Gwiazda wielokrotna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.2) (Robot dodał no:Stjernesystem |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Triple-star sunset.jpg|thumb|240px||Artystyczny widok macierzystej planety orbitującej potrójny układ gwiazd z powierzchni [[egzoksiężyc]]a]] |
|||
[[Plik:Triple-star sunset.jpg|thumb|Potrójny zachód słońca na [[HD 188753 A b|HD 188753 Ab]] – wizja artysty (Źródło: [[NASA|NASA/JPL-Caltech]])]] |
|||
'''Gwiazda wielokrotna''' – układ gwiazd, które znajdują się w niedalekiej odległości w przestrzeni (układy fizycznie wielokrotne) lub na [[sfera niebieska|nieboskłonie]] (układy optycznie wielokrotne). |
'''Gwiazda wielokrotna''' – układ gwiazd, które znajdują się w niedalekiej odległości w przestrzeni (układy fizycznie wielokrotne) lub na [[sfera niebieska|nieboskłonie]] (układy optycznie wielokrotne). |
||
Wersja z 16:36, 7 kwi 2012
Gwiazda wielokrotna – układ gwiazd, które znajdują się w niedalekiej odległości w przestrzeni (układy fizycznie wielokrotne) lub na nieboskłonie (układy optycznie wielokrotne).
Większość gwiazd na niebie należy do grupy gwiazd wielokrotnych (ponad 50%).
- Najczęściej w układzie znajdują się dwie gwiazdy – gwiazda podwójna (3/5 gwiazd z powyższej grupy)
- Układy trzech gwiazd to około 3/10,
- pozostałe układy czterech lub więcej gwiazd to 1/10 tej grupy.
Układy optycznie wielokrotne
Układy optycznie wielokrotne to grupa gwiazd, które, gdy oglądamy je na niebie, wydają się znajdować tuż obok siebie.
Przykładem takich gwiazd są Alkor i Mizar w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.
Układy fizycznie wielokrotne
W tej grupie znajdują się:
Układy zaćmieniowe
Gwiazda okresowo zmienia blask, w trakcie gdy jeden ze składników przechodzi przed innym (względem Ziemi) i zasłania go. Przykładem jest Algol w Perseuszu.
Układy astronometrycznie podwójne
To układy, które można wykryć tylko przez dokładny pomiar ruchu. Trasa ruchu gwiazdy okrążanej przez niewidzialnego towarzysza przypomina wykres sinusoidalny. Taką gwiazdą jest na przykład Syriusz w Wielkim Psie.
Układ potrójny
Układ potrójny to układ w skład którego wchodzą trzy gwiazdy związane ze sobą grawitacyjnie. W zależności od tego, jak daleko od siebie znajdują się poszczególne składniki, mogą one oddziaływać na siebie w sposób nieraz dramatyczny – siły pływowe zdolne są "wysysać" materię gwiazdy o mniejszej masie w kierunku gwiazdy o większej masie. Orbity takich układów są często bardzo skomplikowane (zob. HD 188753 A b – pierwsza planeta odkryta w układzie potrójnym).
Układy spektroskopowo wielokrotne
W tych układach gwiazdy krążą tak blisko siebie i są tak odległe, że trudno wykryć poszczególne składniki, nawet przez potężne teleskopy. Jedynym sposobem, aby ocenić, czy gwiazda może być wielokrotna, jest analiza spektroskopowa. Obecność towarzysza (-y) objawia się regularną zmianą linii Fraunhofera w widmie gwiazdy. Przykładem takiej gwiazdy jest Capella w Woźnicy.