Stonka ziemniaczana: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Zwierzę infobox}} + WP:SK |
m Robot informuje, że fr:Doryphore jest dobrym artykułem; zmiany kosmetyczne |
||
| Linia 60: | Linia 60: | ||
[[Kategoria:Ziemniak]] |
[[Kategoria:Ziemniak]] |
||
[[Kategoria:Gatunki inwazyjne]] |
[[Kategoria:Gatunki inwazyjne]] |
||
{{Link GA|fr}} |
|||
[[ar:خنفساء بطاطس كولورادو]] |
[[ar:خنفساء بطاطس كولورادو]] |
||
Wersja z 09:39, 16 sie 2012
| Leptinotarsa decemlineata[1] | |
| Say, 1824 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stonka ziemniaczana |
| Zasięg występowania | |
 Kolor żółty – kolebka stonki, pomarańczowy – obecny zasięg; zielony – kolebka ziemniaka. | |
Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) – chrząszcz z rodziny stonkowatych, gatunek zawleczony do Europy. Pospolity szkodnik upraw ziemniaków.
Opis
Przedplecze ma barwę żółtą i charakterystyczny rysunek z czarnych plam. Pokrywy skrzydeł mają barwę kremową z 10 czarnymi paskami. Ciało tego owada jest owalne, o wypukłym wierzchu i płaskim spodzie. Czułki są średniej długości i masywne. Oczy o budowie złożonej znajdują się po bokach głowy.
Pokarm
Żeruje na ziemniakach. Żywi się ich liśćmi, kwiatami i łodygami.
Rozmnażanie
Kilka dni po opuszczeniu zimowisk, chrząszcze przystępują do rozrodu. Samica składa jaja w dużych grupach na spodzie liści ziemniaczanych, aby ochronić je przed słońcem i deszczem. Żerujące na liściach larwy pozbawiają całkowicie liści swego żywiciela. Dla tego gatunku zero fizjologiczne wynosi 11,5 °C, a suma temperatur efektywnych 390 °C[2].
Występowanie
Ameryka Północna i środkowa, Europa i Azja. Pochodzi z Kolorado (USA) i dlatego zwana była też żukiem z Kolorado, kolorado lub chrząszczem kolorado. Do Europy została zawleczona na przełomie XIX i XX wieku. Przyjmuje się, że owad przywędrował przypadkowo na pokładach statków przewożących żywność.
Plaga stonki w PRL
Pierwsze chrząszcze zaobserwowano w Polsce w latach 40. XX wieku, wędrujące z zachodu na wschód. Upowszechniła się i zaczęła stanowić poważny problem w latach 50. Według komunikatu Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych zamieszczonego 1 czerwca 1950 roku w Trybunie Ludu chrząszcz ten miał zostać zrzucony w masowych ilościach przez amerykańskie samoloty do Bałtyku, skąd wypełzł na wybrzeże i rozplenił się po całym kraju, rozpoczynając wymierzone w socjalistyczną Polskę dywersyjno-sabotażowe działania, polegające na zachłannej konsumpcji upraw ziemniaczanych[3].
Władze od razu wypowiedziały stonce bezlitosną wojnę. Problemem zainteresowały się najwyższe czynniki partyjne i rządowe. W sierpniu 1951 stonką zajęło się UB[3]. W okresie lat 40. i 50., przed upowszechnieniem się chemicznych środków walki z owadami organizowano akcje zbierania chrząszczy i larw stonki. W następnych latach stosowano środki zawierające DDT.
Występowanie stonki wykorzystywano do propagandy politycznej, głównie "mobilizacji mas". Przez pierwsze dziesięciolecia PRL-u, a szczególnie lata 50., stonka ziemniaczana traktowana była jako główny powód niedoborów na rynku żywności. Występujące wówczas letnie plagi stonki ("pasiastego dywersanta") tłumaczone były społeczeństwu jako dywersja wrogów socjalizmu ("Trybuna Ludu" w maju 1950 r. zatytułowała tekst nt. stonki: "Niesłychana zbrodnia imperialistów amerykańskich"), a 18 stycznia 1953 roku rząd PRL podjął uchwałę w sprawie walki społeczeństwa ze stonką ziemniaczaną (ówcześnie nazywanej "żukiem kolorado").
- ↑ Leptinotarsa decemlineata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Jan Boczek: Nauka o szkodnikach roślin uprawnych. Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 1995, s. 17. ISBN 83-00-02905-2.
- ↑ a b Zdzisław Zblewski: Leksykon PRL-u. Kraków: Znak, 2000, s. 146. ISBN 83-7006-793-X.