Jezioro Koronowskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Witia (dyskusja | edycje)
m Szablon domyślnego sortowania
Usunięto powtórzoną informację o początku zbiornika przy ujściu rzeki Kamionki.
Linia 35: Linia 35:
[[Plik:Zalew Koronowski 6.jpg|thumb|250px|Pomosty]]
[[Plik:Zalew Koronowski 6.jpg|thumb|250px|Pomosty]]
[[Plik:Zalew Koronowski 1.jpg|thumb|250px|Sprzęt pływający]]
[[Plik:Zalew Koronowski 1.jpg|thumb|250px|Sprzęt pływający]]
'''Jezioro Koronowskie''' – [[zbiornik retencyjny]] położony w dolnym odcinku rzeki [[Brda|Brdy]], w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]], w pobliżu miejscowości [[Koronowo]], od której przyjął swoją nazwę. Rozciąga się on od ujścia rzeki [[Kamionka (dopływ Brdy)|Kamionki]] do [[Elektrownia wodna|hydroelektrowni]] w [[Samociążek|Samociążku]] (za początek zbiornika przyjmuje się również ujście rzeki Kamionki). Tworzą go spiętrzone zaporą w [[Pieczyska (powiat bydgoski)|Pieczyskach]] wody rzeki [[Brda|Brdy]], które zalały w znacznym stopniu, poza doliną Brdy, odcinki ujściowe jej dopływów oraz liczne [[jezioro|jeziora]]. Wysokość spiętrzania wody około 20 metrów.
'''Jezioro Koronowskie''' – [[zbiornik retencyjny]] położony w dolnym odcinku rzeki [[Brda|Brdy]], w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]], w pobliżu miejscowości [[Koronowo]], od której przyjął swoją nazwę. Rozciąga się on od ujścia rzeki [[Kamionka (dopływ Brdy)|Kamionki]] do [[Elektrownia wodna|hydroelektrowni]] w [[Samociążek|Samociążku]]. Tworzą go spiętrzone zaporą w [[Pieczyska (powiat bydgoski)|Pieczyskach]] wody rzeki [[Brda|Brdy]], które zalały w znacznym stopniu, poza doliną Brdy, odcinki ujściowe jej dopływów oraz liczne [[jezioro|jeziora]]. Wysokość spiętrzania wody około 20 metrów.


== Lokalizacja ==
== Lokalizacja ==

Wersja z 08:47, 5 sie 2012

Jezioro Koronowskie
{{{nazwa oryginalna}}}
Zalew Koronowski
Ilustracja
{{{opis grafiki}}}
Położenie
Państwo

{{{państwo}}}

Lokalizacja

Dolina Brdy, Bory Tucholskie

Miejscowości nadbrzeżne

{{{miasta nadbrzeżne}}}

Region

{{{region}}}

Wysokość lustra

{{{wysokość lustra}}} m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

1560

Wymiary
• max długość
• max szerokość


{{{max długość}}}
{{{max szerokość}}}

Głębokość
• średnia
• maksymalna


{{{głębokość średnia}}} m
{{{głębokość max}}} m

Długość linii brzegowej

{{{długość brzegu}}}

Objętość

81

Hydrologia
Jakość wody

{{{jakość}}}

Rzeki zasilające

{{{rzeki zasilające}}}

Rzeki wypływające

{{{rzeki wypływające}}}

Rodzaj jeziora

zalew

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: POL hydro
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:waterbody}
[[Plik:{{{mapka jeziora}}}|240x240px|alt=Mapka jeziora|]]
{{{opis mapki jeziora}}}
Plaża w Pieczyskach
Pomosty
Sprzęt pływający

Jezioro Koronowskiezbiornik retencyjny położony w dolnym odcinku rzeki Brdy, w województwie kujawsko-pomorskim, w pobliżu miejscowości Koronowo, od której przyjął swoją nazwę. Rozciąga się on od ujścia rzeki Kamionki do hydroelektrowni w Samociążku. Tworzą go spiętrzone zaporą w Pieczyskach wody rzeki Brdy, które zalały w znacznym stopniu, poza doliną Brdy, odcinki ujściowe jej dopływów oraz liczne jeziora. Wysokość spiętrzania wody około 20 metrów.

