Leonard Rettel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Stefs (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
10 149 edycji
→‎Życiorys: drobne redakcyjne
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
kat.
Linia 66: Linia 66:
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Patriotycznego (powstanie listopadowe)]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Patriotycznego (powstanie listopadowe)]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]]
[[Kategoria:Dyplomaci powstania styczniowego]]
[[Kategoria:Oficerowie powstania listopadowego]]
[[Kategoria:Oficerowie powstania listopadowego]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (powstanie listopadowe)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (powstanie listopadowe)]]

Wersja z 11:31, 12 mar 2012

Leonard Rettel
Ilustracja
Leonard Rettel około 1832, litografia de Villaina wg. rysunku Józefa Straszewicza[1]
Data i miejsce urodzenia

6 listopada 1811
Podhajce, Cesarstwo Austriackie

Data i miejsce śmierci

21 marca 1885
Paryż, Francja

Okres

od 17 marca 1832

Przynależność polityczna

Towarzystwo Demokratyczne Polskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
grób Leonarda Rettla - mogiła powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse, 2011
inskrypcja nagrobna Natalii Rettel (1836 - 1880) na nagrobku Anna Pustowójtówny[2]
zapis danych osobowych z imionami rodziców Leonarda Rettla z aktu małżeństwa w 1872 - franc.

Leonard Rettel, Leonard Łazarz Rettel, franc. Léonard Lazare de Rettel[3], pseudonim Jan Zamostowski[4] (ur. 6 listopada 1811 w Podhajcach[5], zm. 21 marca[6] 1885 w Paryżu) – polski działacz polityczny, pisarz, poeta i tłumacz, pierwszy polski hispanista[4][7], belwederczyk, kapitan - żołnierz-ochotnik powstania listopadowego, dobry mówca[8], emigrant na Wielkiej Emigracji. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari 17 kwietnia 1831[9].

Życiorys

Syna Jana Rettla[3][10] i Franciszki primo voto Siennickiej z domu Lemnickiej lub Łempickiej[3], przeniósł się z rodzicami do Warszawy, gdzie ukończył Liceum Warszawskie[11]. W 1830 zapisał się na wydział prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Publikował młodzieńcze wiersze w Pamiętniku dla płci pięknej[12] czasopiśmie wydawanym przez Konstantego Gaszyńskiego i Leona Zienkowicza[11]. Uczestnik sprzysiężenia Wysockiego, 29 listopada 1830 w Noc Listopadową wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z podchorążymi w ataku na Belweder w celu ujęcia wielkiego księcia Konstantego, w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez pchor. Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do Arsenału i brał udział w jego zdobyciu[5]. Aktywny członek Towarzystwa Patriotycznego. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w 20 Pułku Piechoty Liniowej, dosłużył się stopnia kapitana.

Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek Komitetu Narodowego Polskiego i jeden z założycieli Towarzystwa Demokratycznego Polskiego od 17 marca 1832, publikował artykuły w Demokracie Polskim. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z Adamem Mickiewiczem i Fryderykiem Chopinem[4]. Przeciwnik organizacji Legionu Polskiego w Portugalii przez Józefa Bema[8]. W 1848 organizował Legion Mickiewicza we Włoszech. Podczas powstania styczniowego był przedstawicielem Rządu Narodowego w Hiszpanii. Związany z towianizmem. Korespondent Gazety Warszawskiej z Paryża pod pseudonimem Jan Zamostowski[4]. Od 1869 brał udział w pracach Towarzystwa Naukowej Pomocy w Paryżu, założonym przez Agatona Gillera, prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: La Araucana Ercilli[4], Powieści Basków Antonio de Trueby i Powieści norweskie Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w Gazecie Polskiej i Kurierze Poznańskim[11]. Autor biografii emigrantów w Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu. Współautor (redakcja, zebranie źródeł - nie wymieniony na stronie tytułowej) Henri de Valois et la Pologne en 1572 (pol. Henryk Walezy i Polska w 1572) autora: Emmanuela Henri Victurnien de Noailles, Paryż, 1867[13].

4 lutego 1872 (9 marca 1872)[3] poślubił młodszą o 25 lat Natalię Loewenhardt (Lewenhard - franc. Nathalie Loewenhard[3] ur. 1836[14]), Polkę, córkę Maurycego i Franciszki z d. Reichman[3], siostrę znanego na emigracji lekarza i powstańca styczniowego Stanisława Loewenhardta, z którą miał dwoje dzieci:[11] syna (ur. 1872) i córkę (ur. 1873)[15]. W 1872 Rettlowie mieszkali w Paryżu w pobliżu Towarzystwa Historyczno-Literackiego przy Quai d'Orléans 4[3].

