Ubezwłasnowolnienie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Bibliografia: dodatkowa pozycja książkowa |
m →Ubezwłasnowolnienie całkowite: drobne redakcyjne |
||
Linia 3: | Linia 3: | ||
== Ubezwłasnowolnienie całkowite == |
== Ubezwłasnowolnienie całkowite == |
||
Osoba, która ukończyła lat 13, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek [[choroba psychiczna|choroby psychicznej]], [[niedorozwój umysłowy|niedorozwoju umysłowego]] albo innego rodzaju [[zaburzenie psychiczne|zaburzeń psychicznych]], w szczególności alkoholizmu lub [[narkomania|narkomanii]], nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się [[opiekun|opiekę]], chyba że pozostaje on jeszcze pod [[władza rodzicielska|władzą rodzicielską]]. |
Osoba, która ukończyła lat 13, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek [[choroba psychiczna|choroby psychicznej]], [[niedorozwój umysłowy|niedorozwoju umysłowego]] albo innego rodzaju [[zaburzenie psychiczne|zaburzeń psychicznych]], w szczególności alkoholizmu lub [[narkomania|narkomanii]], nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się [[opiekun|opiekę]], chyba że pozostaje on jeszcze pod [[władza rodzicielska|władzą rodzicielską]]. Jeżeli osoba sprawująca władzę rodzicielską zostanie całkowicie ubezwłasnowolniona, traci ją. |
||
{{CytatD|§ 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności<br>prawnych, jest nieważna. |
{{CytatD|§ 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności<br>prawnych, jest nieważna. |
||
Wersja z 18:31, 30 maj 2012
Ubezwłasnowolnienie – częściowe lub całkowite pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych. Ubezwłasnowolnienie następuje w formie orzeczenia sądowego.
Ubezwłasnowolnienie całkowite
Osoba, która ukończyła lat 13, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności alkoholizmu lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską. Jeżeli osoba sprawująca władzę rodzicielską zostanie całkowicie ubezwłasnowolniona, traci ją.
Ubezwłasnowolnienie częściowe
Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności alkoholizmu lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.
Rozstrzyganie spraw o ubezwłasnowolnienie
Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych, przy czym właściwy miejscowo jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jej pobytu.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo, jej przedstawiciel ustawowy, prokurator. Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego. Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletniości osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Kto zgłasza wniosek o ubezwłasnowolnienie działając w złej wierze lub działając lekkomyślnie podlega karze grzywny do 1000 zł.
Osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy wysłuchać niezwłocznie po wszczęciu postępowania. Wysłuchanie powinno odbyć się w obecności biegłego psychologa oraz - w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana - biegłego lekarza psychiatry lub neurologa.
Orzeczenie ubezwłasnowolnienia nie może nastąpić na czas określony. Obowiązuje ono aż do jego uchylenia albo zmiany. Sąd może z urzędu uchylić orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono. Ze względu na dobro osoby ubezwłasnowolnionej następuje więc przełamanie obowiązującej w postępowaniu cywilnym zasady skargowości.
Osoba ubezwłasnowolniona, która co do zasady nie ma możliwości podejmowania żadnych czynności w postępowaniu, może jednak sama zaskarżać postanowienia wydane w postępowaniu dotyczącym jej ubezwłasnowolnienia. Ma więc w tym względzie pełną zdolność procesową.
Zobacz też
Bibliografia
- Radwański Z., Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2007.
- Ludwiczak L., Ubezwłasnowolnienie w polskim systemie prawnym, Warszawa 2012.
Artykuł uwzględnia ograniczony pod względem terytorialnym stan prawny na 11 listopada 2007. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.