Shenzhou (pojazd kosmiczny): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Robot poprawił he:שנג'ואו (חללית) |
+ tabela z misjami, uzup. merytoryczne, redakcyjne |
||
Linia 48: | Linia 48: | ||
|} |
|} |
||
== |
== Wykaz misji w ramach programu Shenzhou == |
||
W ramach programu Shenzhou były przeprowadzane misje zarówno bezzałogowe jak i załogowe. Zanim doszlo do pierwszego lotu załogowego, przeprowadzono cztery loty testowe w latach 1999-2003 (Shenzhou 1, 2, 3 i 4). W pierwszych trzech lotach załogowych (Shenzhou 5, 6 i 7) brali udział astronauci należący do pierwszej, 14-osobowej grupy chińskich astronautów, sformowanej w 1996 roku. W 2011 roku rozpoczęto realizację [[Program Tiangong|programu Tiangong]], w ramach którego przeprowadzono w 2011 roku lot bezzalogowy (Shenzhou 8), po którym planowane są regularne, w odstępach około roku, misje załogowe (począwszy od Shenzhou 9). |
|||
* [[Shenzhou 1]] - [[19 listopada]] [[1999]] - bezzałogowy lot testowy |
|||
* [[Shenzhou 2]] - [[9 stycznia]] [[2001]] - żywe zwierzęta na pokładzie |
|||
{| class="wikitable" |
|||
* [[Shenzhou 3]] - [[25 marca]] [[2002]] - manekin |
|||
! Nazwa misji |
|||
* [[Shenzhou 4]] - [[29 grudnia]] [[2002]] - manekin, wykonywanie eksperymentów na pokładzie |
|||
! Data startu |
|||
* [[Shenzhou 5]] - [[15 października]] [[2003]] - astronauta [[Yang Liwei]] 14 razy okrąża Ziemię |
|||
! Data lądowania |
|||
* [[Shenzhou 6]] - [[12 października]] [[2005]] - załoga [[Fei Junlong]] i [[Nie Haisheng]] spędza 5 dni w kosmosie |
|||
! Czas trwania |
|||
* [[Shenzhou 7]] - [[25 września]] [[2008]] - 3-osobowa załoga [[Zhai Zhigang]], [[Liu Boming]] i [[Jing Haipeng]]; pierwszy z nich wyszedł na 22 minuty na zewnątrz statku. |
|||
! Załoga |
|||
* [[Shenzhou 8]] - [[31 października]] [[2011]] - lot bezzałogowy, testowanie cumowania do modułu orbitalnego [[Tiangong-1]] umieszczonego na orbicie we wrześniu 2011 r. |
|||
! Uwagi |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 1]] |
|||
|19.11.1999 |
|||
|20.11.1999 |
|||
|21 godz. 11 min |
|||
|– |
|||
|– |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 2]] |
|||
|9.01.2001 |
|||
|16.01.2001 |
|||
|6 dni 18 godz. 22 min |
|||
|– |
|||
|– |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 3]] |
|||
|25.03.2002 |
|||
|1.04.2002 |
|||
|6 dni 18 godz. 36 min |
|||
|– |
|||
|– |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 4]] |
|||
|29.12.2002 |
|||
|5.01.2003 |
|||
|6 dni 18 godz. 36 min |
|||
|– |
|||
|– |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 5]] |
|||
|15.10.2003 |
|||
|15.10.2003 |
|||
|21 godz. 22 min 45 s |
|||
|[[Yang Liwei]] |
|||
|Pierwszy chiński lot załogowy |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 6]] |
|||
|12.10.2005 |
|||
|16.10.2005 |
|||
|4 dni 19 godz. 32 min 46 s |
|||
|[[Fei Junlong]] (dow.) <br/>[[Nie Haisheng]] |
|||
|Test możliwości pracy w kosmosie |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 7]] |
|||
|25.09.2008 |
|||
|28.09.2008 |
|||
|2 dni 20 godz. 27 min 35 s |
|||
|[[Zhai Zhigang]] (dow.) <br/>[[Liu Boming]] <br/>[[Jing Haipeng]] |
|||
|Pierwsze wyjście w otwarty kosmos |
|||
|- |
|||
|[[Shenzhou 8]] |
|||
|31.10.2011 |
|||
|17.11.2011 |
|||
|16 dni 13 godz. 34 min |
|||
|– |
|||
|Cumowanie do modułu [[Tiangong 1]] |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Planowane loty == |
== Planowane loty == |
||
* [[Shenzhou 9]] - lot załogowy (3 osoby, w tym kobieta), ok. czerwca-lipca 2012 r., połączenie z modułem [[Tiangong |
* [[Shenzhou 9]] - lot załogowy (3 osoby, w tym kobieta), ok. czerwca-lipca 2012 r., połączenie z modułem [[Tiangong 1]]. |
||
