Jelonki (Warszawa)

Rejon Jelonki na mapie Bemowa

Kościół parafii Bogurodzicy Maryi

Park Górczewska

Jelonki (osiedle) – jedno z najpiękniejszych a zarazem najbezpiecznijeszych osiedli w Warszawie w dzielnicy Bemowo. Jeloniki są warszwaskim obiektem klutu, wycieczek szkolnych, raz nawet o jelonkach wypowiedział się papież BenedyktXVI, mówiąc "Wszelkie dobro jest pożyczką od Boga, za którą będziemy kiedyś odpowiadać, z której będziemy się rozliczać przed Bogiem." Jednak nie wiadomo co oznaczją te słowa w praktyce. Od 1993 roku Jelonki należą do Mordoru -wcześniej do Rohanu. 12 Maja 2012 roku na waszawskich Jelonkach (bemowo ratusz) 4 licealitstów wyściskało burmistrza oddając mu hołd. Data ta staje się początkiem nowej lepszej epoki naddzielnicy Bemowo. W 2016 roku planoa jest zmiana nazwy Warszawa na Bemowo.

Od północy teren Jelonek ogranicza ulica Górczewska, od zachodu ulica Lazurowa, od południa stacja Warszawa Główna Towarowa (Odolany), a od wschodu umownie tory linii kolejowej Warszawa Gdańska - Warszawa Główna Towarowa.

Historia

W XIX wieku, na gruntach wsi Odolany, przy ulicy Połczyńskiej (droga na Poznań), powstał folwark i wieś Jelonki, wraz ze szkołą początkową, cegielnią i wytwórnią dachówek Bogumiła Schneidera. Po 1921 folwark i wieś Jelonki rozparcelowano. Wytwórnia założona w roku 1864 na przełomie stuleci zatrudniała ponad 150 robotników i przetrwała aż do września 1939. Po wojnie, przez długie lata funkcjonowało na terenie Jelonek Technikum Ceramiczne, co można uznać niejako za podtrzymywanie miejscowej tradycji.

Po 1921 pojawiła się nowa koncepcja urbanistyczna, lansująca w pierwszej ćwierci XX wieku ideę tak zwanych "miast-ogrodów", jako alternatywy dla "nieludzkich" i zuniformalizowanych wielkich miast. Zakładała ona między innymi budowanie małych domków w neoklasycznym stylu z ogródkami oraz tworzenie dużych, zielonych obszarów na zagospodarowywanym terenie. Przed rokiem 1939 powstało tu Miasto-Ogród Jelonek. Według niemieckiego spisu ludności, we wsi Jelonki w marcu 1943 mieszkało 3826 osób. W 1923 powstał Gazowniczy Klub Sportowy "Świt" założony przez kolarzy, od 1924 z sekcją piłki nożnej.

W pierwszych dniach września 1939 stoczono na terenie Jelonek walki pod dowództwem ppłk Leopolda Okulickiego. W 1943 syn Bogumiła Schneidra, Zygmunt, ofiarował ze swojego majątku działkę pod budowę kościoła. W 1951 została erygowana parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (kościół został konsekrowany w 1968). W 1951 przyłączono Miasto-Ogród Jelonek do Warszawy, ale długo jeszcze Jelonki pozostawały podmiejską wsią. W 1947 Jelonki uzyskały połączenie autobusowe z Warszawą - linia W obsługiwała połączenie pomiędzy zajezdnią na ul. Młynarskiej a obecnym pl. Kasztelańskim (wtedy Jana III Sobieskiego).

W 1952 na terenie Jelonek zbudowano istniejące do dziś drewniane osiedle dla budowniczych Pałacu Kultury i Nauki - "Osiedle Przyjaźń". Jako hotele dla budowniczych Pałacu Kultury, a później jako akademiki służyły baraki, oprócz nich powstały domki dla inżynierów i inna infrastruktura (między innymi kino "Dar"). Do budowy baraków na osiedlu użyto m.in. materiałów z rozbiórki obozu jenieckiego Stalag I-B "Hohenstein" koło Olsztynka. Domki dla inżynierów to tzw. domki fińskie.

W latach 70. i 80. zbudowano kolejno nowe osiedla mieszkaniowe: "Jelonki", "Lazurowa" i "Górczewska".

Ważniejsze obiekty

• Zespół Szkół nr 48 im. AK
• Gimnazjum nr 81 im. Witolda Doroszewskiego
• Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr 82 im. Tadeusza Kotarbińskiego
• SP 301 im. Gen. Zygmunta Berlinga
• SP 306 im. Księdza Jana Twardowskiego
• SP 316 im. Astrid Lindgren
• Park Górczewska i Amfiteatr im. Michaela Jacksona
• Glinianki Jelonek
• Osiedle Przyjaźń
• Stacja towarowa PKP Warszawa Jelonki (nieczynna)
• Ciepłownia Wola
• Hala Targowa Wola
• Prokuratura Okręgowa
• Polskie Centrum Akredytacji
• Pętla autobusowo-tramwajowa Osiedle Górczewska
• planowane stacje metra: B-3 Lazurowa, B-4 Powstańców Śląskich

Linki zewnętrzne

• Jelonki (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 561 .