Lokalizacja

Zalew znajduje się ok. 25 km na północ od Bydgoszczy, w kompleksie lasów, które są częścią Borów Tucholskich.

Historia

Koncepcja budowy tamy i siłowni została opracowana przez prof. Karola Pomianowskiego już w 1928 r. w ramach prac związanych z koncepcją budowy kaskady Brdy. Przewidywano spiętrzenie rzeki w łańcuch ośmiu kaskad: Mylof, Uboga, Kiełpin, Jezioro Szpitalne, Koronowo, Tryszczyn, Smukała i Opławiec. Ciekawym pomysłem profesora było wykorzystanie równoległego do rzeki Brdy łańcucha jezior polodowcowych tj. od Jeziora Lipkusz do Jeziora Białego na trasie długości 10 km, przez co oszczędzono koszt sztucznego kanału o tej samej długości.

W 1946 roku Zjednoczenie Energetyczne Okręgu Pomorskiego zleciło ponownie profesorowi Pomianowskiemu i inż. Hoffmanowi opracowanie zaniechanego projektu. Tym razem przewidywano większy rozmach – np. zatopienie wioski Olszewka oraz zwiększenie spadu do 31,5 metrów brutto do rzędnej piętrzenia na zaporze w Pieczyskach 81,5 m np.m.

Ostateczna decyzja o budowie zapadła w 1953r. Trwała ona do roku 1960 i pod koniec jej realizacji dokonano rozbiórki zabudowań wsi Olszewka i pojedynczych gospodarstw znajdujących się na terenie zbiornika oraz przesiedlono ich mieszkańców. Nie wykarczowano jednak wszystkich drzew, co spowodowało, że na dnie do dzisiaj pozostają liczne przeszkody w postaci kikutów drzew. Napełnianie zbiornika zakończono 30 listopada 1960 roku, a elektrownia została oddana do eksploatacji 4 marca 1961 roku.

Zbiornik powstał z podpiętrzonej Brdy oraz połączenia wielu jezior rynnowych.

Charakterystyka

Głębokości zbiornika są zróżnicowane od 0,0 do 21,2 m. Największe występują w dawnym korycie rzeki Brdy. Wzrastają one wraz z biegiem rzeki. W pobliżu zapory stwierdzono głębokość 20,5 m. Maksymalna głębokość Zbiornika Koronowskiego (21,2 m) występuje w dawnym jeziorze Stoczek. Zbliżone głębokości stwierdzono również w zatopionych jeziorach: Piaseczno (19,4 m) i Moczar (17,5 m).

Powierzchnia Zbiornika Koronowskiego od ujścia rzeki Kamionka do hydroelektrowni w Samociążku wynosi 13,5 km², a pojemność 77,5 mln m³. Głębokość średnia zbiornika wynosi 5,7 m.

W planie Zbiornika Koronowskiego można wydzielić pięć części różniących się zarysem linii brzegowej, ukształtowaniem dna i warunkami wodnymi:

