Przekładnia

Przekładnia – mechanizm lub układ maszyn służący do przeniesienia ruchu z elementu czynnego (napędowego) na bierny (napędzany) z jednoczesną zmianą parametrów ruchu, czyli prędkości i siły lub momentu siły.

Przekładnia może zmieniać:

• ruch obrotowy na ruch obrotowy – najczęstszy przypadek
• ruch obrotowy na liniowy lub odwrotnie
• ruch liniowy na ruch liniowy

Ze względu na rodzaj wykorzystywanych zjawisk fizycznych, przekładnie dzielą się na:

• przekładnie mechaniczne
• przekładnie hydrauliczne
• przekładnie pneumatyczne

Przekładnia może być:

• reduktorem (przekładnia redukująca) – gdy człon napędzany obraca lub porusza się z mniejszą prędkością niż człon napędzający
• multiplikatorem (przekładnia multiplikująca) – gdy człon napędzany obraca lub porusza się z większą prędkością niż człon napędzający

Przekładnia o zmiennym przełożeniu nazywana jest wariatorem

Szczególnym przypadkiem przekładni jest sytuacja, gdy prędkość na wejściu równa jest prędkości na wyjściu. Taki przypadek stosuje się, gdy chodzi tylko o zmianę kierunku wektora prędkości lub siły (momentu).

Podstawowymi parametrami przekładni są:

• n_max – maksymalna prędkość na wale napędzającym
• M_max – maksymalne obciążenie – siła lub moment siły na wale napędzanym
• i = n₁/n₂ – przełożenie przekładni, gdzie n₁ to prędkość na wale napędzającym i n₂ to prędkość na wale napędzanym
• η = N_u/N_o – sprawność energetyczna przekładni, gdzie N_u to moc użyteczna i N_o to moc włożona

Zobacz też

• przekładnia elektryczna
• przekładnia transformatora