2 maja 1880[14] w wypadku zginęła żona Natalia - podczas otwierania okna wypadła na bruk[11][15]. 29 listopada 1880 wziął udział w uroczystościach 50-lecia wybuchu Powstania Listopadowego, jako honorowy gość, z drugim belwederczykiem - Karolem Paszkiewiczem, zorganizowanych we Lwowie[16] oraz odbył dłuższą podróż po Galicji odwiedzając m.in. przyjaciela - Karola Rogawskiego w Ołpinach, Kraków. Po śmierci żony, córkę przekazał na wychowanie do Wyższego Zakładu Wychowania Panien Seweryny Górskiej w Krakowie, synem zaopiekowała się rodzina żony: Anna Henryka (z domu Pustowójtówna) i Stanisław Loewenhardtowie, sam zamieszkał w Domu św. Kazimierza, gdzie przebywał do końca życia[11]. Pochowany tymczasowo w 1885 r. w grobie rodzinnym Loewenhardtów (Lewenhardów)[11] na Cmentarzu Montparnasse[15]. Obecnie pochowany w zbiorowej mogile polskich emigrantów - powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse w kwaterze franc. division 17 (1 sud, 10 ouest) numer koncesji: 553 P 1886.

Natalia Rettel spoczywa na Cmentarzu Montparnasse w grobowcu Lewenhardtów z bratową - Henryką Lewenhard (Anną Pustowojtówną) division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880.

Wybrane prace

  1. ↑ Die Polen und die Polinnen der Revolution vom 29. November 1830. oder hundert Portraits derjenigen Personen, die sich in dem letzten polnischen Freiheitkampfe ausgezeichnet haben ... Lfg. 1-20. Stuttgart: E. Schweizerbart's Verlag-buchhandlung, 1832-1837, s. 41. OCLC 731830442. (niem.).
  2. ↑ division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880
  3. ↑ a b c d e f g płatny serwis (dane aktu małżeństwa) Léonard Lazare de Rettel, Nathalie Loewenhard. Ancestry.com. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e Urszula Aszyk: Nowa Sztuka Pisania Komedii w Dzisiejszych Czasach Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609-2009. Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, s. 130-132. ISBN 978-83-60875-68-1.
  5. ↑ a b Paweł Hertz red.: Zbiór poetów polskich XIX. T. V. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959, s. 584. OCLC 6449937. (pol.).
  6. ↑ Adam Bieńkowski: Kółko Mickiewiczowskie we Lwowie. Rok Mickiewiczowski. Księga Pamiątkowa. Lwów: Nakł. Księg. H. Altenberga, 1899, s. 77. OCLC 15611879.
  7. ↑ Maria Strzałkowa. Studia polsko-hiszpańskie. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Rozprawy i Studia”. t. 26, s. 13-54, 1960. Kraków: nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego. OCLC 233498996. (pol.). 
  8. ↑ a b biogram Leonarda Rettla [w:] Paweł Smolikowski CR (1849-1926): STOSUNEK ADAMA MICKIEWICZA DO X. X. ZMARTWYCHWSTAŃCÓW. [dostęp 2011-01-26]. (pol.).
  9. ↑ Kawalerowie Orderu Virtuti Militari. [dostęp 2011-02-03]. (pol.).
  10. ↑ w oryginale franc. Jean de Rettel
  11. ↑ a b c d e f g Leonard Rettel - wspomnienie (z Kuriera paryskiego). „WARTA - tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu”. Rok XII (564), s. 5233-5234, 1885-04-19. Poznań. OCLC 69478100. (pol.). 
  12. ↑ „Pamiętnik dla Płci Pięknej : pismo różnym rodzajom poezyi i prozy poświęcone”, 1830. Warszawa: Konstanty Gaszyński, Leon Zienkowicz. 
  13. ↑ a b Zygmunt Miłkowski ps. Teodor Tomasz Jeż: Sylwety emigracyjne – Leonard Rettel. [dostęp 2011-02-03]. (pol.).
  14. ↑ a b według inskrypcji nagrobnej: Natalia Rettel z domu Lewenhard 1838 - 1880 na nagrobku Anny Pustowojtówny na Cmentarzu Montparnasse division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880
  15. ↑ a b c w książcę błędnie 1881(!) [za:] Franciszek Rawita-Gawroński: Henryka Pustowójtówna. Lwów: Gebethner i Ska w Krakowie, 1911, s. 39-40. OCLC 41879333.
  16. ↑ Leonard Rettel w bazie Estreichera (KATALOGI I BAZY CENTRUM BADAWCZEGO BIBLIOGRAFII POLSKIEJ ESTREICHERÓWW UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM). [dostęp 2011-02-10]. (pol.).

Bibliografia

  • Barbara Konarska: Leonard Rettel. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 31. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 153-156. OCLC 2098998.
  • Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. T. 3, L-R. 1998. ISBN 83-86842-11-3.
  • Julia Franke (red.): Solidarność 1830 : Niemcy i Polacy po powstaniu listopadowym, Zamek Królewski w Warszawie 29 XI 2005 -31 I 2006 Polenbegeisterung : Deutsche und Polen nach dem Novemberaufstand 1830 : Museum Europäicher Kulturen - Staatliche Museen zu Berlin 2. III - 30. IV 2006. Warszawa: Warszawa : Arx Regina Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, 2005, s. 358. ISBN 83-7022-153-X 9788370221539. OCLC 64363078. (pol. • niem.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leonard_Rettel&oldid=30206794”