  1. Od ujścia rzeki Szumionki do ujścia rzeki Kamionki. Odcinek ten o długości 5 km ma lustro wody nieznacznie podniesione. Jego szerokość i głębokość stopniowo wzrastają.
  2. Od ujścia rzeki Kamionki do ujścia rzeki Krówki. Poniżej ujścia rzeki Kamionki szerokość zbiornika retencyjnego gwałtownie wzrasta. Jego brzegi nie wykazują dużej regularności, a głębokości wzrastają do 10,2 m w pobliżu linii kolejowej Pruszcz-Terespol Pomorski. Poniżej tej linii rozpoczyna się rozbudowany system zatok i rozlewisk o zróżnicowanych głębokościach i nieregularnym dnie.
  3. Dawne jeziora Piaseczno i Stoczek wraz z ujściem rzeki Krówki do ujścia rzeki Suchej. Część zbiornika będąca dawnymi jeziorami Piaseczno i Stoczek zachowała regularność dna sprzed okresu zalania. Głębokość maksymalna jeziora Stoczek wynosi 21,2 m i jest zarazem największą głębokością Zbiornika Koronowskiego. W rejonie dawnego ujścia rzeki Krówki następuje ponowne zwężenie zbiornika. Jego szerokość waha się od 200 do 300 m. W związku z pojawieniem się ruchu wody ta część zbiornika pozornie przybiera charakter rzeczny. Brzegi są regularne, wysokie i urwiste. W początkowym okresie funkcjonowania zbiornika były one najbardziej poddawane erozji, która przejawiała się w postaci obrywów i osuwisk.
  4. Od ujścia rzeki Suchej do zapory w Pieczyskach. Brzegi zbiornika poniżej ujścia rzeki Suchej są wysokie i strome. Szerokość wzrasta najpierw stopniowo potem gwałtownie, aby w miejscu zatopionego starorzecza osiągnąć około 1500 m. W zasadzie cała ta część to zatopione koryto Brdy. Część rozlewiskowa "basenu głównego" to płycizny porośnięte trzcinami a na znacznej powierzchni również wikliną.
  5. Od ujścia rzeki Kręgiel do hydroelektrowni w Samociążku. Odcinek ten tworzą zalane koryto Strugi Nowojasienieckiej, jezioro Lipkusz, kanał łączący oraz jeziora Moczar i Białe. W związku z tym szerokość tego odcinka jest zmienna i waha się od 25 do 300 m.

Turystyka

Zalew Koronowski stanowi atrakcyjny obszar turystyczno-wypoczynkowy. Charakteryzuje się występowaniem wielu głębokich zatok, wysp, dzikich nadbrzeży. Długość linii brzegowej sięga 102 km. Akwen jest zalesiony ze wszystkich stron. Obecnie jest uznawany za najbardziej atrakcyjny rekreacyjnie akwen na południowym skraju polskich pojezierzy, w centrum między pojeziernymi krainami Mazur i Pojezierza Pomorskiego.

W 2006 roku Tygodnik "Wprost" sklasyfikował Zalew na 7 miejscu w rankingu atrakcyjności polskich jezior (na 60 ocenionych akwenów)[1].

Zalew i jego okolice są ciekawą ofertą dla uprawiających turystykę wodną, pieszą i rowerową. Od 1928 roku organizowane są międzynarodowe spływy kajakowe na Brdzie, a od 1965 roku również międzynarodowe zimowe spływy kajakowe. Turystykę żeglarską promują liczne kluby żeglarskie posiadające przystanie, baseny, hangary, pomosty, dźwigi do wodowania i załadunku jachtów. Corocznie w sierpniu organizowane są regaty klasy turystycznej. W okolicznych ośrodkach prowadzona jest turystyka jeździecka. Piechurzy i kolarze znajdują tu ciekawe miejscowości i trasy, bogate w osobliwości przyrodnicze, krajoznawcze historyczne. Zwiedzanie tego obszaru ułatwiają szlaki turystyczne.

Szlaki turystyczne

Brzegami oraz w otoczeniu Zalewu Koronowskiego przebiega kilka znakowanych szlaków turystycznych[2]:

Miejscowości wypoczynkowe nad Zalewem Koronowskim

  1. http://jeziora.wprost.pl/ranking/ide,17/edycja-2006.html Ranking Jezior edycja 2006 r.
  2. Bykowski Włodzimierz: Weekend w drodze. Interaktywny przewodnik rowerowy okolic Bydgoszczy. Wydawnictwo Aperion. Bydgoszcz 1999 ISBN 83-911441-0-0
  3. cały szlak z Bydgoszczy do Konarzyn ma długość 150 km

Zobacz też

Linki zewnętrzne