Ticino: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (Robot dodał kk:Тичино |
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (Robot dodał lv:Tičīno kantons |
||
Linia 94: | Linia 94: | ||
[[sw:Ticino]] |
[[sw:Ticino]] |
||
[[la:Ticinum (pagus)]] |
[[la:Ticinum (pagus)]] |
||
[[lv:Tičīno kantons]] |
|||
[[lt:Tičinas]] |
[[lt:Tičinas]] |
||
[[lmo:Cantón Tesin]] |
[[lmo:Cantón Tesin]] |
Wersja z 10:26, 5 maj 2012
Ticino, też Tessyn (wł.: Ticino, ofic.: Repubblica e Cantone Ticino; niem., fr., rom.: Tessin) - najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.
W prawie całym tym kantonie mówi się po włosku, wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie używa się dialektu niemieckiego. Na terenie Ticino znajduje się włoska enklawa Campione d'Italia. Razem z częścią Gryzonii Ticino tworzy tzw. Svizzera Italiana (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty lombardzkie (tesyńskie) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.
- Stolica: Bellinzona
- Powierzchnia: 2812 km²
- Liczba mieszkańców: 311 900
- Gęstość zaludnienia: 110 osób/km²
- Liczba gmin: 244
- Język urzędowy: włoski
Z Ticino pochodziło wielu architektów renesansu i baroku: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, rodzina Fontana, Carlo Maderna, Giovanni Battista Quadro, Giovanni Trevano.
Z Ticino pochodzi również wielu wybitnych architektów neomodernizmu: Rino Tami, Tita Carloni, Peppo Brivio, Luigi Snozzi, Livio Vacchini, Aurelio Galfetti, Mario Botta.
Podział administracyjny
Kanton dzieli się na 8 dystryktów.
Demografia
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:
- język włoski - 83,1%,
- język niemiecki - 8,3%,
- język serbsko-chorwacki - 1,7%[1].
Nazwa kantonu
Oficjalną nazwą kantonu jest nazwa włoska Ticino (endonim), pochodząca do łacińskiej nazwy Ticinium. W języku polskim używanym w kraju potocznie równie rozpowszechniona jest nazwa Tessyn (takie wyniki daje wyszukiwanie Google). Polonia szwajcarska również używa obu nazw. Polskie publikacje encyklopedyczne w zdecydowanej większości używają nazwy Ticino. KSNG nie wypowiedziała się w tej sprawie, co zgodnie z praktyką i rekomendacjami ONZ oznacza, że zaleca jako poprawną formę endonim, czyli Ticino.