* [[Shenzhou 10]] - lot załogowy, ok. 2013 r., połączenie z modułem [[Tiangong |
* [[Shenzhou 10]] - lot załogowy, ok. 2013 r., połączenie z modułem [[Tiangong 1]]. |
||
* [[Shenzhou 11]] - lot załogowy, ok. 2014 r., połączenie z modułem [[Tiangong |
* [[Shenzhou 11]] - lot załogowy, ok. 2014 r., połączenie z modułem [[Tiangong 2]], która zostanie wyniesiona ok. 2013 r. |
||
* [[Shenzhou 12]] - lot załogowy, ok. 2015 r., połączenie z modułem [[Tiangong |
* [[Shenzhou 12]] - lot załogowy, ok. 2015 r., połączenie z modułem [[Tiangong 2]]. |
||
* [[Shenzhou 13]] - lot załogowy, ok. 2016 r., połączenie z modułem [[Tiangong |
* [[Shenzhou 13]] - lot załogowy, ok. 2016 r., połączenie z modułem [[Tiangong 3]], która zostanie wyniesiona ok. 2015 r. |
||
* [[Shenzhou 14]] - lot załogowy, ok. 2017 r., połączenie z modułem [[Tiangong |
* [[Shenzhou 14]] - lot załogowy, ok. 2017 r., połączenie z modułem [[Tiangong 3]]. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Linia 70: | Linia 129: | ||
{{commons}} |
{{commons}} |
||
* [[Chiński program kosmiczny]] |
* [[Chiński program kosmiczny]] |
||
* [[Program Tiangong]] |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.astronautix.com/craft/shenzhou.htm ''Encyclopedia Astronautica''] |
* [http://www.astronautix.com/craft/shenzhou.htm ''Encyclopedia Astronautica''] |
||
* [http://lk.astronautilus.pl/loty/sz.htm ''Loty kosmiczne''] |
|||
{{Program Shenzhou}} |
{{Program Shenzhou}} |
Wersja z 17:00, 10 cze 2012
Shenzhou (chiń. 神舟; pinyin shénzhōu) - seria chińskich pojazdów kosmicznych.
Budowa
Statek jest pod względem konstrukcyjnym zbliżony do rosyjskich (do 1991 r. radzieckich) statków Sojuz TM. Składa się z trzech części: kabiny, przedziału silnikowego i przedziału orbitalnego. Może zabrać na pokład 3 członków załogi. Wynoszenie na orbitę odbywa się przy użyciu rakiet Chang Zheng 2F (Długi Marsz 2F).
Moduł dowodzenia (powrotny) znajduje się w centralnej części statku i może pomieścić maksymalnie trzech astronautów. Kapsuła ma wysokość 2,50 m, średnicę u podstawy 2,52 m i masę 3240 kg. Wnętrze o objętości 6 m3 wyposażone jest w rozkładane fotele, pulpity sterownicze, systemy nawigacji i łączności oraz kontroli środowiska. Na szczycie kapsuły znajduje się właz o średnicy 70 cm. Dwa niewielkie iluminatory o średnicy po 30 cm umożliwiają widok na zewnątrz. U podstawy umieszczona jest osłona termiczna o masie 450 kg chroniąca lądownik podczas hamowania w atmosferze. Lądownik zaopatrzony jest w system spadochronów (spadochron główny ma powierzchnię 1200 m2) oraz 4 rakiet hamujących, które łagodzą uderzenie o grunt podczas lądowania.
Moduł orbitalny znajduje się z przodu modułu dowodzenia. Stanowi go cylindryczna kabina ciśnieniowa o długości 2,80 m, średnicy 2,25 m i masie 1500 kg. Wnętrze o objętości 8 m3 służy astronautom jako dodatkowe pomieszczenie robocze. Widok na zewnątrz umożliwia iluminator o średnicy 48 cm. Właz o średnicy 80 cm może służyć astronautom do wyjścia w otwartą przestrzeń kosmiczną. U podstawy 70 cm właz łączy kabinę z modułem dowodzenia. Moduł zaopatrzony jest w parę paneli ogniw słonecznych o powierzchni 12,2 m2 oraz własne systemy nawigacyjne i napędowe dzięki czemu może kontynuować samodzielny lot bezzałogowy trwający ponad 6 miesięcy. Wyposażenie modułu zmienia się w zależności od celów misji. W dotychczasowych lotach składało się między innymi ze sprzętu zwiadu radioelektronicznego i kamer zwiadowczych. W przyszłości człon orbitalny będzie zaopatrzony w węzeł cumowniczy, dzięki któremu Shenzhou będzie mógł łączyć się z drugim statkiem lub stacją orbitalną. Sam moduł będzie mógł służyć jako ministacja orbitalna lub jako dodatkowy element większej stacji.
