Warszawa: Warszawa : Arx Regina Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, 2005, s. 358. ISBN 83-7022-153-X 9788370221539. OCLC 64363078. (pol. • niem.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leonard_Rettel&oldid=29626137”