Moduł napędowy (serwisowy) umieszczony jest z tyłu kabiny lądownika. Jego długość wynosi 2,94 m, średnica 2,50 m w części centralnej i 2,80 m u podstawy, masa 3000 kg. Zespół napędowy składa się z 4 silników głównych o ciągu 2500 N każdy służących m.in. do wykonania manewru zejścia z orbity oraz z mniejszych silników korekcyjnych (8 po 150 N i 16 po 5 N ciągu każdy). Zbiorniki członu zawierają 1000 kg materiałów pędnych. Znajdują się tu też systemy kontroli środowiska i układy zasilania w energię statku. Para paneli ogniw słonecznych o całkowitej rozpiętości 17 m ma powierzchnię 24,5 m2. Moduł napędowy oddziela się od lądownika podczas powrotu na Ziemię i ulega zniszczeniu w atmosferze.
Dane techniczne
Shenzhou | Cały pojazd | Przedział silnikowy | Kabina załogowa | Przedział orbitalny |
---|---|---|---|---|
Masa całkowita (kg) | 7800 | 3000 | 3200 | 1500 |
Długość (m) | 8,65 | 2,94 | 2,06 | 2,80 |
Średnica (m) | 2,80 | 2,50 | 2,50 | 2,25 |
Pojemność użyteczna (m3) | 14,0 | 0 | 6,0 | 8,0 |
Wykaz misji w ramach programu Shenzhou
W ramach programu Shenzhou były przeprowadzane misje zarówno bezzałogowe jak i załogowe. Zanim doszlo do pierwszego lotu załogowego, przeprowadzono cztery loty testowe w latach 1999-2003 (Shenzhou 1, 2, 3 i 4). W pierwszych trzech lotach załogowych (Shenzhou 5, 6 i 7) brali udział astronauci należący do pierwszej, 14-osobowej grupy chińskich astronautów, sformowanej w 1996 roku. W 2011 roku rozpoczęto realizację programu Tiangong, w ramach którego przeprowadzono w 2011 roku lot bezzalogowy (Shenzhou 8), po którym planowane są regularne, w odstępach około roku, misje załogowe (począwszy od Shenzhou 9).
Nazwa misji | Data startu | Data lądowania | Czas trwania | Załoga | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|
Shenzhou 1 | 19.11.1999 | 20.11.1999 | 21 godz. 11 min | – | – |
Shenzhou 2 | 9.01.2001 | 16.01.2001 | 6 dni 18 godz. 22 min | – | – |
Shenzhou 3 | 25.03.2002 | 1.04.2002 | 6 dni 18 godz. 36 min | – | – |
Shenzhou 4 | 29.12.2002 | 5.01.2003 | 6 dni 18 godz. 36 min | – | – |
Shenzhou 5 | 15.10.2003 | 15.10.2003 | 21 godz. 22 min 45 s | Yang Liwei | Pierwszy chiński lot załogowy |
Shenzhou 6 | 12.10.2005 | 16.10.2005 | 4 dni 19 godz. 32 min 46 s | Fei Junlong (dow.) Nie Haisheng |
Test możliwości pracy w kosmosie |
Shenzhou 7 | 25.09.2008 | 28.09.2008 | 2 dni 20 godz. 27 min 35 s | Zhai Zhigang (dow.) Liu Boming Jing Haipeng |
Pierwsze wyjście w otwarty kosmos |
Shenzhou 8 | 31.10.2011 | 17.11.2011 | 16 dni 13 godz. 34 min | – | Cumowanie do modułu Tiangong 1 |
Planowane loty
- Shenzhou 9 - lot załogowy (3 osoby, w tym kobieta), ok. czerwca-lipca 2012 r., połączenie z modułem Tiangong 1.
- Shenzhou 10 - lot załogowy, ok. 2013 r., połączenie z modułem Tiangong 1.
- Shenzhou 11 - lot załogowy, ok. 2014 r., połączenie z modułem Tiangong 2, która zostanie wyniesiona ok. 2013 r.
- Shenzhou 12 - lot załogowy, ok. 2015 r., połączenie z modułem Tiangong 2.
- Shenzhou 13 - lot załogowy, ok. 2016 r., połączenie z modułem Tiangong 3, która zostanie wyniesiona ok. 2015 r.
- Shenzhou 14 - lot załogowy, ok. 2017 r., połączenie z modułem Tiangong 3.